Carolus Magnus et Leo papa

Strenuus ingenio Karolus, sapiensque, modestus,

            Insignis studio, resplendens mente sagaci,

55        Nomen et hoc merito Karolus sortitur in orbe.

            Haec cara est populis lux et sapientia terris;

            Omne decus pariter famulis, ornatus et omnis

            Exstat, honor populi et plebis spes gloria summa

            Nominis. Hunc olim terris promisit origo

60        Tam clarum ingenio, meritis quam clarus opimis

            Fulget in orbe potens, prudens gnarusque, modestus,

            Inluster, facilis, doctus, bonus, aptus, honestus,

            Mitis, praecipuus, iustus, pius, inclitus heros,

            Rex, rector, uenerandus apex, augustus, opimus,

65        Arbiter insignis, iudex, miserator egenum,

            Pacificus, largus, solers hilarisque, uenustus.

            Grammaticae doctor constat praelucidus artis;

            Nullo umquam fuerat tam clarus tempore lector;

            Rethorica insignis uegetat praeceptor in arte;

70        Summus apex regum, summus quoque in orbe sophista

            Exstat et orator, facundo famine pollens;

            Inclita nam superat praeclari dicta Catonis,

            Vincit et eloquii magnum dulcedine Marcum,

            Atque suis dictis facundus cedit Homerus,

75        Et priscos superat dialectica in arte magistros,

            Quatuor ast alias artes quae iure secuntur,

            Discernit simili rerum ratione magistra;

            Doctus in his etiamque modo rex floret eodem.

            Solus iter meruit doctrinae adipiscier omne,

80        Occultas penetrare uias, mysteria cuncta

            Nosse, deo seriem reuelante ab origine rerum.

            Omnem quippe uiam doctrinae inuenit et omnem

            Artis opacum aditum secretaque clancula uerba.

            Omnia solus enim meruit pius ille talenta

85        Suscipere et cunctis praefertur in arte magistris:

            Scilicet imperii ut quantum rex culmine reges

            Excellit, tantum cunctis praeponitur arte.

****************************************

Sol fugit interea, lucem nox occupat umbris;

325     Membra solo exoptant placidum defessa soporem.

            Portentum rex triste uidet monstrumque nefandum

            In somnis, summum Romanae adstare Leonem

            Vrbis pontificem mestosque effundere fletus,

            Squalentes oculos, maculatum sanguine uultum,

330     Truncatam linguam horrendaque multa gerentem

            Vulnera. Sollicitos gelidus pauor occupat artus

            Augusti. Rapidos Romana ad moenia missos

            Tres iubet ire, foret si sanus pastor opimus

            Explorare gregis; quid tristia somnia signent

335     Miraturque; piam curam gerit ille fidelem.

            Festinant rapidis legati passibus; ipse

            Saxoniam repetit cum multis milibus heros.

            Agmina conueniunt diuersis partibus orbis,

            Cognataeque acies properant super ardua Rheni

340     Litora, Saxonum populum domitare rebellem

            Et saeuam gelido gentem rescindere ferro.