1. Carolus vites nobilissimas sub castro Carlstein, quod eodem tempore aedificare inceperat, plantari iussit. 2. Si autem LXX marcas praedictas non persolverimus, extunc Petrus eam hereditatem possidebit. 3. Decanus poterit baccalarios, si negligentes fuerint, monere, et si post monitionem ea, quae debent facere, neglexerint, tenebitur eos denuntiare facultati, quae poenas eis infliget. 4. Studium generale Pragae fundatum est anno millesimo trecentesimo quadragesimo octavo, septimo Idus Aprilis, regni nostri anno secundo. 5. Et statim, ut iusum erat consilio ducis et abbatissae, sancti Viti ecclesia decreta est futuro episcopo, ecclesia vero sancti Georgii martyris data est abbatissae, ducis sorori, Mariae. 6. Nos praedicti cives, qui sub iuramento eramus electi, domum Iacobi Cubconis pro domo consilii de residua parte collectae emimus. 7. A Thaboritis castrum Rabie firmissimum expugnatum est, in quo multa bona in clenodiis auri, argenti, et lapidum pretiosorum in vestibus pretiosis propter securitatem erant deposita. abbatissa, ae, f. – abatyše clenodium, ii, n. – klenot, skvost collecta, ae, f – sebrané peníze, daň, berně consilium, ii, n. – rada, úmysl, shromáždění decerno, ere, crevi, cretum – rozhodnout, usnášet se, určit depono, ere, posui, positum – odložit, uložit emo, ere, emi, emptum – koupit extunc – od té doby, tehdy facultas, atis, f. – možnost, schopnost; fakulta na univerzitě fundo, are, avi, atum – založit futurus, a, um – budoucí hereditas, atis, f. – dědictví, dědina infligo, ere, ixi, ictum poenam – zasadit, způsobit, uložit trest iubeo, ēre, iussi, iussum (+ak.) – rozkazovat (někomu) marca, ae, f. – hřivna persolvo, ere, solvi, solutum – zaplatit planto, are, avi, atum – pěstovat praedictus, a, um – výše řečený securitas, atis, f. – bezpečí, bezpečnost residuus, a, um – zbylý teneor, ērī – muset, být povinen, dlužit vitis, is, f. – vinná réva 1. Desines timere, si sperare desieris. (Sen.) 2. Qui Agesilai virtutem noverant, non poterant admirari satis. (Nep.) 3. Hannibal Saguntinos adortus est, quibuscum Romani societatem et amicitiam iunxerant. (Liv.) 4. Ea quidem, quae dixi de Caesare deque eius exercitu, iam diu nota sunt nobis. (Cic.) 5. Dederunt victis terga victores et, quos provexerat, fortuna destituit. (Sen.) 6. Si creditoribus solverit, nihil illi supererit. (Sen.) 7. Qui prior strinxerit ferrum, eius victoria erit. (Liv.) 8. Thebis in templo Herculis arma, quae fixa in parietibus fuerant (= erant), ea sunt humi inventa. (Cic.) 9. M. Tullius Cicero Terentiae suae s.d. - S.V.B.E.E.V. - Constitueramus, ut tibi antea scripseram, obviam Ciceronem Caesari mittere; sed mutavimus consilium, quia de illius adventu nihil audiebamus. (Cic.) 10. Verum haec et dicentur alio loco et dicta sunt; nunc proficiscemur ad reliqua, si ante fuerimus (=erimus) a vobis, iudices, deprecati. (Cic.) admīror, obdivovat, divit se mūtō, měnit ārī, (+ak.) āre, ātus sum āvī, ātum adorior, īrī, udeřit, útočit nōscō, ere, poznávat ortus sum ōvī, nōtum Anteā dříve, předtím obviam vstříc, naproti cōnstituō, určit, rozhodnout (se) pariēs, etis, m. stěna, zeď ere, uī, ūtum crēditor, věřitel prōvehō, ere, podporovat ōris, m. vēxī, vectum dēprecor, prosit, přimlouvat se quidem zajisté, sice ārī, ātus sum (- dēprecātus prosiv i prošený) satis dost dēsinō, ere, přestat societās, spolek, spojenectví siī, situm ātis, f. dēstituō, přestat solvō, ere, uvolnit, zaplatit ere, uī, situm vī, ūtum Ferrum, ī, n. železo, meč spērō, doufat āre, āvī, ātum fīgō, ere, upevňovat, přibíjet stringō, ere, tasit fīxī, nxī, ctum fīxum iungō, ere, spojit templum, ī, n. chrám, svatyně nxī,nctum - amicitiam iungere vstoupit v přátelství terga dāre dát se na útěk locus, ī, m. místo vērum avšak Přeložte: 1. Nebudete-li poslouchat zákony, budete potrestáni. 2. Až válka skončí (= bude skončena), budou uděleny všem, kteří statečně bojovali, velké odměny. 3. Nero, hodlaje přednášet básně, požádal o klid. 4. Protože se nepřítel přiblížil, vojáci na ústupu (= ustupujíce) zapálili město. 5. Římané vyslechli (oboedio, ire, ivi, itum) Catona, který řekl: "Naše město bude stále v nebezpečí, nebude-li Kartágo zničeno". 6. Napíší nám, jakmile ho uvidí. 7. Vysvětlí to, o čem bude psát. Spojte dané věty do souvětí pomocí spojek si, quod, ut (jakmile) a upravte vhodně časy: 1. Aliquid novi audimus. Scribimus vobis. 2. Rerum causas cognoscis. Felix es. 3. Caesar in Gallia vincit. Dominus Galliae est. 4. Amicos iuvatis. Amici vobis adsunt.