CUD MNIEMANY

                                               czyli





                                               Obsah

w  O autorovi

w  Historické události

w  Hlavní hrdina

w  Styl jazyka

w  Politický význam

w  Použitá literatura



                                Wojciech Bogusławski (*1757  †1829)

                                        Historické události

                                                Hra

w  Hlavní hrdina

w  Kritika měšťanstva a duchovního stavu

w  Lidové prvky

w  Jazyk

w  Politická stránka

w  Vaudeville

w  „Cud“





                                           Hlavní hrdina



w  Hlavní hrdina = prostý lid, který se nepovažuje za méněcenný od šlechty, dokonce chování šlechty
odsuzuje.



w  „Dopiero pierwszy Bogusławski uznał w Krakowiakach i Góralach lud wiejski za godny tego, aby
wyłącznie sobą wypełnił cały utwór, aby w tej komedio-operze mogło obejść się zupełnie bez
przedstawicieli warstw wyższych.“ – Dr. Juliusz Kijas





                                        Kritika měšťanstva



    Dorota:     Pamiętam w mieście ową panią malowaną,

              Cośmy to u niej byli z kasą tatarcaną

              Mąz koło kuchni chodził, a ona w pokoju

              Lezała na kanapie w tak cieniuchnym stroju,

              Ze ją ledwie nie nago widzieć mozna było.

              Dwóch młodych oficerów przy niej się kręciło,

              Takze jakiś kaninoik i patron nadęty,

              Ten poprawiał pońcochy, ów ściskał za pięty,

              Azem pękała z śmiechu.

                                     Kritika duchovního stavu



Dorota:

         O ba, niech sobie tam ksiądz zdrowiuchno zartuje,

              Pamiętam ja, jak do mnie kopercaki palił,

              Kiedym wej chusty prała, mało mnie nie zwalił

              W Wisłę, a zem go chciała kijonką psemiezyć,

              Nie ze wsyćkiem to pono trzeba księdzu wiezyć.



                                               Jazyk

w  Mazuření (Mazurzenie)

n  vyslovování souhlásek c, s, z místo cz, sz, ż, dż

n  czepek- cepek; szkoła- skoła; życie- zycie

n  Miechodmuch – všechno vyslovuje správně (toto u něj však není známkou vzdělání)

n  Student Bardos – mluví spisovným jazykem

w  Autor neodlišuje jazyk horalů od jazyka Krakovských– všichni mluví stejně



                                               Jazyk

w  Mazuření:



n  Stach:        Wiem, ze młynarz najlepsa jest dusa na świecie

                     Ale jego zonecka!... Oj, ta zadną miarą

                     Nie pozwoli wej na to. Wsak wies, miły bracie,

                     Ze go tak osiodłała jak kobyłę starą

                     W ustawicnej nieborak zyje tarapacie.





                                               Jazyk

w  Čerpány náměty z lidového jazyka- árie ve hře jsou zpívány na známé lidové melodie:





                                         Politický význam

w  Wystawiona po raz pierwszy 1 marca 1794 r. Jako apel do powstania, której tekst się nie zachował
i znany jest z póżniejszych opisów. – Mieczysław Klimowicz

w  Hraná 3 dny, poté zakázána (Igelström)

w  Napsáno na žádost vůdců odboje

w  Politické narážky hlavně ve zpěvech:



      Basia: Każdy pragnie wolności.

       Bardos: Im srożej coś nas nęka, tem mężniej stać mu trzeba.

       Góral: Trzeba nam się mężnie bronić, lub zwyczężać, lub umierać.



                                        Použitá literatura

w   PELIKÁN, J.: Nástín dějin polského divadla; Univerzita J.E.Purkyně, ISBN: 80-210-0029-5, Brno,
1988,

w   KOLEKTIV AUTORŮ ZA VEDENÍ OTAKARA BARTOŠE: Slovník spisovatelů; Odeon, Praha, 1974

w   BRUCKNER, A.: Literatura Polska (Początki-rozwój-czasy ostatnie);  nakładem księgarni Trzaski,
Everta i Michalskiego, Warszawa

w   BOGUSŁAWSKI, W.Krakowiacy i Górale i Dzieje Teatru Narodowego, wydawnictwo M.KOT, Kraków, 1949,
Opracowal dr. Juliusz Kijas

w   Wojciech Boguslawski in memoriam; Marta Mielcarek: „Uwieńczeni laurami wielcy autorowie?” Jan
Nepomucen Kamiński kontra Wojciech Bogusławski – „drugie życie” Krakowiaków i Górali˛ ISBN
978-83-921829-2-4