Opakování 1.–10. lekce 1. Převeďte do opačného čísla manus dextrae morbis gravibus diei longiori noctes atras montis alti rete magnum aciebus triplicibus cornua acria vitae tristis vitae tristes vitae tristi iudicis prudentis carminis pulchri bellis civilibus Aegypto pulchra philosophi ambulantes animalia viventia incolae gaudenti civibus interrogantibus hominis dubitantis lacubus puris viros cantantes pueris pauperibus vulnera gravia 2. Vystupňujte v uvedeném spojení pozitiv komparativ superlativ vulnere gravi agrorum latorum carmina brevia hominum malorum celeriter currebant multi cives multarum urbium hiems acris bene laborabitis simili modo multa sciunt Legere utile est. e causa dubia artibus bonis aquam puram domos magnas amice care labore necessario 3. Vytvořte adverbia pulcher, industrius, multus, malus, celer, prudens, stultus, necessarius, altus, facilis, felix, bonus, magnus, subitus, sapiens, probus, audax, difficilis, gravis, longus 4. Přeložte výrazy s číslovkami 365 dní proti třem tisícům nepřátel roku 68 ve dvou městech v obou městech (tj. v jednom i druhém) 333 stříbrných (argenteus, a, um) křepelek (coturnix, icis, f.) letělo přes (transvolo, are + ak.) 333 stříbrných střech (tectum, i, n.) v jezeře žilo 1572 ryb v roce 146 před Kristem pět táborů nepřátel smrt jednoho člověka v šestnácti letech (tj. v sedmnáctém roce věku) umírá v šedesáti devíti letech v bitvě je zabito 74 jezdců s šesti tisíci vojáky až do roku 510 Kolik měsíců, dní, hodin žije hoch dvanáctiletý? Člověk má dvě ruce a dvě nohy; ruka má pět prstů, noha tolikéž (totidem). 5. Uveďte, kde se setkáte s následujícími koncovkami (napište příklady) -is -īs -ās -ēs -e -ē -ā -a -ī -ibus -um -am -em 6. Převeďte do pasiva 1. Spes vana saepe homines fallit. 2. Nonnulli testudinem (testudo, inis, f. „želva“) animal omnium pigerrimum putant. 3. Pastores, diem festum celebrantes, dis oves immolabant. 4. Oratio tua animos audientium delectabit. 5. Utinam omnes homines modesti essent? 6. Quis pauperes et miseros non adiuvabat? 7. Quid hominem malum commovere potest? 8. Iudex in ius vocabit omnes, qui legibus non parebunt. 7. Vytvořte zápor facite! imitare! appelletis! utinam laederentur! loqueremur tace! utinam veniat! dormite! utinam desit! decipe! veremini! este! 8. Dejte do závislosti na uvedeném výrazu 1. Ne umquam cives rei publicae in periculo desint! Oratores saepe cives hortabantur 2. Ignis servus bonus, sed dominus malus est. Notum est 3. Este meliores quam maiores vestri! Saepe a sapientibus monemini 4. Audi multa, optima elige! Parentes tibi suadebant 5. Maior pars saepe meliorem vincit. Multi putant 6. Recta itinera breviora sunt quam obliqua. Illo tempore nesciebamus 7. Filii parentibus suis dissimillimi sunt. Filii putant 8. Utinam parentibus nostris dissimillimi simus! Filii saepe optant 9. Labor celerrimus non est semper utilissimus. Proverbium vetus dicit 10. Nulla re melius peccatur quam clementia. Seneca philosophus dicit 11. Idem opus huic placet, illi displicet. Apparet 12. Defendo me mea vita, non meis verbis. Cicero dicebat 9. Doplňte slovo ve správném tvaru 1. Cura ut semper tuis (adesse) _________ . 2. Milites a ducibus monebantur, ne scelera hostium turpissima (imitari) ______________ . 3. Si cives fortiores essent, spes victoriae non (deesse) __________ . 