Colloquia persônärum
Colloquium VIII
COLLOQVIVM OCTAWM
Persônae: Iúlius, Aemilia, Flora, Iulia
Ecce Iulius et Aemilia in forô Tusculänô. Forum plenum est
virôrum et feminärum qui emunt aut vendunt, in his Flora,
puella fôrmôsa, quae rosäs véndit. Aemilia rosäs videt.
Iúlius    Aemilia: "Aspice rosäs, Iuli!" lull! (voc) _ „
lulms: Quas rosas?
Aemilia: "Quäs ilia puella vendit." Puellam digitô mônstrat. Iulius puellam aspicit. Iulius: "Formosa est puella." Flóra clämat: "Ecce rosae! Emite rosäs!" Aemilia cum Iuliô adit ad Flóram, quae eôs salutat: "Salvete, domine et domina! Aspicite häs rosäs!"
Aemilia: "O, quam pulchrae sunt rosae tuae!"
oster-tra-trum    T-,-     ttTT   . , .      - "
Iulius: Hortus noster plenus est rosarum. = meus et tuus r
Aemilia: "Sed illae rosae quae sunt in hortô nostrô n5n tarn
pulchrae sunt quam hae." Iulius: "Neque fília nostra tam pulchra est quam haec puella." Aemilia: "Tace, Iúli! Rosäs aspice, nôn puellam!" Flora ad Iulium ridet. Aemilia nôn ridet. Iulius unam rosám súmit et puellam interrogat: "Quantum est
pretium huius rosae?"
Aemilia: "Non unam tantum, sed multas rosas eme, Iuli!"
Flora Iulio et Aemiliae decern rosas ostendit: "Ecce decern rosae.
Pretium harum rosarum est duo sestertii tantum." Iulius: "Id magnum pretium non est. Ecce duo sestertii." Iulius Florae duos sestertios dat. Puella nummos sumit et Iulid
decern rosas vendit. Iulius rosas sumit et Aemiliae dat. Iulius: "Accipe has rosas a viro tu5, qui te amat, Aemilia!" Aemilia laeta rosas accipit, et viro su5 osculum dat.
Iulius et Aemilia ad vlllam suam adveniunt et a Iulia laeta
salutantur: "Salvete, pater et mater!" Iulius et Aemilia: "Salve, Iulia!"
Iulia, quae venit ex hortS, decern rosas pulchras ante se tenet. Iulia: "Ecce rosae. Nonne pulchrae sunt?" Aemilia: "O, quam pulchrae sunt rosae tuae! Unde sunt illae rosae?"
Iulia: "Ex horto sunt. Accipe rosas, mamma!"
iulia Aemiliae decern rosas dat.
Iulia: "lam non meae, sed tuae sunt:"
Aemilia laeta rosas accipit, et filiae suae osculum dat.
Iulia: "Pretium decern rosarum non est unum osculum, sed
decern!" Iulius: "Id magnum pretium est!" Aemilia ridet et filiae suae decern oscula dat.
Colloquia persönärum
Colloquium IX
Iulius: "Mater tua alias decern rosas habet. Ecce rosae eius." Ex lectica decern rosas sumit et Iviliae ostendit. Illae rosae iam non tarn pulchrae sunt quam in foro, quia in aqua non sunt.
Iulia rosas aspicit et interrogat: "Unde sunt illae rosae?"
Iulius: "Ex foro Tusculano, ubi puella formosa rosas vendit."
Iulia: "Quantum est pretium illarum rosarum?"
Iulius: "Duo sestertii — et unum tantum osculum!"
Iulia: "Duo sestertii? Id est magnum pretium! In horto nostro sunt mille rosae, quarum pretium nullum est,"
Aemilia: "Num decern oscula nullum est pretium?"
Iulia: "Cur pater, qui hortum habet plenum rosarum, alias rosas emit a puella Tusculana? Nonne rosae horti nostri tam pulchrae sunt quam eae quae tanto pretio in foro emuntur?"
Iulius Aemiliam aspicit, quae non respondet.
Iulius: "Responde, Aemilia! Iulia te interrogat."
Aemilia: "Sine aqua rosae non tam pulchrae sunt..."
Iulia Iulium interrogat: "Nonne filia tua tam pulchra est quam puella quae rosas vendit?"
