Dutina břišní 1. kůže 2. podkoží 3. povrchová fascie břišní 4. vrstva svalová 5. fascia transversalis 5. peritoneum 1.Dutina peritoneální (intraperitoneální): Duplikatury peritonea – závěsy některých orgánů: omentum minus et majus, mesenterium, mesoappendix, mesocolon transversum, mesosigmoideum I. Supramesokolická část - nad úponem mesocolon transversum * játra + žlučník, žaludek, slezina, část slinivky cévní zásobení: truncus coeliacus (břišní aorta) II. Inframesokolická část úponem mesenteria se dělí na pravou a levou část * část slinivky, tenké a tlusté střevo cévní zásobení: a. mesenterica sup. et inf. (břišní aorta) Excavatio rectovesicalis Excavatio vesicouterina Excavatio rectouterina Nejhlubší místa peritoneální (pobřišnicové dutiny) Dutina břišní 2. Prostor extraperitoneální * Retroperitoneální - ledviny, nadledviny, pánvičky ledvinné, močovody, cévy + nervy * Infraperitoneální - dutina pánevní, pod linea terminalis (močový měchýř, močová trubice, (pochva), část rekta, (prostata, semenné váčky), cévy a nervy) * Preperitoneální (močový měchýř po náplni) Projekce orgánů na přední stěnu břišní * žlučník (Murphyho bod) * játra * žaludek (Labbéův trojúhelník) * appendix vermiformis (Mc Burneův bod, Lanzův bod - i ureterový) * Slezina (kostoartikulární čára sin) * pankreatický bod (Desjardinsův) epigastrium mesogastrium hypogastrium Canalis inguinalis Obsah: u muže: funiculus spermaticus s ductus deferens, a. +v. deferentialis, a. +v. testicularis, žilní plexus pampiniformis, nervové větve, m. cremaster u ženy: lig. teres uteri image398 Zadní stěna Přední, horní a dolní stěna Pod lig inguinale: Lacuna musculorum, arcus iliopectineus, lacuna vasorum sejmout0022 Výstup arterií z aorta ascendens 2. Výstup arterií z arcus aorticus 3. Dělení a. carotis communis 4. Větve a. carotis externa 5. Větve a. subclavia 6. Větve a. axillaris 7. Větve a. brachialis 8. Větve a. ulnaris 9. Větve a. radialis 10. arcus palmaris superficialis arcus palmaris profundus 1. 11. Větve aorta thoracica (parietální a viscerální) 12. Větve aorta abdominalis (parietální, viscerální nepárové a párové) 13. Větve a. iliaca communis 14. Větve a. iliaca interna (parietální a viscerální) 15. Větve a. iliaca externa 16. Větve a. femoralis 17. Větve a. poplitea 18. Větve a. tibialis anterior 19. Větve a. tibialis posterior 20. arcus plantaris a. arcuata Tepny dolní končetiny A. iliaca externa (zevní kyčelní tepna) Od art. sacroiliaca k lacuna vasorum – pokračuje jako a. femoralis Větve: 1)A. epigastrica inferior – pro m. rectus abdominis; r. pubicus, a. cremasterica/a. lig. teretis 2)A. circumflexa ilium profunda a. femoralis a. iliaca externa pokračuje skrze lacuna vasorum na DK jako A. femoralis – promítá se od středu lig. inguinale k mediálnímu kondylu femuru Větve: a. circumflexa ilium superficialis a.epigastrica superficialis aa. pudendae externae a. a. profunda femoris (odděluje se ve fossa iliopectinea) a. circumflexa femoris medialis a. circumflexa femoris lateralis aa. perforantes (pro svaly zadní strany stehna!!!!!) a. genus descendens (z canalis adductorius do rete articulare genus; r. saphenus) a. CANALIS ADDUCTORIUS A. poplitea A. poplitea (pro kolenní kloub a začátky okolních svalů) Větve: Svalové větve a. genus superior medialis a lateralis a. genus media a. genus inferior medialis a lateralis a. tibialis anterior a. tibialis posterior Konečné větve A. tibialis anterior (probíhá spolu s n. fibularis profundus) Svalové a kloubní větve rr. malleolares a.dorsalis pedis a. tarsalis lateralis a medialis a. arcuata aa. metatarsales dorsales aa. digitales dorsales a. sejmout0031 A.tibialis posterior (probíhá spolu s n. tibialis) Svalové a kloubní větve (ke koleni a k mediálnímu kotníku) a.fibularis (paralelně s hlavním kmenem, k