10.12.2014 1 Visual system, vestibular and auditory system BULBUS OCULI polus anterior polus posterior meridiani equator axis bulbi externus linea visus Optical power + 60 D MORPHOLOGY OF BULBUS OCULI Tunica fibrosa Sclera Cornea Tunica vasculosa Choroidea Corpus ciliare Iris Tunica interna Retina TUNICA FIBROSA - SCLERA limbus sclerae (vasa ciliaria ant.) sinus venosus sclerae (Schlemm´s canal) lamina cribrosa sclerae (nn. ciliares breves, longi) vasa ciliaria post.) eguator (vv. vorticocae) spatium episclerale spatium perichoroidale TUNICA FIBROSA - CORNEA Limbus corneae (sulcus sclerae) Facies ant. cornae (vertex cornae, polus ant.) Facies post. cornae Epithelium ant. cornae Substantia propria cornae Endothelium cornae Optical power + 40 D TUNICA VASCULOSA - CHOROIDEA circulus arteriosus iridis major circulus arteriosus iridis minor Fibrotic tissue membrane pigment cells (dark chambre) vessels 10.12.2014 2 TUNICA VASCULOSA – CORPUS CILIARE Corona ciliaris processus ciliares, plicae ciliares Orbiculus ciliaris Zonula ciliaris fibrae zonulares Musculus ciliaris fibrae circulares, fibrae meridionales TUNICA VASCULOSA – IRIS margo ciliaris margo pupillaris (pupilla) facies ant. iridis (anulus iridis major, minor) facies post. iridis STROMA IRIDIS m. sphincter pupillae (miosis, parasympaticus) m. dilataror pupillae (mydriasis, sympaticus) pigment (eye color) TUNICA INTERNA – RETINA Pars caeca retinae pars ciliaris retinae pars iridica retinae Ora serrata Pars optica fotoreceptors (coni, bacilli) ora serrata FUNDUS OCULI Macula lutea fovea centralis (linea visus) Macula caeca discus n. optici, papilla n. optici, excavatio disci Vasa centralia retinae (arteriolae et venulae maculares) external segmentexternal segment MORPHOLOGY OF RETINA Stratum pigmentosum Stratum neuroepitheliale coni (6-7 million, macula lutea) bacilli (130 million) Stratum ganglionare retinae bipolar neurons Stratum ganglionare n. optici multipolar neurons 10.12.2014 3 OPTIC TRACT 1. neuron coni, bacilli 2. neuron bipolar cells 3. neuron multipolar cells 4. neuron corpus geniculatum laterale Area 17, 18, 19 LENS CRYSTALINA Facies anterior lentis (polus anterior lentis) Facies posterior lentis (polus posterior lentis) Equator lentis (fibrae zonulares) MORPHOLOGY Capsula lentis Substantia lentis (fibrae lentis) Epithelium lentis Cortex lentis Nucleus lentis ACCOMMODATION-LENS a) Looking into the distance b) Near vision (m. ciliaris) Optic power + 17 – 20 D CORPUS VITREUM Camera vitrea bulbi Membrana vitrea Stroma vitreum Humor vitreus Fossa hyaloidea Canalis hyaloideus a. hyaloidea) Camera oculi anterior Camera oculi posterior Camera vitrea Humor aquosus Angulus iridocornealis Lig. pectinatum anguli iridocornealis Spatia iridocornealia Sinus venosus sclerae Venulae aquosae CAMERAE BULBI MUSCULI BULBI m. rectus superior, inferior, medialis, lateralis m. obliquus superior, inferior m. levator palpebrae superioris 10.12.2014 4 FASCIAE ORBITALES Periorbit (m. orbitalis) Vagina bulbi Spatium episclerale Corpus adiposum orbitae PALPEBRAE palpebra superior, inferior rima palpebrarum angulus oculi medialis, lateralis facies anterior, posterior palpebrae limbus palpebralis anterior (cilia, gll. sebacae, gl. ciliares) limbus palpebralis posterior rivus lacrimalis papilla lacrimalis (punctum lacrimale) EYELID MORPHOLOGY septum orbitale tarsus superior, inferior gl. tarsales (Meibomi) lig. palpebrale med., lat. m. tarsalis sup., inf. m. orbicularis oculi CONJUNCTIVA tunica conjunctiva palpebrarum tunica conjunctiva bulbi fornix conjunctivae sup., inf., saccus conjunctivae plica semilunaris conjunctivae lacus lacrimalis caruncula lacrimalis papilla lacrimalis punctum lacrimale APPARATUS LACRIMALIS Gl. lacrimalis (pars orbitalis a palpebralis) Ductuli exretorii (fornix conjunctivae sup.) Lacrimae Punta lacrimalis Canaliculi lacrimales (ampulla canaliculli lacrimalis) Saccus lacrimalis (fornix sacci lacrimalis) Ductus nasolacrimalis (meatus nasi inferior) Plica lacrimalis ARTERIA OPHTHALMICA a. centralis retinae a. lacrimalis (aa. palpebrales