Aemilia Iulium aspicit, qui n5n respondet.
Aemilia: "Responde, lull! Iulia te interrogat."
Iulius: "Filia mea tam pulchra est quam rosa..."
Iulia: "Num ilia puella tam pulchra est?" Iulius tacet.
Aemilia: "Age, sflme rosas meas viginti, Iulia, easque in aqua pone!"
Iulia viginti rosas sumit et cum iis abit.
Iulius: "Pretium decern rosarum non est unum osculum tantum,
sed decern oscula!" Aemilia ridet et Iulio quoque decern 5scula dat.
COLLOQVIVM NONVM Persönae: Faustinus, Rüfus
Faustlnus, pästor Iülii, abest ab ovibus suis, quia ovem nigram in silvä quaerit. Ověs sine pastore in campö errant.
Ecce Faustinus cum cane suö ex silvä venit. Pastor ovem nigram umeris portat.
Canis lätrat: "Baubau!"
Ověs canem audiunt et ad pastorem suum currunt. Faustinus ovem nigram in terra pönit sub arbore. Ovis bälat: "Bäbä!"
Pästor ověs numerat: "Üna, duae, trěs, quattuor, quínque......"
Dum ověs ä pästöre numerantur, vir Irätus accurrit. Est Rüfus, qui
parvam villam cum hortö prope silvam habet. Rüfus irätus baculum ante sě tenet et clämat: "Ö improbe pästor!
Ověs tuae in hortö meö sunt!" Faustinus: "Quid agunt ověs meae in hortö tuö?" Rüfus: "Rosas meäs edunt."
Faustinus: "Ověs nön rosäs, sed herbam edunt. Neque ověs meae
ä pästöre suö abeunt. Quot ověs sunt in hortö tuö?" Rüfus: "Quattuor."
Faustinus: "Nön meae sunt illae ověs. Ecce ověs meae, quae apud mě sunt. Numerus eärum est centum. Age, numerä eäs!"
Colloquia personarum
Colloquium X
Rufus ověs aspicit, neque eas numerat. Rufus: "Hie centum ověs non sunt." Faustinus: "Sunt centum. Nulla ovis abest."
Ecce autem quattuor ověs albae accurrunt! Post eas venit parvus cams írátus, qui unam ovem dentibus petit.
Rufus: "Ecce Persa, canis meus, qui cum ovibus tuis venit." morděre = dentibus   Faustinus: "Voca canem tuum! Ovem meam mordet!" petere   Rufus: "Persa, veni!"
Canis iratus non venit, sed ovem mordet. Ovis, quae mordětur, balat: "Bábaá!"
lam canis pástóris parvum canem vidět et ad eum currit.
Persa sě vertit ab ove ad canem pástoris, qui ante eum c5nsistit et dentěs ostendit.
Canis pástoris látrat: "Baubaubau!"
Parvus canis, qui magnum canem timet, non látrat, sed ululat:
"Uhuhu!" et ad dominům suum currit. Ověs quattuor, quae canem parvum iam non timent, laetae ad
pastorem adeunt et ad eum bálant. Rufus: "Ověs dominům suum amant. Nonne tuae sunt?" Faustinus: "Nullae ověs meae iam sunt in horto tu5." Rufus: "Sed vestigia ovium tuárum in horto me5 sunt." Faustmus: "Et in collo ovis meae sunt vestigia dentium canis mi!
Canis ille parvus tam malus est quam lupus!" Rufus: "Immo bonus canis est Persa. Canis meus oves non ěst." Faustínus: "Neque ověs meae rosás edunt."
COLLOQVIVM DECIMVM
Personae: Iulia, Syra
Iulia et Syra in horto ambulant cum Margarita, cane Iuliae parvá
et erassá. Sol lucet in caelo sine nubibus. Iúlia laeta canit. Canis
eam canere audit et caudam movet. Fxce avis ante canem volat. Canis avem ante sě voláre vidět et
currit, sed avis iam procul á cane est. Canis, quae avem capere
vult neque potest, iráta látrat: "Baubau!" Julia canem suam vocat: "Margarita! Veni!" Canis consistit et ad Iúliam, dominam suam, currit. Syra: "Necesse non est canem vocáre, neque enim canis avés
capere potest." Iulia: "Sed avěs canem timent."