laterálnímu kotníku a patě) b. Konečné větve: a. plantaris lateralis (arcus plantaris – aa. metatarsales a digitales plantares a. plantaris medialis (svalové - r. superficialis a profundus Výsledek obrázku pro tepny horní končetiny Žíly dolní končetiny 1. Hluboké v. iliaca externa v. femoralis v. poplitea v. tibialis anterior (přítoky svalové, kloubní, z dorsum pedis) v. tibialis posterior (přítoky svalové, kloubní, z planta pedis) V. saphena magna (povrchová) z žilních pletení na dorsum pedis, Po mediální straně bérce i stehna, zanořuje se v hiatus saphenus do v. femoralis V. saphena parva (povrchová) z žilní pleteně za laterálním kotníkem, po zadní straně lýtka, vlévá se do v. poplitea 3 perforátory (6, 13, 19 cm od planty) – spojení v. saphena magna s v. tibialis posterior! 2. Povrchové (z rete dorsale pedis) Žíly dolní končetiny hluboké povrchové povrchové kolektory hluboké mízní cévy – podél krevních cév do nn.l. inguinales profundi míza_DK Hluboké popliteální Hluboké inguinální (ve fossa iliopectinea) (Cloquetova uzlina v anulus femoralis) Superficiální popliteální uzliny (v zákolenní jámě) Superficiální inguinální uzliny (v okolí hiatus saphenus) Mediální doprovázejí vena saphena magna Laterální se připojují k mediálním Dorsální doprovázejí vena saphena parva Mízní cévy a mízní uzliny dolní končetiny Topografie dolní končetiny Regio femoris anterior Regio genus anterior Regio cruris anterior Dorsum pedis Regio femoris posterior Regio glutea Regio genus posterior Regio cruris posterior Planta pedis REGIO GLUTEA Kůže Podkoží Nn. clunium superiores (rr. dorsales L1-L3) Nn. clunium medii (rr. dorsales S1-S3) Nn. clunium inferiores (n. cutaneus femoris posterior!!) Fascia glutea M. gluteus maximus M. gluteus medius et minimus M. piriformis Foramen suprapiriforme Foramen infrapiriforme M. obturatorius internus M. gemellus superior et inferior M. quadratus femoris M. tensor fasciae latae (n. gluteus superior) Tractus iliotibialis Ligamentum sacrospinale Lig. sacrotuberale Foramen ischiadicum majus Foramen ischiadicum minus Membrana obturatoria Canalis obturatorius Foramen suprapiriforme: Nn. et vasa glutea superiora – (z a. iliaca interna) Foramen infrapiriforme: Nn. et vasa glutea inferiora (z a. iliaca interna) N. ischiadicus N. cutaneus femoris posterior N. pudendus Vasa pudenda interna (z a. iliaca interna) Aplikace intramuskulárních injekcí Lacuna musculorum Lacuna vasorum Arcus iliopectineus (fascia iliaca) Lig. inguinale Anulus (canalis) femoralis Nl. inguinalis profundus (Cloquetova uzlina, femorální kýly) REGIO FEMORIS ANTERIOR Kůže Podkoží: Rr. anteriores z n. femoralis (plexus lumbalis) N. cutaneus femoris lateralis (plexus lumbalis) N. ilioinguinalis (plexus lumbalis) N. genitofemoralis (r. femoralis) (plexus lumbalis) N. obturatorius (r. cutaneus) (plexus lumbalis) Fascia lata (hiatus saphenus) A. femoralis – a. epigastrica superficialis a. circumflexa ilium superficialis aa. pudendae externae (rr. scrotales/labiales anteriores) V. saphena magna Hiatus saphenus Nodi lymphatici inguinales superficiales nll. iliaci externi Trigonum femorale (ohraničení: m. sartorius, m. adductor longus, lig. inguinale) A. et v. femoralis (pokračování a. a v. iliaca externa) N. femoralis (plexus lumbalis) Fossa iliopectinea (nejhlubší místo trigonum femorale) A. et v. femoralis profunda (a. femoralis) a. circumflexa femoris medialis a. circumflexa femoris lateralis aa. perforantes M. iliopsoas M. iliacus M. psoas major (M. psoas minor - variabilní) M. sartorius M. quadriceps femoris: M. rectus femoris M. vastus med., lat., intermedius Inervace celé přední skupiny – n. femoralis (plexus lumbalis) Přední skupina svalů stehenních REGIO FEMORIS ANTERIOR V. REGIO FEMORIS MEDIALIS kůže podkoží v. saphena magna (skrze hiatus