4. Homo doctus et sapiens non (unus) _______ urbis civis est, sed (totus) _______ mundi. 5. Pythagoras philosophus discipulis praecipiebat ut ius iurandum raro et tarde (dare) _____________ . 6. Corinthus omnium Graeciae urbium (dives, superlativ) ____________ et (celeber, superlativ) _________ erat. 7. Tanto (brevis, komparativ) ________ est (omnis) __________ tempus, quanto est (felix, komparativ) ___________ . 8. Multi philosophi homines sapientes (nihil)___________ (perturbare) __________ posse dicebant. 9. (Nemo) _________ vita est curis libera. 10. Nonnulli homines aliena magis curant quam (suus) __________ . 11. Alter auxilio (alter)_________ eget (egeo, ere + abl. „postrádat, „nemít“). 12. Numquam mulierem miserrimam, (qui) _________ adesse poterimus, repudiabimus. 13. Ne dicas ea (qui) ________ vera non putas. 14. (Qui) _________ lignum (lignum, i, n. „dřevo) durius est quam quercus? 15. Interdum (idem) __________ homines de (idem) __________ rebus non (idem) __________ iudicant. 16. Cives (idem) __________ civitatis (idem) __________ leges habent. 17. Milites in (iter) ____________ longis saepe (fames) __________ et (sitis) ______________ vexantur, in regionibus calidis etiam (febris) _____________ laborant. 18. Verum (dicere) ____________ , mala (fugere) ____________ , bona (facere) _____________ ! 19. Hannibal milites monebat, ne Alpium altitudine (deterrere) ______________ . 20. Cum hostes (videre) ______________ se impetum Romanorum sustinere non (posse) __________ , (fugere) ____________ et flumen transcendere conabantur. 21. Nisi id (audire, ego) ____________ , id verum esse non posse (putare, ego) _____________ . 22. Eos, qui se defendere non (posse) ___________ , aggredi turpissimum est. 10. Uveďte, o jaké slovo se jedná. Pokuste se vytvořit podobné definice. Is qui discit. Is qui docet. Ea quae docet. Animal quod currum trahit et cornua non habet. Id quod accipimus, si bene laboramus. consul liber rex 11. Přeložte do latiny 1. Když se nepřátelské vojsko přibližovalo k Římu, obyvatelé opevňovali město a připravovali bitvu. 2. Kdybyste páchali velmi závažné zločiny, byli byste právem trestáni. 3. Dobře věděli, že nemůžou přijít včas. 4. Kéž bychom netoužili mít to, co mít nemůžeme! 5. Kdo byl v té době pokládán za nejbohatšího ze všech lidí? 6. Neposlouchejte lidi, kteří tvrdí, že mocní lidé jsou ze všech nejšťastnější. 7. Koho z nich bys zvolil, kdybys mohl? 8. Je známo, že naše lodě jsou rychlejší a menší než lodě nepřátel. 9. Rodiče je napomínali, aby s vámi o té věci nemluvili. 10. Kdo z vás dvou je rozumný? Ani jeden. 11. Úředníci tvrdí, že v našem městě žije 370 000 obyvatel. 12. Škrtněte výraz, který nepatří do řady decipies, mittes, taces, tribues, dormies vulneris, defenderis, offenderis, peteris putaberis, scriberis, deleris, videris, mitteris vulneras, aberas, obsecras, erras senti, dici, audi, puni disce, pone, iace, laude 13. Roztřiďte na tvary, které mohou být utvořeny od slovesa vinco, ere a od slovesa vincio, ire (uvažujte i tvary s délkami). Je možné, aby byly některé tvary utvořeny od obou sloves? vincite, vinci, vincam, vinceris, vincimini, vincientur, vincebatur, vince, vinciaris, vincitis, vinciunt, vincientibus, vincieris, vincereris, vinciebas, vincant, vincis, vincirent, vinciri, vincentes, vinciatur, vinciris