Canis iam fessa iacet ad peděs Iúliae. Syra canem erassam in
lierbá iacěre vidět eamque spíráre audit. Syra: "Canem tuam erassam nulla avis timet." iulia: "Margarita non est erassa!" Canis aspicit Iúliam et caudam movet. Iulia: "Sed eur non canunt avěs? Quid timent?" Syra: "Non canem fessam, sed avem feram timent." Iulia: "Quam avem feram?"
S\xa magnam avem quae supra hortum volat digito m5nstrat: "Ecce avis fera quae á parvís avibus timětur."
Colloquia persônärum
Colloquium X
Iulia caelum aspicit et magnam avem supra se volare videt. Avis magnis alls sustinetur, neque Iulia alas mover! videt.
Iulia: "Quae est ilia avis?"
Syra: "Est aquila, quae cibum quaerit."
Iulia: "In caelo cibum reperire non potest."
Syra: "Non in caelo, sed in terra cibum quaerit. Aquila enim bonds oculos habet et parva animalia procul videre potest. Aquila est avis fera, quae alias aves capit et est."
Iulia: "Avis improba est aquila!"
Syra: "Magna aquila etiam parvam puellam capere potest et ad
nldum suum portare." Iulia: "Quid? Mene aquila portare potest?" Syra Iuliam aspicit: puella tam crassa est quam canis sua. Syra
ridet neque respondet. Iulia earn ridere non videt, nam caelum
aspicit neque iam aquilam videt. Iulia: "Iam abest aquila." Syra: "Est apud nidum suum." Iulia: "Ubi est nidus aquilae?"
Syra: "Procul in monte est, quo nem5 potest ascendere. Pueri
nidum aquilae reperire non possunt." Iulia: "Sed alios nidos reperire possunt. Ecce pueri qui nidos
quaerunt in arboribus." Iulia Marcum et Quintum in umbra inter
arbores errare et nidos quaerere videt.
Iulia et Syra insole sunt. Syra: "Veni in umbram, Iulia!"
Iulia canem, quae ad pedes eius iacet, pede pulsat: "Age, curre,
Margarita crassa!" Syra canem aspicit, et ridet. Etiam Iulia ridet. Margarita ante Iuliam currit ad parvam arborem. Canis caudam
movet et latrat: "Baubau!"
Ecce avis perterrita ex arbore volat. Iulia et Syra consistunt ante arborem, unde parvae voces audiuntur: "Pípípí, pipipi!"
Iulia Syram interrogat: "Quid hoc est?"
Syra ramos et folia arboris movet et inter ramos parvum nidum videt. Syra nidum prope aspicit.
Syra: "Ecce nidus in quo quinque pull! sunt. Aspice, Iúlia!"
Iulia nidum aspicit, neque pullos videt, quia nimis parva est.
Iulia, quae pullós aspicere vult, imperat: "Impone mě in umerós tuos, Syra!"
Syra: "Umeri meí tě portáre non possunt."
Iulia: "Sustině mě tantum!"
Syra Iuliam á terra sustinet. Iam puella pullos videt in nidó. Pulli
autem tacent neque iam pipiant. Iulia: "O, quam parvi sunt! Cur n5n pipiant neque sě movent?" Syra: "Quia perterriti sunt; tě enim vident." Iůlia: "Pulli mě viděre non possunt, neque enim ocul5s aperiunt." Syra fessa puellam crassam in terra ponit. Syra: "Sed vocem tuam audiunt pulli—et mater pullorum tě n5n
solum audit, sed etiam videt. Audi: avis pipiat, quia ad nidum
suum adire non audet."
