KOSTRA DOLNÍ KONČETINY (ossa membri inferioris) KOSTRA DOLNÍ KONČETINY (ossa membri inferioris) • orgán opory a lokomoce • ve srovnání s horní končetinou – robustnější kosti • značně omezená pohyblivost (klouby a svaly) Skelet pánevního pletence kost pánevní – os coxae (os ilium, os ischii, os pubis) Skelet volné dolní končetiny stehenní kost – femur čéška – patella holenní kost – tibia lýtková kost – fibula zánártní kosti – ossa tarsi nártní kosti – ossa metatarsi kosti prstů nohy (ossa digitorum pedis – phalanges) Cingulum membri inferioris Os coxae os ilium, os pubis, os ischii • plochá kost - vývojově srůstá ze 3 kostí v kloubní jamce mezi 16.-20. rokem acetabulum facies lunata fossa acetabuli incisura acetabuli foramen obturatum kyčelní kost – os ilium corpus ala • mediální plocha fossa iliaca facies auricularis tuberositas iliaca linea arcuata crista iliaca labium externum linea intermedia labium internum tuberculum iliacum spina iliaca anterior superior spina iliaca anterior inferior spina iliaca posterior superior spina iliaca posterior inferior • laterální plocha linea glutea posterior linea glutea anterior linea glutea inferior sedací kost – os ischii corpus ramus tuber ischiadicum spina ischiadica incisura ischiadica major incisura ischiadica minor stydká kost – os pubis ramus inferior facies symphysialis crista phallica ramus superior eminentia iliopubica pecten ossis pubis tuberculum pubicum sulcus obturatorius corpus Femur – stehenní kost proximální konec: caput femoris fovea capitis femoris collum femoris mezi proximálním koncem a tělem: trochanter major trochanter minor linea intertrochanterica crista intertrochanterica fossa trochanterica corpus femoris linea aspera labium mediale (linea pectinea) labium laterale (tuberositas glutaea) distální konec: condylus medialis condylus lateralis epicondylus medialis epicondylus lateralis facies patellaris facies poplitea fossa intercondylaris linea intercondylaris Patella – čéška basis patellae apex patellae facies articularis patellae- laterální a mediální faseta facies anterior OSIFIKACE PATELLY Tibia – holenní kost proximální konec: condylus medialis condylus lateralis facies articularis superior eminentia intercondylaris tuberculum intercondylare mediale tuberculum intercondylare laterale area intercondylaris anterior area intercondylaris posterior facies articularis fibularis corpus tuberositas tibiae linea musculi solei margo medialis margo anterior margo interosseus tuberositas tractus iliotibialis distální konec: malleolus medialis sulcus malleoli medialis facies articularis malleoli medialis incisura fibularis facies articularis inferior (distalis) Fibula – lýtková kost proximální konec: caput fibulae (facies articularis capitis fibulae) apex capitis fibulae corpus: margo anterior margo medialis margo posterior margo interosseus distální konec: malleolus lateralis facies articularis malleoli lateralis sulcus malleoli lateralis fossa malleoli lateralis ossa pedis– kosti nohy I. kosti zánártní– ossa tarsi II. kosti nártní – ossa metatarsi III. kosti prstů nohy – ossa digitorum pedis kosti zánártní – ossa tarsi (7) Kost hlezenní – talus Kost patní – calcaneus Kost loďkovitá – os naviculare Kost krychlová – os cuboideum Kosti klínové – ossa cuneiformia (mediale, intermedium et laterale) Talus – kost hlezenní Proximální část: corpus tali • dorsálně: trochlea talifacies superior et maleolaris (lateralis, medialis) • plantárně: facies articularis calcanearisposterior, media, anterior sulcus tali- sinus tarsi • processus posterior talituberculum mediale et lateralesulcus tendinis m. flexoris hallucis longi • processus lateralis tali collum tali Distální část • caput tali- facies articularis navicularis Calcaneus – patní kost •tuber calcanei (processus medialis et lateralis) •sustentaculum tali (sulcus tendinis musculi flexoris hallucis longi) •trochlea peronealis- sulcus tendinis musculi peronei longi •facies articularis cuboidea •facies articularis talaris posterior, media et anterior sulcus calcanei sulcus tali + sulcus calcanei = sinus tarsi loďkovitá kost - os naviculare •facies articularis talaris- konkávní •facies articularis cuneiformis- konvexní- 3 fasety •tuberositas ossis navicularis- plantárně krychlová kost – os cuboideum • f. articularis calcanearis, 2 fasety pro IV. a V. metatarsus • plocha pro skloubení s os cuneiforme laterale • tuberositas ossis cuboidei • sulcus tendinis musculi peronei longi plantárně kosti klínové – ossa cuneiformia: mediale, intermedium et laterale mediale: největší- u palce- ostří klínu dorsálně intermedium: ostří klínu plantárně laterale: ostří klínu plantárně podílí se na nožní klenbě nártní kosti – ossa metatarsi ( I. – V.) basis (tuberositas ossis metatarsi I. et V.) corpus caput kosti prstů nohy– ossa digitorum pedis (phalanges) palec – phalanx proximalis et distalis II. – V. prst – phalanx proximalis, media et distalis basis phalangis corpus phalangis trochlea (u distálního článku – tuberositas phalangis distalis) Ossa sesamoidea • patella • pod hlavicí palcového metatarsu: 2 kůstky (laterální a mediální) u metatarsophalangového kloubu • občas i pod hlavicí V. a II.metatarsu nebo na plantární ploše os cuboideum ve šlaše m.peroneus longus Calcaneus accesorius Os trigonum Os intermetatarsale Os Vesali Os tibiale exter. osifikace Děkuji za pozornost Obrázky: Atlas der Anatomie des Menschen/Sobotta. Putz,R., und Pabst,R. 20. Auflage. München:Urban & Schwarzenberg, 1993 Netter: Interactive Atlas of Human Anatomy. Naňka, Elišková: Přehled anatomie. Galén, Praha 2009. Čihák: Anatomie I, II, III. Drake et al: Gray´s Anatomy for Students. 2010