Svaly hrudníku, břicha, pánve (Musculi thoracis, abdominis et pelvis) Svaly hrudníku (musculi thoracis) Musculus pectoralis major (velký prsní sval) Musculus pectoralis minor (malý prsní sval) Musculus subclavius (podklíčkový sval) Musculus serratus anterior (přední zubatý sval) 3) Diaphragma (bránice) 2) Vlastní svaly hrudní (hluboké) Musculi intercostales externi, interni et intimi (mezižeberní svaly vnější, vnitřní) Musculus transversus thoracis (příčný hrudní sval) 1) Thorakohumerální (povrchové) a) Thorakohumerální svaly o: i: f: pronace, flexe, addukce, pomocný vdechový sval i: nn. pectorales (plexus brachialis) Musculus pectoralis major Musculus pectoralis minor o: i: f: táhne lopatku dopředu a dolů, pomocný vdechový sval i: nn. pectorales (plexus brachialis) Musculus serratus anterior o: i: f: táhne klíční kost k 1. žebru, fixuje klavikulu ve sternoklavikulárním kloubu i: n. subclavius (plexus brachialis) Musculus subclavius o: i: f: táhne dolní úhel lopatky laterálně, přidržuje lopatku k hrudníku, abdukce paže nad horizontálu (spolupráce s m. trapezius) i: n. thoracicus longus (plexus brachialis) Thorakohumerální svaly sejmout0064 N. thoracicus longus N. thoracodorsalis N. subclavius Nn. pectorales Nn. pectorales Pars supraclavicularis plexus brachialis sejmout0067 b) Vlastní svaly hrudní o: i: f: pokles žeber, výdechový sval inervace celé skupiny: nn. intercostales o: i: f: zvedá žebra, vdechový sval Musculi intercostales externi Musculi intercostales interni et intimi o: i: f: pokles žeber, výdechový sval Musculus transversus thoracis Scan0011 Scan0012 Scan0011 Membrana intercostalis externa et interna Scan0011 NN. INTERCOSTALES – segmentální uspořádání rr. musculares – pro mezižeberní svaly, spinokostální, břišní rr. cutanei (ant., lat.) - kůže hrudníku a břicha + (nn. intercostobrachiales!!) Diaphragma (bránice) o: pars sternalis: pars costalis: pars lumbalis: crus mediale, crus laterale i: f: hlavní dýchací sval (inspirační) i: n. phrenicus (plexus cervicalis) trigonum sternocostale et lumbocostale Bránice - diaphragma hiatus aorticus (+ ductus thoracicus) hiatus oesophageus (+ nn. vagi) foramen venae cavae inferioris * * * Centrum tendineum Scan0010 Vztah bránice a osrdečníku (perikard) N. phrenicus Pohyby bránice Kontrakce bránice – vdech Relaxace bránice – výdech PLEXUS CERVICALIS (C1-C4) Uložení: pod m. sternocleidomastoideus na m. scalenus medius, pokryt hlubokým listem krční fascie 1.Sensitivní nervy: výstup za ½ dorzálního okraje m. sternocleidomastoideus – punctum nervosum (Erbův bod) N. occipitalis minor N. auricularis magnus N. transversus colli (ansa cervicalis superficialis s ramus colli n.VII pro platysmu) Nn. supraclaviculares 2. Motorické nervy Rami musculares + R. inferior ansae cervicales profundae pro infrahyoidní svaly N. phrenicus (sensitivní vlákna pro perikard a pleuru), rr. phrenici pro bránici. Dráždění n. phrenicus a bránice způsobuje škytavku (singultus), důležité spojky s n. subclavius. sejmout0058 Hrudní fascie (fasciae thoracis) fascia pectoralis superficialis fascia clavipectoralis fascia endothoracica m. pectoralis major +fascia pectoralis spf. m. pectoralis minor m. subclavius interkostální svaly m. serratus ant. a jeho fascie fascia clavipectoralis Svaly břicha (musculi abdominis) a) Přední skupina m. rectus abdominis (přímý břišní sval) m. pyramidalis b) Laterální skupina m. obliquus externus abdominis (zevní šikmý břišní sval) m. obliquus internus abdominis (vnitřní šikmý břišní sval) m. transversus abdominis (příčný břišní sval) (m. cremaster) c) Dorsální skupina m. quadratus lumborum Svaly břicha (musculi abdominis) M. rectus abdominis a) Přední skupina břišních svalů o: i: (+3-4 intersectiones tendineae) f: flexe trupu / zvedá pánev, břišní lis i: nn. intercostales M. pyramidalis (rudimentární) o: i: f: napíná linea alba i: nn. intercostales M. obliquus externus abdominis b) Laterální skupina břišních svalů 1435_3[1] o: i: f: oboustranný stah - předklon, břišní lis jednostranný stah - úklon trupu na svou stranu, pootočení na opačnou stranu i: nn. intercostales image392 M. obliquus internus abdominis 1435_3[1] image395 o: i: f: oboustranný stah – předklon, výdech, břišní lis jednostranný stah - úklon a otočení trupu na svou stranu i: nn. intercostales, n. iliohypogastricus, n. ilioinguinalis (plexus lumbalis) M. transversus abdominis o: i: f: oboustranný