Auditur vox Marci: "Veni, Quinte! In hác arbore nidus est." Iulia: "O, Marcus nidum videt." Syra: "Discěde ab arbore, Iúlia! Marcus alium nidum
videt, hunc nidum reperire non potest." Iulia et Syra
cum cane ab arbore discědunt. Avis eás discědere
videt et ad nidum suum volat. Pulli, qui mátrem suam venire vident, rursus pipiant:
"Pipipi!" Pulli cibum exspectant. Avis pullis suis cibum dat.
pullus pipiat
pipipi!
i"
mater (nam) mätrem (ace)
Colloquia persônärum
Colloquium XL
mater matris/
pater patríš m
Marcus: "Pater meus x equös habet." M. dlcit 'patrem suum x equös habere'
magnam familiam = multös servos
S3     55    t s~ö
COLLOQVIVM VM3ECIMVM Persönae: Sextus, Fabia
Cornelius et Fabia, qui Tusculi habitant, ünum filium, Sextum,
habent. Sextus Tüscull apud mätrem suam est, sed Cornelius
abest. Fabia virum suum exspectat. Sextus mätrem interrogat: "Cur nön venit pater?" Fabia: "Roma Tüsculum via longa est." Sextus: "Nön longa est via. Atque bonum equum habet pater." Fabia: "Equus bonus est. Cornelius equum suum amat neque eum
verberat; itaque equus nön currit, sed ambulat." Sextus: "Estne solus pater?" Fabia: "Nön sölus, nam equus est apud eum." Sextus: "Cur nüllus servus apud patrem meum est?" Fabia: "Quia pater tuus ünum tantum equum habet, neque ünus
equus duös homines Tüsculö Römam vehere potest." Sextus: "Cur pater meus ünum tantum equum habet? Pater Märci
multös equös habet." Fabia: "Quis dicit 'Iülium multös equös habere'?" Sextus: "Marcus id dicit." Fabia: "Quot equös habet Iülius?"
Sextus: "Marcus dicit 'patrem suum decern equös förmösös habere.' Cur pater meus decern equös nön habet?"
Fabia: "Quia pater tuus nön tarn pecüniösus est quam pater Märci. Iülius magnam familiam habet et magnam villam."
Sextus: "Quot servös habet Iülius?" Fabia: "Interrogä Märcum!"
Sextus: "Marcus dicit 'servös eius numeräri nön posse!'"
Fabia: "Iülius habet centum servös, ut ipse dicit—sed Marcus centum numeräre nön potest!"
Fabia Märcum puerum stultum esse putat.
Sextus: "Marcus nön potest centum servös numeräre, sed decern equös numeräre potest! Cur Iülius, qui decern equös habet, patri meö equum nön dat? Nonne Iülius amicus patris est?"
Fabia: "Est. Sed Iülius multös amicös habet."
Sextus: "Quid Iülius nön habet?"
Fabia: "Cornelius quoque multös habet amicös. Pecüniösus nön est vir meus, sed bonus vir, bonus pater, bonus amicus est."
Sextus: "Etiam Iülius bonus pater est. Cum revenit ex oppidö, liberis suis multa döna dat."
Fabia: "Qui magnam pecüniam habet, multa et magna döna emere potest."
Sextus: "Nec sölum liberis suis, sed etiam mätri eörum magna döna dat. Mater Märci multa örnämenta accipit ä virö suö. Marcus dicit 'mätrem suam et gemmis et margaritls et änulis pulchris örnäri nec aliam feminam tarn formösam esse...'"
Fabia: "Num mäter Märci sine örnämentis tarn formösa est quam mäter tua?"
Sextus: "Nulla femina tarn pulchra est quam mäter mea!" Fabia verbis filii delectätur eumque interrogat: "Quis id dicit?" Sextus nön respondet, nam equum accurrere audit. Sextus: "Audi! Pater venit. Equus eius nön ambulat, sed currit." Fabia: "Quid est? Cur equus currit? Age, exi ante ostium!" Exit Sextus.
Cur equus Cornelii currit? Vide colloquium duodecimum!
donum -í n = id quod datur
duo-decimus -a -ur = XII. (12.)
Colloquia persönärum
Colloquium XII
COLLOQVIVM DVODECIMVM Persönae: Miles, Cornelius, Medus.
Cornelius via Latina Roma Tüsculum it. In viä Latinä miles Römänus, qui ipse Roma Tüsculum it, Cornělium post sě venire audit.
Miles, qui in sole ambulat, fessus est, quia arma gravia fert. Cornelius dominus, qui equö vehitur, nön est fessus, sed fessus est equus qui dominum gravem vehit. Itaque equus Cornělii nön currit, sed ambulat. Cornelius nön verberat equum suum fessum.