saphenus se zanořuje do v. femoralis) kožní větve z n. obturatorius (plexus lumbalis) v. saphena magna Plexus sacralis Plexus lumbalis N.obturatorius Senzitivní inervace DK A. et v. obturatoria (z a. a v. iliaca interna) r. anterior r. posterior r. acetabularis (pro art. coxae) Inervace svalů z n. obturatorius (plexus lumbalis) r. anterior r. posterior M. pectineus (+ n. femoralis) M. adductor longus M. adductor brevis M. adductor magnus (+ n. ischiadicus) M. obturatorius externus M. gracilis REGIO FEMORIS MEDIALIS Fascia lata s hiatus saphenus Pes anserinus Šlachy m. sartorius, m. gracilis a m. semitendinosus A.iliaca externa A. femoralis A. profunda femoris: A. circumflexa femoris medialis A. circumflexa femoris lateralis Aa. perforantes pro zadní skupinu svalů stehna A. perforans prima, secunda, tertia A. femoralis Rr. musculares A. genus descendens Canalis adductorius (ohraničení: m. vastus medialis, m. adductor longus a magnus, lamina vastoadductoria) Hiatus tendineus/adductorius N. saphenus (z n. femoralis z plexus lumbalis) A.genus descendens (z a. femoralis) Hiatus tendineus/adductorius REGIO FEMORIS POSTERIOR kůže a podkoží n. cutaneus femoris post. (plexus sacralis) V. femoropoplitea Fascie M. biceps femoris M. semitendinosus M. semimembranosus (hamstringy) Inervace: rr. musculares (plexus sacralis) N. ischiadicus rr. musculares konečné větve: n. tibialis n. fibularis/peroneus communis Aa. perforantes (z a. profunda femoris) Rr. cutanei ant. n. femoralis R. infrapatellaris (n. femoralis) Rete articulare genus V. saphena magna n. saphenus (z n. femoralis, plexus lumbalis) Regio genus anterior Bursa subcutanea prepatellaris Bursa subcutanea infrapatellaris Bursa infrapatellaris profunda Bursa suprapatellaris bursitis Kůže a podkoží V. femoropoplitea V. saphena parva N. cutaneus femoris posterior (z plexus sacralis) N. cutaneus surae lateralis (z n. fibularis communis) N. cutaneus surae medialis (z n. tibialis) spolu dávají n. suralis Nodi lymphatici poplitei REGIO GENUS POSTERIOR Fossa poplitea (ohraničení: mm. gastrocnemii, m. biceps femoris, m. semitendinosus) Spodina: facies poplitea femoris, m. popliteus, kloubní pouzdro Fossa poplitea Obsah: a. poplitea (pokračování a. femoralis) v. poplitea (vznik soutokem v. tibialis anterior a posterior, + v. saphena parva) n. tibialis n. fibularis communis nn. lymphatici poplitei v. saphena parva N. tibialis n. cutaneus surae medialis N. fibularis/peroneus communis n. cutaneus surae lat. r. communicans fibularis/peroneus n. suralis A. poplitea Svalové větve aa. surales a. superior medialis a lateralis genus a. media genus a. inferior medialis a lateralis genus Konečné větve: a. tibialis posterior a. tibialis anterior N. saphenus r. infrapatellaris rr. cutanei cruris mediales V. saphena magna N. fibularis superficialis (proráží fascia cruris v distální 1/3 bérce, jde na dorsum pedis k prstům) REGIO CRURIS ANTERIOR Kůže Podkoží Fascia cruris Přední skupina svalů (inervace z n. fibularis profundus) M. tibialis anterior M. extensor digitorum longus (M. fibularis/peroneus tertius - variabilní) M. extensor hallucis longus Laterální skupina (inervace z n. fibularis superficialis) M. fibularis/peroneus longus M. fibularis/peroneus brevis N. fibularis communis n. fibularis profundus (mezi svaly přední skupiny bérce, doprovází a. tibialis anterior) n. fibularis superficialis (k laterální skupině svalů bérce) A. tibialis anterior: kloubní větve a. recurrens tibialis post. (do cévní sítě kolem kolenního kloubu) a. recurrens tibialis ant. rr. musculares Větve ke kotníku a. malleolaris ant. med. a. malleolaris ant. lat. Pod retinaculum extensorum superius a inferius a. dorsalis pedis Kůže Podkoží V. saphena parva N. suralis REGIO CRURIS POSTERIOR Fascia cruris Septum