stah – „zatahuje“ břicho, břišní lis i: nn. intercostales, n. iliohypogastricus, n. ilioinguinalis (plexus lumbalis) M. cremaster image397 o: snopce z m. obliquus int. a m. transversus abdominis i: ♂ kličky kolem semenného provazce, ♀ lig. teres uteri f: zvedá varle i: n. genitofemoralis (plexus lumbalis) M c) Zadní skupina břišních svalů M. quadratus lumborum o: i: f: jednostranný stah – úklon trupu oboustranný stah – záklon trupu i: n. subcostalis, plexus lumbalis sejmout0067 Pochva přímého břišního svalu (vagina musculi recti abdominis) (tvořená aponeurózami laterální skupiny břišních svalů) Horní čtvrtina Dolní čtvrtina Ventrálně: aponeuróza m. obliquus externus abdominis, přední list aponeurózy m. obliquus internus abdominis Dorzálně: zadní list aponeurózy m. obliquus internus abdominis aponeuróza m. transversus abdominis fascia transversalis +pobřišnice (peritoneum) Ventrálně: aponeuróza m. obliquus ext. abdominis aponeuróza m. obliquus int. abdominis aponeuróza m. transversus abdominis Dorzálně fascia transversalis +pobřišnice (peritoneum) Pochva přímého břišního svalu (vagina m. recti abdominis) Nad pupkem Pod pupkem externus internus transversus externus internus transversus Fascia transversalis a peritoneum Linea alba Linea alba = vazivový pruh (od processus xiphoideus k symphysis pubica; anulus umbilicalis) umbilicus – pupeční jizva Canalis inguinalis (tříselný kanál) kanálek v laterální skupině břišních svalů asi 4 cm dlouhý; probíhá od anulus inguinalis profundus k anulus inguinalis superficialis Přední stěna: aponeuróza m. obliquus ext. abdominis Horní stěna: m. obliquus internus abdominis a m. transversus abdominis Dolní stěna: lig. inguinale Zadní stěna: fascia transversalis Obsah: ♀ oblý vaz děložní (lig. teres uteri) ♂ semenný provazec (funiculus spermaticus) Přední stěna canalis inguinalis: aponeuróza musculus obliquus ext. abdominis Anulus inguinalis superficialis crus mediale crus laterale fibrae intercrurales Dolní stěna canalis inguinalis: lig. inguinale Lig. inguinale – zesílený dolní okraj aponeurózy m. obliquus ext. abdominis - od spina iliaca ant. sup. k tuberculum pubicum Horní stěna canalis inguinalis okraj musculus obliquus int. abdominis a m. transversus abdominis (falx inguinalis=tendo conjunctivus) Zadní stěna canalis inguinalis fascia transversalis + peritoneum (pobřišnice) M. cremaster Zvedá varle * linea semilunaris ** linea arcuata * M ** Obsah canalis inguinalis U mužů semenný provazec (funiculus spermaticus) + za nitroděložního vývoje sestup varlat do scrota U žen lig. teres uteri (oblý vaz děložní) scan 1 Tříselné kýly (nepřímá a přímá) Nepřímá tříselná kýla Přímá tříselná kýla Trigonum inguinale Hesselbachi je zeslabené místo přední stěny břišní ohraničené zesílenými pruhy transversální fascie (lig. interfoveolare, falx inguinalis) a ligamentum inguinale. Fascie břišních svalů Fascia abdominis superficialis (pokračuje jako fascia spermatica externa) Lig. fundiforme penis (clitoridis) Lig. suspensorium penis (clitoridis) Fascia transversalis (fascia umbilicalis, lig. interfoveolare) (pokračování jako fascia spermatica interna) m. levator ani m. pubococcygeus (od ramus superior ossis pubis, ohraničuje hiatus urogenitalis) m. iliococcygeus (od sulcus obturatorius , fascia obturatoria, spina ischiadica) i: lig. anococcygeum f: zvedač konečníku, tvoří svalové dno pánve i: plexus sacralis m. coccygeus (vlákna se mísí s lig. sacrospinale) m. sphincter ani externus Svalové dno pánevní (diaphragma pelvis) Fascia diaphragmatis pelvis superior Fascia diaphragmatis pelvis inferior Diaphragma pelvis Pohled na svalové dno pánevní zvnějšku Svalové dno pánevní - pohled do malé pánve zevnitř Diaphragma urogenitale (Detaily budou probírány u pohlavního ústrojí) m. transversus perinei profundus (u žen převaha vaziva) m. transversus perinei superficialis lig. transversum perinei m. sphincter urethrae • Použité obrázky pocházejí z: • • •Moore, K. L. (1992): Clinical oriented anatomy. Third edition. • Williams&Wilkins, A Waverly Company. • •Gilroy, A. M. et al. (2009): Atlas of Anatomy. Thieme New York, Stuttgart. • •Putz, R. (2008): • Atlas of Human Anatomy Sobotta. Elsevier Books. • •Platzer, W., Kahle, W., Leonhardt H. (1992): • Locomotor system. Georg Thieme Verlag, Stuttgart, • New York, 4th edition. • •Čihák, R. (1987): Anatomie 1. Avicenum, Zdravotnické nakladatelství. •