PRAVOPIS SUFIXŮ PODSTATNÝCH JMEN


1.      Sufixy -ик, -ник, -івник, -чик, -щик po д, т, з, с, ц, ж, ч, ш, р (дев’ятка) se píší s и:
братик, гірник, працівник, хлопчик, прапорщик

Sufix -ив(о) se používá k vyjádření sběrných názvů označujících materiál nebo produkt práce:
вариво, куриво, меливо, мереживо, морозиво, паливо, прядиво, добриво, печиво

Nutno také rozlišovat ukrajinský sufix -ик od cizojazyčného -ик, -ік(-їк). V cizích sufixech píšeme
и nebo і(ї) podle pravidel pravopisu и na і(ї) ve slovech cizího původu: історик, медик, фізик,
механік, прозаїк, хімік (řídí se pravidlem дев’ятка)

2.      Cizojazyčné sufixy -ир,-ист, -изм se píší s и  po д, т, з, с, ц, ж, ч, ш, р (дев’ятка) :
бандурист, речовизм, командир; po ostatních souhláskách se píše і: пломбір, піаніст, модернізм; ale
po samohláskách píšeme v těchto sufixech ї: егоїст,  конвоїр, героїзм. Pokud se ale jedná o
utvořená slova z ukrajinských kořenů, píšeme sufixy -ист, -изм: боротьбизм, побутовизм, речовизм

3.      Sufixy -івк(а) а ївк(а) píšeme v podstatných jménech ženského rodu: голівка, ножівка,
частівка, маївка

V některých podstatných jménech píšeme sufix -овк(а): головка (zelí), духовка, підготовка

4.      V podstatných jménech mužského rodu po samohláskách se píše sufix -ок (o v nepřímých pádech
vypadává): кілок – кілка, лужок – лужка, стручок – стручка

Po měkkých souhláskách před sufixem -ок píšeme ь: деньок – денька, пеньок – пенька

5.      Sufixy -аль, -ень, -ець (-єць), -ість, -тель se píší s koncovým ь: коваль, велетень,
мовознавець, боєць, радість, учитель

6.      V sufixech -альник, -ильник, -ільник, -альність po л před н vždy píšeme ь: постачальник,
уболівальник, мастильник, попільник, відповідальність

7.      Sufixy -инн(я), -інн(я), -анн(я), -янн(я) se píší se zdvojeným н: гарбузиння, каміння,
зростання, сприяння

Sufix -инн(я) se používá v podstatných jménech středního rodu, které označují sběrné názvy:
бобовиння, гарбузиння, картоплиння ALE: каміння, насіння, коріння

Sufix -інн(я) mají podstatná jména středního rodu, která jsou utvořená od sloves se samohláskou и
nebo і v kmeni: горіти – горіння, носити – носіння, ходити – ходіння

Sufix -ання (-яння) mají podstatná jména středního rodu utvořená od sloves se samohláskou а(я)
v kmeni: гукати – гукання, гуляти – гуляння, зростати – зростання, сприяти – сприяння

Sufix -ення mají slovesná podstatná jména středního rodu, které mají přízvuk na kořeni: звернення,
напруження, піднесення, удосконалення

8.      Sufixy -ен(я), єн(я) v podstatných jménech středního rodu označujících mláďata zvířat se
píší s jedním н: вовченя, козеня, чаєня

9.      Sufixy -енк(о), -єнк(о) se používají v podstatných jménech, která označují příjmení, a
zřídka také v obecných názvech: Федоренко, Мусієнко; безбатченко

10.  Sufixy -еньк(о,а), єньк(о,а) se používají při tvoření zdrobnělin: батенько, серденько,
матусенька, Гафієнька

11.  Sufix -ств se píše ve slovech cizího původu, ačkoli ve výslovnosti dochází k zjednodušování ve
skupinách souhlásek: агентство, братство, студентство

12.  Za pomocí sufixů -иськ(о), -їськ(о), ищ(е), їщ(е) se tvoří negativně zabarvená slova od
podstatných jmen všech rodů, přičemž po souhlásce píšeme и a po samohlásce ї: гноїсько, дівчисько,
хлопчисько; вогнище, побоїще, становище

13.   Sufixy -ечок (-єчок), -ечка (-єчка),  -ечко (-єчко) je potřeba rozlišovat od sufixů

-ичок, -ичка, které pochází od slov se sufixy -ик, -иц(я): вогничок, кошичок, вуличка, паличка.
V ostatních případech se užívá sufixů s е(є): вершечок, мішечок, краєчок; діжечка, копієчка,
Марієчка, річечка, віконечко, словечко, яєчко

14.  Při tvoření mužských jmen po otci se užívá pouze sufix -ович: Васильвоич, Дорошович, Ігорович,
Микитович, Олексійович, Юрійович.

15.  Při tvoření ženských jmen po otci se užívá sufix -івн(а), od jmen na й -ївн(а): Борисівна,
Василівна, Гордіївна, Сергіївна, Юріївна.

Pokud máme jména jako např. Григорій, Ілля, Лука, Кузьма, Микола, Сава, Хома, Яків, budou jména po
otci: Григорович, Григорівна; Ілліч, Іллівна; Кузьмич (Кузьмович), Кузьмівна; Лукич, Луківна;
Миколайович (Миколович), Миколаївна (Миколівна); Савич (Савович), Савівна; Хомич (Хомович),
Хомівна; Якович, Яківна