C. Iuli Caesaris Commentariorum de bello Gallico liber sextus

   

   

   O galských, tj. keltských zvycích:

   [17] Deum maxime Mercurium colunt. Huius sunt plurima simulacra: hunc omnium inventorem artium
   ferunt, hunc viarum atque itinerum ducem, hunc ad quaestus pecuniae mercaturasque habere vim
   maximam arbitrantur. Post hunc Apollinem et Martem et Iovem et Minervam. De his eandem fere,
   quam reliquae gentes, habent opinionem: Apollinem morbos depellere, Minervam operum atque
   artificiorum initia tradere, Iovem imperium caelestium tenere, Martem bella regere. Huic, cum
   proelio dimicare constituerunt, ea quae bello ceperint plerumque devovent: cum superaverunt,
   animalia capta immolant reliquasque res in unum locum conferunt. Multis in civitatibus harum
   rerum exstructos tumulos locis consecratis conspicari licet; neque saepe accidit, ut neglecta
   quispiam religione aut capta apud se occultare aut posita tollere auderet, gravissimumque ei
   rei supplicium cum cruciatu constitutum est.

   [18] Galli se omnes ab Dite patre prognatos praedicant idque ab druidibus proditum dicunt. Ob
   eam causam spatia omnis temporis non numero dierum sed noctium finiunt; dies natales et mensum
   et annorum initia sic observant ut noctem dies subsequatur. In reliquis vitae institutis hoc
   fere ab reliquis differunt, quod suos liberos, nisi cum adoleverunt, ut munus militiae
   sustinere possint, palam ad se adire non patiuntur filiumque puerili aetate in publico in
   conspectu patris adsistere turpe ducunt.

   [19] Viri, quantas pecunias ab uxoribus dotis nomine acceperunt, tantas ex suis bonis
   aestimatione facta cum dotibus communicant. Huius omnis pecuniae coniunctim ratio habetur
   fructusque servantur: uter eorum vita superarit, ad eum pars utriusque cum fructibus
   superiorum temporum pervenit. Viri in uxores, sicuti in liberos, vitae necisque habent
   potestatem; et cum paterfamiliae illustriore loco natus decessit, eius propinqui conveniunt
   et, de morte si res in suspicionem venit, de uxoribus in servilem modum quaestionem habent et,
   si compertum est, igni atque omnibus tormentis excruciatas interficiunt. Funera sunt pro cultu
   Gallorum magnifica et sumptuosa; omniaque quae vivis cordi fuisse arbitrantur in ignem
   inferunt, etiam animalia, ac paulo supra hanc memoriam servi et clientes, quos ab eis dilectos
   esse constabat, iustis funeribus confectis una cremabantur.

   [20] Quae civitates commodius suam rem publicam administrare existimantur, habent legibus
   sanctum, si quis quid de re publica a finitimis rumore aut fama acceperit, uti ad magistratum
   deferat neve cum quo alio communicet, quod saepe homines temerarios atque imperitos falsis
   rumoribus terreri et ad facinus impelli et de summis rebus consilium capere cognitum est.
   Magistratus quae visa sunt occultant quaeque esse ex usu iudicaverunt multitudini produnt. De
   re publica nisi per concilium loqui non conceditur.

   

   

   P.S.: Textem se budeme zabývat ve dvou seminářích, takže na příště stačí připravit jednu až
   dvě kapitoly. Upozorňuji na možnost korekce pomocí dostupného českého překladu v Antické
   knihovně, svazek 16.