5. Zájmena


Slovíčka:

ambasada (f)

                                          velvyslanectví

čia (– ten)

                                          zde, tady (– tam)

dabar

                                          teď, nyní

autobusas (m)

                                          autobus

bilietas (m)

                                          jízdenka, letenka, vstupenka

gerai

                                          dobře

gyventi, gyvena, gyveno

                                          (1) žít; (2) bydlet

kaimynas (m), kaimynė (f)

                                          soused, sousedka

labai

                                          velmi

leisti, leidžia, leido

                                          dovolit

mama (f)

                                          matka, máma

pri(si)statyti, pri(si)stato, pri(si)statė

                                          představit (se)

profesorius (m), profesorė (f)

                                          profesor, profesorka

šiek tiek

                                          trochu

štai

                                          tady

taip pat

                                          také

ten (– čia)

                                          tam (– zde, tady)

tėvas (m)

                                          otec





5.1 Fráze:

leiskite prisistatyti – dovolte, abych se představil / představila

leiskite pristatyti – dovolte, abych představil...

(labai) malonu – (velice) mě těší





5.2 Časování sloves – indikativ praesens (přítomný čas), typ „-ia“


Schéma:

kmen přítomného času + koncovky:   (aš) -iu               (mes) -iame

                                                                         (tu)
-i                         (jūs) -iate

                                                                                  (jis, ji/jie,
jos) -ia



Příklad:

leisti, leidžia, leido (dovolit)

 leidž-ia

aš              leidžiu (= leidž+iu)                    mes                  leidžiame
(=leidž+iame)

tu               leidi (=leid+i)                           jūs                   leidžiate
(=leidž+iate)

jis, ji                      leidžia (=leidž+ia)                     jie, jos              leidžia
(=leidž+ia)






5.3 Přivlastňovací zájmena

aš – mano                   mes – mūsų

tu – tavo                     jūs – jūsų

jis – jo                         jie – jų

ji – jos                         jos – jų


Litevská přivlastňovací zájmena nerozlišují gramatický rod


Příklady:

            mano mama (moje matka)

            mano tėvas (můj otec)

            jūsų bilietas (vaše jízdenka)

            mūsų kaimynė (naše sousedka)






5.4 Ukazovací zájmena „tai“, „šis/ši“, „tas/ta“


            tai (česky „to“):

                        Tai yra čekas. – To je Čech.

                        Tai yra lietuvė. – To je Litevka.


Tai yra Jonas Baltėnas. – To je Jonas Baltėnas.

                        Tai yra Ona Pūkienė. – To je Ona Pūkienė.


                        Tai yra knyga. – To je kniha.

                        Tai yra arklys. – To je kůň.



            šis (tento) / ši (tato)  ↔ tas (tamten, ten) / ta (tamta, ta)


Šis studentas yra čekas.

                                                 Tento student je Čech.

Tas studentas yra bulgaras.

                                                 Tamten student je Bulhar.

Ši studentė yra austrė, o ta studentė yra albanė.

                                                 Tato studentka je Rakušanka a tamta je Albánka.

Ar šis studentas kalba lietuviškai?

                                                 Mluví tento student litevsky?

Ar tas ponas yra Vaclovas Havelas?

                                                 Je tamten pán Václav Havel?

Šis vyras kalba vokiškai, angliškai ir čekiškai.

                                                 Tento muž mluví německy, anglicky a česky.

Ta moteris nekalba mongoliškai.

                                                 Tato žena nemluví mongolsky.