lat.) rr. musculares (a. ciliares ant.) a. ciliares posteriores breves et longi (circulus art. iridis major, minor) a. supraorbitalis a. ethmoidalis post. et ant. (a. meningea ant.) aa. palpebrales med. a. supratrochlearis a. dorsalis nasi 10.12.2014 5 VENAE OPHTHALMICAE v. ophthalmica sup. v. nasofrontalis vv. palpebrales vv. ethmoidales ant., post., v. lacrimalis vv. vorticosae vv. ciliares v. centralis retinae (fissura orbitalis sup., sinus cavernosus) v. ophthalmica inferior venous net on the bottom of orbit (fissura orbitalis inf., plexus pterygoideus) Anastomosis with v. facialis (v. faciei profunda, v. angularis), ORGANUM VESTIBULOCOCHLEARE Cochlear apparatus – perception of sound Vestibular apparatus – perception of position and movement of the head in space Division of the organum vestibulocochleare I. Auris externa (external ear) – catches sound waves and transport them to the tympanic cavity 1) Auricula 2) Meatus acusticus externus 3) Membrana tympani II. Auris media (middle ear) 1) Cavum tympani 2) Ossicula auditus and their ligg. and articulationes 3) Musculi ossiculorum auditus 4) Tunica mucosa cavi tympani 5) Tuba auditiva (auditory tube - Eustachian tube) 6) Cellulae mastoideae III. Auris interna (internal ear) 1) Labyrinthus osseus (bone labyrinth) 2) Labyrinthus membranaceus (membranous labyrinth) I. Auris externa (external ear) 1) Auricula lateral surface - cartilago auriculae, lobulus auriculae helix, crus helicis, scapha, anthelix, crura anthelicis, fossa triangularis, concha auriculae with cymba conchae, cavum conchae, porus acusticus externus, tragus, antitragus, incisura intertragica medial surface - eminentia scaphae, eminentia conchae, eminentia triangularis, fossa anthelicis 2) Meatus acusticus externus (about 3.5 cm long) Porus acusticus externus (med. 1/3 VM, middle 1/3 T, lat 1/3 VM) isthmus between bone and cartilagineouspart lat. 2/3 – cartilago meatus acustici externi (groove opened up and dorsally), med. 1/3 meatus acusticus externus osseus (pars tympanica, sulcus tympanicus, incisura tympanica, spina tympanica anterior and posterior Skin with glandulae ceruminosae (cerumen), tragi 3. Membrana tympani = (TM) (ear drum) (about 11x9 mm) Limbus membranae tympani, anulus fibrocartilagineus in sulcus tympanicus, umbo, stria mallearis, prominentia mallearis, plica mallearis anterior and posterior and between them pars flaccida (Schrapnell´s membrane), rest of (TM) - pars tensa membranae tympani, light reflex Position: horizontal plane - 45o (inclination of TM) Structure of (TM) Stratum fibrosum + anulus fibrocartilagineus, externally skin, internally mucosis. 10.12.2014 6 CAVUM TYMPANI (TYMPANIC CAVITY=TC) Shape as a biconcave lens Lateral wall (paries membranaceus): membrana tympani, recessus epitympanicus and hypotympanicus Medial wall (paries labyrinthicus): promontorium (1st whorl of cochlea), fenestra cochleae (with membrana tympani secundaria), fenestra vestibuli (with basis of stapes), prominentia canalis semicircularis lateralis and prominentia canalis facialis, sulcus promontorii (for n. tympanicus), processus cochleariformis (turns here tendo of m. tensor tympani) Upper wall (paries tegmentalis): tegmen tympani, apertura tympanica canalis nervi petrosi minoris (=lesser petrosal nerve) Caudal wall (paries jugularis): apertura tympanica canaliculi tympanici Anterior wall (paries caroticus): canalis musculotubarius (semicanalis m. tensoris tympani and semicanalis tubae auditivae), canaliculi caroticotympanici, fissura petrotympanica (for chorda tympani) Posterior wall (paries mastoideus): antrum mastoideum, cellulae mastoideae, eminentia pyramidalis (for m. stapedius), apertura tympanica canaliculi chordae tympani Right tympanic cavity (view through paries membranaceus) paries jugularis paries mastoideus paries caroticus paries tegmentalis paries labyrinthicus Páč,L. (1995):Anatomie člověka III., Brno, p. 82 Ossicula auditus (malleus, incus, stapes) Malleus – caput mallei, collum mallei, manubrium mallei (fuses with membrana tympani and forms stria