Miles Cornělium salütat: "Salvě, domine! Equus tuus bonus est,
nec sölum tě, sed etiam mě portäre potest!" Cornelius virum armätum timet, quia ipse arma nön fert; itaque
militem equum ascendere iubet: "Ascende! Hie post mě sedě!" Miles equum ascendit. Iam duo homines ünö equö vehuntur:
miles sedet post Cornělium, Cornelius ante militem sedet. Equus Cornělii, qui duös virös graves Tüsculum vehere nön
potest, irätus hinnit: "Hihihi!" atque in viä cönsistit. Cornelius equum ambuläre iubet: "Ambulä, eque!" Equus autem
rürsus hinnit neque sě movet. Miles equum hinnire audit et Cornělium interrogat: "Cur nön
ambulat equus?"
Cornelius respondet: "Quia unum tantum hominem vehere potest."
Miles: "Improbus est equus. Verbera eum!"
Cornelius: "Equus meus probus est; eum verberare necesse n5n
est." Cornelius equum suum amat neque eum verberare vult. Miles Iratus clamat: "Age, curre, eque!" atque equum gladio
verberat!
Equus perterritus currit, atque miles ad terram cadit! Caput eius viam pulsat.
Cornelius equum consistere iubet, sed equus perterritus Tusculum currit. Sextus, fílius Cornělii, qui ex ostio viam spectat, equum accurrere videt ac perterritus ab eo fugit. Equus cum domino ante 5stium consistit.
Miles autem quietus in via iacet ut mortuus. Dě fronte eius sanguis fluit.
Dum miles illlc in sole iacet, Medus advenit. Unde venit Medus?
Is Tuscul5 venit et via Latina Romam ambulat. Medus laetus canit: "Non via longa est Rómam..." Hic Medus hominem in via iacěre videt et ante eum consistit. Medus sě interrogat: "Quis est hic vir qui in media via iacet?"
et ipse respondet: "Est miles, nam armátus est." Servus caput militis manu sustinet et, dum sanguinem děterget,
interrogat eum: "Quid est, amice? Doletne caput?"
in media via = in media parte viae
Colloquia persönärum j Colloquium XIII
"Salvě!" dlcit is qui advenit "Vale!" dicit is qui discědit
Vox Mědi á mílite n5n audítur. Miles sě nón movet, nec Medus eum spirare audit. Ergo Medus militem mortuum esse putat.
Sed ecce miles oculos aperit et parva voce dicit: "Aquam...!"
Medus, qui militem vivere gaudet, ex parvo rivo aquam arcessit et militi dat.
Miles laetus ě manu Mědí bibit et 'aquam bonám esse' dicit: "Aqua bona est. lam necesse non est mě sustiněre, arnice!" Medus: "Doletne caput?" Miles: "Ndnmale dolet..." Medus: "Vení Romam ad medicum!"
Miles: "Id necesse non est—sed necesse est mě Ttisculum ire: illic enim dux exercitus in castris mě exspectat."
Medus: "Romae mě exspectat amica mea."
Miles: "Id mě dělectat. Mě quoque puella RSmána amat et Romam vocat... Sed iam dux mě vocat in castra. Bonus miles ducí suo paret, ut bonus servus dominS suo. Erg5 vale, bone serve, ac bene ambulá!"
Medus ridet et respondet: "Vale, bone miles!"
Miles, qui ducem exercitus timet, Mědum relinquit et Tusculum ad exercitum ambulat. Miles ducí suo páret.
Medus, qui Romam ambulat ad amicam suam, militem stultum esse putat. Medus domin5 suo non páret.
COLLOQVrVM TERTIVM DECIMVM Persönae: Medicus, Syrus, Iülius, Aemilia, Syra
Höra octäva est. Dum Quintus in lectö iacet in cubiculö suö, Medicus in ätriö Iülium exspectat. Servus adest Syrus.
Iülius ex cubiculö Quinti venit.
Medicus interrogat: "Dormitne puer?"
"Nön dormit" respondet Iülius, "Quintus dormire nön potest, quod iam nön modo pes eius dolet, sed etiam bracchium."
Medicus: "Pes tantum aegrötat."
