Sos tzurpos
Testu traduidu e adatadu dae Dàriu Piga pro su cursu de Limba Sarda de s'Universidade de Brno (CZ)
leadu dae sa professora Dolores Turchi
Sos Tzurpos1
sunt originàrios de sa bidda de Oroteddi in sa provìntzia de Nùgoro.
Finas custa màscara tenet mòdulos rituales chi si faghent a sa figura de Dionisu, e si manifestant in
manera tràgica basados in su ritu de propitziatzione.
Sa màscara de sos Tzurpos est rapresentada dae unu gabbanu nieddu de frese2
cun su cuguddu
caladu in sa cara pintada a nieddu de suèrgiu brusiadu e da unu càrrigu de sonàgios.
Sa manifestatzione printzipale de su grupu est sa “tenta”3
chi benit rapresentada cun sa leada de una
figura sena màscara chi depet fàghere brincos tèteros4
in verticale, comente sos animales trobeidos5
.
In custa iscena de tipu teatrale, su presoneri est custrintu a si rebellare movende·si cun fortza, ma a
sa fine si depet abbandonare e a tzèdere a sa voluntade de sos àteros.
Custa iscena rapresentat, a livellu simbòlicu, sa luta de su massaju6
boe contra sos elementos de sa
natura chi ischit dominare cun su traballu de cada die pro otènnere resurtados bonos a livellu de sa
produtzione agrària.
1 Tzurpos: Si connoschent a livellu de vàrias localidades cun su nùmene de THURPOS cun s'èsitu interdentale de su
nessu TH comente in ispanniolu sa z de caza e sa c de hacer.
2 Frese: it: orbace "orbace" (étoffe sarde en poil de chèvre) coarse woollen fabric(from sardinia) grobes
Wollzeug.
3 Tenta: dae s'infinidu “tentare”. Sa tenta est: cattura capture capture.
4 Tèteros: sing. “tèteru”. rìgido, contratto, intirizzito rigide, 2 contracté, transi rigid,2 contracted,3
benumbed.
5 Trobeidos: impastoiato entravé shackled. S 'agetivu benit dae su nùmene 'trobea' chi cheret nàrrere
pastóia entrave hobble
6 Massaju: agricoltóre, contadino agriculteur, paysan farmer Bauer, Landwirt.
Preguntas:
1. De cale provìntzia sunt sos tzurpos?
• Oroteddi
• Nùgoro
• Casteddu
2. A cale figura sunt collegados sos tzurpos?
• A Gesucristu
• A Maometu
• A Dionisu
3. Descrie comente sunt sas màscaras de su testu
4. Descrie su movimentu de sa figura sena màscara.
5. Cale est su significu simbòlicu de sa rapresentatzione de sos tzurpos?