Liudprandi Opera. Ed. J. Becker. MGH SRG 41. Hannover, 1915,

s. 151-160 (kapitola 1).


Liudprandi liber de rebus gestis Ottonis Magni imperatoris

I. Regnantibus, immo saevientibus, in Italia, et ut verius fateamur, tyrannidem exercentibus
Berengario atque Adalberto, Iohannes summus pontifex et universalis papa, cuius tunc ecclesia
supradictorum Berengarii atque Adalberti saevitiam erat experta, nuntios sanctae Romanae ecclesiae,
Iohannem videlicet cardinalem diaconem et Azonem scriniarium, serenissimo atque piisimo tunc regi,
nunc augusto caesari Ottoni destinavit, suppliciter litteris et rerum signis orans, quatinus Dei
pro amore sanctorumque apostolorum Petri et Pauli, quos delictorum suorum cupierat esse remissores,
se sibique commissam sanctam Romanam ecclesiam ex eorum faucibus liberaret ac saluti et libertati
pristinae restitueret. Haec dum Romani nuntii conqueruntur, vir venerabilis Waldpertus, sanctae
Mediolanensis ecclesiae archiepiscopus, semvivus ex praedictorum rabie Berengarii atque Adelberti
liberatus, superius memorati Ottonis, tunc regis, nunc caesaris augusti, potentiam adiit, indicans
se non posse ferre et pati Berengarii atque Adelberti necnon et Willae saevitiam, que Mannassen
Arelatensem episcopum contra ius fasque Mediolanensis sedi praefecerat. Aiebat sane hanc ecclesiae
suae esse calamitatem, quae, quod se suosque capere oporteret, interciperet. Sed Waldo Cumanus
episcopus hunc pone est secutus, non disparem a berengario, Adalperto et Willa, quam Waldpertus,
contumeliam clamitans se esse perpessum. Venerant et nonnuli alterius ordinis ex Italia viri, quos
inter illustris marchio Otbertus cum apostolicis cucurrerat nuntiis, a sanctissimo Ottone, tunc
rege nunc augusto caesare, consilium, auxilium expetens.