Iülius: "Cum pes aegrötat, necesse nön est venam bracchii
aperire. Höc modo pes aeger nön sänätur." Medicus: "Sanguis ä corde per venäs fruit in tötum corpus
hümänum, ut dicit Hippocrates..." Hic intrat Aemilia cum Syrä ancillä, quae pöculum fert plenum
sanguinis.
Aemilia: "Ecce sanguis Quinti in pöculö. In corpore eius iam nön multum sanguinis est, ut ostendit color eius albus. Filius noster nunc aegrior est quam erat!"
Medicus: "Sed facies eius nimis rubra erat. Puer crassus..."
Aemilia: "Num filius meus puer crassus est?"
Syra (parva voce ad Aemiliam): "Is nön est tarn crassus quam ipse medicus!" Sed ea verba ä crassö medicö nön audiuntur.
Hippocrates -is m
CoUoquia persônärum
Colloquium XIII
Medicus: "Nön nimis crassus est puer. Homo autem crassus, cui
color faciei ruber est, nimis multum sanguinis habet..." Iülius: "...ut dicit Hippocrates!" Aemilia: "Quis est Hippocrates?"
Medicus: "Est medicus Graecus clärissimus. Ille dicit 'hominem crassum ac rubrum nimis multum sanguinis habere in corpore'."
Iülius: "Ergo in corpore tuö crassö nimis multum est sanguinis!"
Medicus: "Num crassum est corpus meum?"
Iülius: "Crassius est quam corpus Quintl. Atque ecce fades tua rubra. Sana te ipsum, medice!"
Medicus: "Quo modo?"
Iulius: "Súme cultrum ac věnam aperi tuam!"
Rident Aemilia et Syra. Item Syrus riděre incipit.
Medicus (írátus): "Servus tuus mě ridet!"
Iulius Syrum tacěre iubet: "Tacě, Syre! Exi atque equum medici
due ante ostium!" Exit Syrus.
Aemilia: "Quia te atque cultrum tuum metuit. Dicit 'te esse
malum medicum!'" Medicus: "Quid? Ille puer id dicere audet?" Syra (parva voce in aurem Aemiliae): "Nön puer tantum id dicit!' Iülius: "Nonne malus est medicus qui homines aegrös nön sänat,
sed aegriöres facit?" Medicus: "Qui medicus id facit?" Iülius medicum aspicit nec respondet. Quintus rürsus mätrem vocat: "Mater! Ma-ä-ter!" Iülius: "I ad Quíntum, Aemilia, atque iube eum dormire! Höra
octäva est." Aemilia abit ad filium suum aegrum.
Medicus: "Iam tempus est mé abire." Iülius: "Nemo té hie tenet." Medicus: "Ubi est equus meus?" Iülius: "Iam stat ante ostium."
Iülius cum medicö ante ostium exit. Ulíc stat equus medici, qui ä
Syrö tenetur. Medicus equum ascendit. Medicus: "Vale, domine!"
Iülius: "Vale, medice! Necesse nön est te" post hunc diem
revenire." Medicus sôlus discédit.
Vöx Quint! auditur ex eubiculö: "Veni, mäter!" Iülius: "Audi, Aemilia! Quintus te vocat. Estne sölus in eubiculö?"
"Nön est" respondet Aemilia, "Delia est apud eum. Quintus
gaudet medicum abesse, et me exspectat." Medicus: "Cur me abesse gaudet?"
Colloquia persönärum
Colloquium XIV
COLLOQVIVM QVARTVM DECIMVM
Persönae: Aemilia, Iulius
Vesper est. Aemilia in peristylö est cum Iüliö.
Aemilia: "Veni měcum in hortum, lull. Dělectat mě tecum
ambuläre in hortö noströ." Iülius: "Mě quoque id dělectat. Sed söl iam nön lücet. Vesper
est.
Aemilius: "Cum söl lücet, nimis calidus est äer in hortö. Meridiě vesper! (adv)      in söle ambuläre mě nön dělectat, sed vesper! äer nec nimis <-> mäne      calidus nec nimis frigidus est."
Iülius: "Sed obscürus est hortus vesperi. Rosae viděri nön pos-sunt."
Aemilia: "Häc nocte hortus obscürus nön est, nam lüna et stěllae
lücent. Ecce magna lüna quae suprä montem ascendit." Lünam spectäns Iülius "Lüna plena est häc nocte" inquit "quae
est ante kalendäs Iüniäs. Sed res male illüstrantur lüce lünae.