intermusculare anterius Septum intermusculare posterius Vznik tří osteofasciálních prostorů Přední pro extensory Laterální pro mm. fibulares (pronátory nohy) Zadní pro flexory Fascia M. triceps surae m. gastrocnemius caput laterale a mediale m. soleus Arcus tendineus m. solei M. plantaris M. popliteus Hluboká vrstva: M. flexor hallucis longus M. flexor digitorum longus M. tibialis post. Inervace n. tibialis A. tibialis posterior rr. musculares r. circumflexus fibulae (do cévní sítě kolem kolenního kloubu) a. fibularis rr. malleolares med. rr. calcaneares Konečné větve: a. plantaris medialis a lateralis Rete malleolare mediale a laterale Rete calcaneare Retinaculum flexorum N. tibialis n. cutaneus surae medialis rr. musculares n. interosseus cruris rr. calcanei mediales Konečné větve: n. plantaris medialis a lateralis Kůže Podkoží Rete venosum dorsale pedis (vznik v. saphena magna a parva) N. cutaneus dorsalis pedis medialis et intermedius (n. fibularis/peroneus superficialis) - nn. digitales dorsales N. cutaneus dorsalis pedis lateralis pro lat. stranu malíku (n. suralis) Nn. digitales dorsales (mezi 1. a 2. prstem - n. fibularis profundus!!!) Dorsum pedis Retinaculum (musculorum) extensorum superius a inferius Retinaculum (musculorum) fibularium superius et inferius M. extensor digitorum brevis M. extensor hallucis brevis (n. fibularis/peroneus profundus) Mm. interossei dorsales pedis (n. plantaris lateralis) A. dorsalis pedis (konečná větev a. tibialis anterior) a. tarsalis lateralis aa. tarsales mediales a. arcuata aa. metatarseae dorsales aa. digitales dorsales r. plantaris profundus N. fibularis/peroneus profundus rr. musculares (pro m. extensor digitorum a hallucis brevis) nn. digitales dorsales (mezi 1. a 2. prstem) Planta pedis Kůže Podkoží Aponeurosis plantaris Retinaculum (musculorum) flexorum M. abductor hallucis (n. plantaris medialis) M. flexor digitorum brevis (n. plantaris medialis) M. abductor digiti minimi (n. plantaris lateralis) Povrchová vrstva svalů: M. quadratus plantae (n. plantaris lateralis) Mm. lumbricales I.-IV. (I. a II. n. plantaris medialis; III. a IV. n. plantaris lateralis) Šlachy dlouhých flexorů prstů Hluboká vrstva M. flexor hallucis brevis (n. plantaris med. i lat.) caput mediale caput laterale M. adductor hallucis (n. plantaris lateralis) caput obliquum caput transversum M. flexor digiti minimi brevis (n. plantaris lateralis) Střední vrstva Mm. interossei dorsales I.-IV. (n. plantaris lateralis) Mm. interossei plantares I.-III. Konečné větve n. tibialis 1. N. plantaris medialis rr. musculares nn. digitales plantares communes nn. digitales plantares proprii – (I.- med. polovina IV. prstu) 2. N. plantaris lateralis rr. musculares r. superficialis nn. digitales plantares communes nn. digitales plantares proprii k V. a lat. polovině IV. prstu r. profundus pro svaly malíku, m. adductor hallucis, část m. flexor hallucis brevis, mm. lumbricales, 3. a 4., mm. interossei Konečné větve a. tibialis posterior A. plantaris medialis r. superficialis r. profundus A. plantaris lateralis arcus plantaris aa. metatarseae plantares aa. digitales plantares Retinaculum mm. extensorum superius et inferius Retinaculum mm. flexorum Retinaculum mm. fibularium superius et inferius Inverze nohy = plantární flexe, addukce a supinace nohy Everze = dorsální flexe, abdukce a pronace nohy Použitá literatura Atlas der Anatomie des Menschen/Sobotta. Putz,R., und Pabst,R. 20. Auflage. München: Urban & Schwarzenberg, 1993 Čihák, R. (2016): Anatomie 3. Grada. Gilroy, A. M. et al. (2009): Atlas of Anatomy. Thieme New York, Stuttgart. Moore, K. L. (1992): Clinical oriented anatomy. Third edition. Williams&Wilkins, A Waverly Company. Rohen, J.W., Yokochi, Ch. (1988): Anatómia človeka. Schattauer Stuttgart- New York.