mallearis), processus anterior (to the fissura petrotympanica), processus lateralis (fuses with membrana tympani and forms prominentiamallearis) Manubrium proc.ant. proc.lat. Incus – corpus incudis, crus breve, crus longum with processus lenticularis (joins with head of stapes) Stapes – caput stapedis, basis stapedis (located in fenestra vestibuli), crus anterius (straight) and crus posterius (curved) Ligaments: Lig. mallei anterius (through fissura petrotympanica to spina sphenoidalis) Lig. mallei superius (joins head of malleus to the tegmen of TC (= tympanic cavity) Lig. mallei laterale (to the edge of incisura tympanica) Lig. incudis superius (joins corpus incudis with tegmen of TC) Lig. incudis posterius (between crus breve incudis and dorsal wall of TC) Lig. anulare stapedis (joins basis stapedis and fenestra vestibuli) Membrana stapedis (between crura and basis stapedis) Joints: Articulatio incudomallearis (caput mallei + corpus incudis, sellar joint) Articulatio incudostapedia (processus lenticularis incudis + caput stapedis, spheroid joint but with minimal movements) s p s l a Lg anulare stapesdis Tendo m.stapedis Tendo m.tensoris tympani Joint incudomallearis 10.12.2014 7 Muscles: M. tensor tympani (wall of upper part of musculotubar canal – tendon around of processus cochleariformis – manubrium mallei, V.) M. stapedius (eminentia pyramidalis – crus posterius stapedis, VII., takes off stapes from the fenestra vestibuli) Mucosis: Plica mallearis anterior (covers processus anterior of malleus) Plica mallearis posterior (from collum mallei dorsally – up and laterally – recessus membranae tympani superior = Prusack´s cavity /lat. pars flaccida MT, med. collum mallei, cran. lig. mall. lat, caud. continues to recessus MT posterior) BOTH MALLEAR PLICAE form PLICA CHORDAE TYMPANI (chorda passes between manubrium mallei and crus longum incudis) Plica incudis (from crus longum incudis to dorsal wall of TC) Plica stapedis (covers stapes and tendon of m. stapedis) Tuba auditiva (auditory tube, Eustachian tube) joins tympanic cavity with pharynx (baroperception) 3.5-4 cm, ostium pharyngeum TA – from here lat. + dors. + up and opens in TC to anterior wall as ostium tympanicum of TA. Lateral 1/3 is located in semicanalis TA = pars ossea TA, medial 2/3 = pars cartilaginea TA – is opened caudally (with lamina membranacea), between bone and cartilaginous part is isthmus TA; mucosis – continuation of nasopharynx mucosis and mucosis of TC, tonsilla tubaria Muscles: m. tensor veli palatini and m. levator veli palatini. Cellulae mastoideae (antrum mastoideum, mucosis continues from CT) Vessels and nerves of CT Arteries: A. tympanica inferior (from a. pharyngea ascendens - a. car. ext., canaliculus tympanicus) A. tympanica posterior (from a. stylomastoidea – a.car.ext. – to CT through canaliculus chordae tympani) A. tympanica superior (a. meningea media – a.car.ext. – through can. n. petrosi minoris) A. tympanica anterior (a. maxillaris – a.car.ext. – through fissura petrotympanica) Rr. carotici – (a.car.int.) Veins: to the v. meningea media, sinus petrosus superior and plexus pterygoideus Nerves: Sensory: Plexus tympanicus (n. tympanicus IX., nn. caroticotympanici – sympathetic, + VII.) Motor: n. tensor tympani and n. stapedius AURIS INTERNA I. Labyrinthus osseus 1) Vestibulum and canales semicirculares ossei 2) Cochlea 3) Perilympha II. Labyrinthus membranaceus 1) Labyrinthus vestibularis 2) Labyrinthus cochlearis 3) Endolympha I. Labyrinthus osseus 1. Vestibulum 2. Canales semicirculares ossei 3. Cochlea 4. Meatus acusticus internus 1. Vestibulum – fenestra vestibuli (for basis stapedis) recessus utriculi=ellipticus with macula cribrosa superior (for n. utriculoampullaris) recessus sacculi=sphericus with macula cribrosa media (for n. saccularis) crista vestibuli with pyramis vestibuli recessus cochlearis for caecum vestibulare apertura interna aquaeductus vestibuli macula cribrosa posterior (n. ampullaris posterior) scala vestibuli cochleae 2. Canales semicirculares ossei Lateralis, anterior, posterior – crus osseum simplex and commune, crus osseum ampullare Labyrinthus osseus 10.12.2014 8 Fundus meatus acustici interni 3. Cochlea Basis cochleae, cupula cochleae a) Canalis spiralis cochleae b) Modiolus c) Lamina spiralis ossea Ad a) Canalis spiralis cochleae – by scala vestibuli is joined with vestibulum, scala tympani passes under vestibulum, by fenestra cochleae opens to CT, ductus perilymphaticus Ad b) Modiolus – basis modioli (tractus spiralis foraminosus), canales longitudinales modioli, canalis spiralis modioli (contents bodies of bipolar neurons – ganglion spirale cochleae Ad c) Lamina spiralis ossea Scala vestibuli (opens to vestibulum), scala tympani (opens to CT – membrana tympani secundaria), hamulus laminae spiralis, helicotrema modiolus Tractus spiralis foraminosus l.s.ossea sv st Meatus acusticus internus Porus acusticus internus, fundus meatus acustici interni, crista transversa, area nervi facialis, area vestibularis superior (for n. utriculoampullaris), area vestibularis inferior(n. saccularis and foramen singulare for n. ampullaris posterior), area cochlearis with tractus spiralis foraminosus Vestibular ganglia II. Labyrinthus membranaceus Spatium perilymphaticum with perilymph, inside endolymph a) Labyrinthus vestibularis b) Labyrinthus cochlearis Ad II a) Labyrinthus vestibularis 1) Utriculus (on medial wall of vestibulum in recessus utriculi, from it pass 3 ductus semicirculares, by ductus utriculosaccularis is joined with sacculus) 2) Sacculus (on medial wall of vestibulum in recessus sacculi) Epithelium – maculae staticae (macula utriculi is horizontal, macula sacculi is vertical, membrana statoconiorum with statoconia, ganglion vestibulare Ductus utriculosaccularis, ductus endolymphaticus – aquaeductus vestibuli 10.12.2014 9 3) Ductus semicirculares – crus membranaceum ampullare, crus membranaceum simplex (lat. canal), crus membranaceum commune (ant. and post. canal), crista ampullaris, cupula ampullaris – movement of endolymph, register movements of the head Ad II. B Labyrinthus cochlearis Ductus cochlearis with ceacum vestibulare and caecum cupulare, ductus reuniens (joins ductus cochlearis with sacculus). Ductus cochlearis divides bone cochlea into scala tympani and scala vestibuli helicotrema (for perilymph), membrana tympani secundaria in the fenestra cochleae – end of scala tympani. Ductus cochlearis Lateral wall – joins with periosteum of canalis spiralis cochleae, lig. spirale cochleae, lamina basilaris, prominentia spiralis with vas prominens. Tympanic wall – forms bottom of DC and separates it from scala tympani, labium limbi vestibulare and tympanicum, foramina nervosa, lat. part of tympanic wall is formed by membrana basilaris(between labium limbi tympanicum and lig. spirale cochleae. Organum spirale Corti located on the membrana basilaris (two Corti´s columnae – cells with hairs), above this is membrana tectoria (medially is joined to labium limbi vestibulare, laterally is free), ganglion spirale cochleae (bipolar cells) . Vestibular wall – is formed by thin membrana vestibularis. Scala vestibuli Scala tympani Lamina tectoria Ggl. cochleare Paries vestibularis (Reissner´s) Corti´s organ Endolymph – from plasma, ductus endolymphaticus to saccus and apertura externa aquaeductus vestibuli to subarachnoideal space. Perilymph – in spatium perilymphaticum (between bone and membranaceous labytinth) – through canaliculus cochleae to subarachnoideal space. Arteries of the inner ear: a. labyrinthi (from a. basilaris – aa. vertebrales) a. stylomastoidea (a. auricularis posterior) a. tympanica superior (a. meningea media) b. Vv. labyrinthi to the sinus transversus and sinus petrosus superior and inferior c. No lymph (only perilymph and endolymph) d. N. vestibulocochlearis VIII. Hearing Sound waves are catched by auricula, to the meatus acusticus externus, to MT, by movement of ossicula auditis to fenestra vestibuli of inner ear – to perilymph of scala vestibuli/tympani – oscillation of endolymph – basilar membrane and Corti´s organ – 1. neuron of auditory tract.