Rosärum color viděri nön potest." Aemilia: "Lux lünae hortum nostrum pulchrum etiam pulchri-
örem facit. Age, ven! měcum, Iüli!" Aemilia manum Iülii capit eumque sěcum dücit in hortum.
In hortö Aemilia "Nonne pulchra est lüna?" inquit, "Est ut faciěs hümäna. Ecce ös eius quod ad tě ridet."
Iülius primům lünam spectat, deinde faciem Aemiliae ridentem:
"Ad mě" inquit "nön sölum ös lünae ridet, sed etiam ös tuum
rubrum ut rosa." Aemilia riděns "Häc lüce" inquit "color rosärum viděri nön potest
— num öris mei color viděri potest?" Iülius rürsus Aemiliam aspiciěns "Etiam sine colore" inquit
"faciěs tua förmösa est, Aemilia: oculí tul ut stěllae lücent et
denies ut margaritae! Atque Collum tuum album bene vidětur.
Ö, quam förmösum est Collum tuum!" Iülius collö Aemiliae
ösculum fert. Aemilia: "Ö Iüli! Verba tua mě dělectant." Iülius: "Ubi sunt margaritae quibus Collum tuum örnäri solet?" Aemilia: "Nonne förmösum est Collum meum sine margaritls?" Iülius: "Nön tam förmösum quam cum margaritls! Margaritae tě,
fěminam pulchram, etiam pulchriörem faciunt. Ubi sunt cetera
örnämenta tua?" Aemilia: "Ecce gemmae in auribus et änuli in digitis." Iülius: "Sed Collum tibi nudum est. Ubi sunt eae margaritae,
Aemilia?" Iülius terram ante Aemiliam spectat. Aemilia: "Sunt in cubiculö noströ."
Iülius, qui margaritäs in herbä quaerit, haec verba nön audit, sed
"Quid est hoc" inquit "quod ante pedes tuös iacet?" Aemilia: "Nön est margarita."
Iülius id quod in herbä iacet manu tangit atque "Fui!" inquit
horrěns, "Est parva bestia nüda." Aemilia: "Quae bestia? VIvitne?"
"Häc lüce" inquit Iülius "nihil viděri potest", ac deinde: "Nön Ona, sed quattuor parvae běstiae hic iacent. Nön vivunt, nam frigidae sunt nec sě movent."
Iülius corpora bestiärum rürsus tangit et äläs brevěs sentit.
Iülius: "Pulli avium sunt. Ö, quam foedi sunt pulli mortui!"
osculum ferre = ösculum dare
Colloquia persönärum
Colloquium XV
Aemilia: "Hac luce videri n5n possunt."
Iulius: "Non videri, sed tangi possunt. Corpora eorum nuda sunt
atque foeda et sordida, colla longa et nuda..." Aemilia: "Mihi quoque nudum est collum." Iulius: "Cur quattuor pulll mortui hie iacent?" Aemilia: "Interroga Iuliam: ea respondere potest." Iulius: "Eane etiam margaritas tuas reperire potest?" Aemilia "Surge, lull!" inquit, "Neque enim necesse est margaritas
in hort5 quaerere: in cubiculo nostr5 sunt. I in cubiculum atque
affer mihi margaritas!" Iulius autem Aemiliam aspiciens "Margaritas tibi afferre" inquit
"necesse non est. Sine Srnamento formosissimum est collum
tuum atque umeri tui..." Hie Iulius coll5 et umeris Aemiliae Sscula fert atque "lam veni
mecum" inquit "in cubiculum nostrum!" Iulius manum Aemiliae capit eamque secum ducit in cubiculum.
COLLOQVIVM QVINTVM DECIMVM Persönae: Marcus, Iülia, Aemilia, Iulius, servT
Post meridiem Marcus in hortö ambuläns Iüliam inter rosäs
sedentem videt. Puella quieta est neque canit. Fräter apud sorörem cönsidit eamque interrogat: "Cur tam quieta
es, Iülia, neque canis?" Iülia: "Nön canö, quia tristis sum." Marcus: "Quid tristis es? Nonne rosae te delectant?" Marcus Iüliae rosäs pulchräs mönstrat, neque ea rosäs aspicit. In
oculis puellae lacrimae sunt. Marcus earn lacrimäre videt. Marcus: "Quid est, Iülia? Quid plöräs?" Iülia: "Nön plörö. Lacrimö quod pulli sunt mortui. Ecce pulll." Iülia nldum e rosis sümit et frätri ostendit. In nidö sunt quattuor
pulli mortui.
Marcus tacitus pullös aspicit, tum ridere ineipit: "Hahaha!"
Iülia: "Quid rides, Märce?"
Marcus: "Rideö, quod pulli foedi sunt!"
Iülia: "Förmösi sunt pulli mortui. Cur tü eös foedös esse putäs?" Marcus: "Aspice, Iülia: corpora eörum sunt nüda et sordida, colla
nimis longa, älae nimis breves. Nihil foedius est quam pullus
mortuus!"
Haec verba audiens Iülia plöräre ineipit atque mätrem vocat:
"Uhuhü! Mamma!" Marcus ridens ä soröre plörante discedit.
Colloquia persônärum
Colloquium XVI
Aemilia accurrit et Iüliam oculös tergěre ac laetam esse iubet: "Tergě oculös, Iülia! Es laeta! Quid manu teněs?"
"Nídum cum pullis teneö" inquit Iülia, et mätri nídum et pullös ostendit.
Aemilia nídum aspiciěns "At mortui sunt pulli!" inquit, "Cur eös pullös foedös nön relinquis et měcum venis in villam?"
Haec verba audiěns Iülia rürsus plöräre incipit.
Aemilia: "Désine plöräre, Iülia! Veni in cubiculum! Fessa es."
Iülia exclämat: "Nön sum fessa! Nön sum fessa!" sed mäter manum eius capit et earn sěcum in villam dücit.
Nidus ad terram cadit. Quattuor pulli mortui in herbä iacent.
Iam Iülia quiěta in lectulö suö dormit. Servi autem quiěti nön sunt, sed canunt et rident, quia dominum nön vident; servi enim dominum severům ä villa abesse putant. Sed Iülius, qui in peristylö est, servös canere et riděre audit eös-que quietös esse iubet: "Este quiěti, servi! Cur canitis et ridétis, dum Iülia dormit?" Respondent servi: "Canimus et ríděmus quia laetl sumus. Nonne
tü canis et riděs cum laetus es?" Dominus Irätus magna voce clämat: "Taceteü! Ego dominus sum, vös servi estis! Iülia dormit."
Puella dormiěns clämöre patris excitätur. Iülia ě
lectö surgit atque ě cubiculö exit. Iülius filiam suam venire videt eamque inter-
rogat: "Quid nön dormis, Iülia?" Iülia: "Nön dormiö, quod tě clämäre audio; ita-que nön possum dormire. Cur clämäs, pater?" Iülius: "Ego servös clämantes tacěre iubeö. Nonne servös improbös clämäre audis?"
COLLOQVTVM SEXTVM DECIMVM Persônae: Dôrippa, Lepidus, Lýdia, Medus
Mane est. Urbs Róma prima lúče sôlis orientis illústrätur. Ventus
frigidus ä montibus fläre incipit. Dôrippa, amíca Lydiae, é lectô surgit et fenestram aperit. In viä
Infra fenestram Lepidum adveníre videt. Lepidus, qui multäs rosäs secum fert, ad cubiculum Dôrippae
ascendit atque inträns "Salve" inquit, "amica mea!" Dôrippa eum nôn salútat.
Lepidus: "Ecce rosae quäs tibi afferô, Dôrippa, rosa mea! Accipe
häs rosäs ab amicô tuô!" Dôrippa tacita Lepidum intuetur neque locô se movet. Lepidus: "Nônne rosae te delectant?" Dôrippa rosäs manu capit et ad terram iacit! Lepidus: "Quid agis, Dôrippa? Cur rosäs pulchräs ad terram
iacis?"
Dôrippa: "Eäs rosäs dä amicae tuae!" Lepidus: "At rosäs amicae meae dô." Dôrippa: "Nôn sum ego amica tua." Lepidus: "Quid audio?" Dôrippa: "Id quod vérum est." Lepidus: "Sed ego te amô, Dôrippa."