CUNTENIDORES GRAMMATICALES IV
Su Nùmene
Fintzas a como sunt essidas a foras partes grammaticales importantes comente su
nùmene, su gènere e su nùmeru.
Su nùmene podet èssere colletivu e individuale.
Colletivos Individuales
Sa Biblioteca ⇛ Sos Libros
Sa Dentadura ⇛ Sas Dentes
S'Esèrtzitu ⇛ Sos Sordados
Su nùmene podet èssere mascru o fèmina (SU GÈNERE)
sos nùmenes chi cumprint in S E U I sunt mescamente maschiles.
S E* U I
Su Lunis Su Monte Su Pabiru Su Paneteri
Su Martis Su Frore Su Pitzinnu Su Funtaneri
Su Lapis S'Amore Su Fogu Su Tzilleri
*Tocat de fàghere atentzione a reconnòschere sas paràulas maschiles e feminiles chi
cumprint in E pro sa cuncordàntzia cun sos agetivos. Sa pràtica ativa de sa limba e sa
letura podet èssere de agiudu mannu.
Esempru:
maschile feminile
Su melone cotu Sa pedde groga
Su presidente americanu Sa gente maca
Su colore nieddu Sa nae segada
Su cane masedu S'àrbore manna
Etzetziones:
✔ Sas paràulas chi cumprint in MA e TA a bortas sunt maschiles:
MA TA
Su Sistema Su Pianeta
Su Problema Su Tziclista
Su Clima S'Analista
✔ Sas paràulas chi cumprint in U E O a bortas sunt feminiles
U/O E
Sa Manu S'Àrbore
Sa Foto Sa Pedde
Sa Figu Sa Gente
Sa Domo Sa Parte
Su nùmene podet èssere singulare o plurale (su nùmeru)
Su plurale de su sardu si format ponende una -S- a sa fine de sa paràula.
Sas paràulas maschiles chi cumprint in U mudant in O + S.
Sas paràulas chi cumprint in S abarrant gasi.
E U I O A
Su monte
Sos montes
S'amigu
Sos amigos
Su funtaneri
Sos funtaneris
Sa moto1
Sas motos
S'amiga
Sas amigas
Sa nae
Sas naes
Su mundu
Sos mundos
Su paneteri
Sos paneteris
Sa domo
Sas domos
Sa pinna
Sas pinnas
Su presidente
Sos presidentes
Su cantu
Sos cantos
Su mestieri
Sos mestieris
Sa foto*
Sas fotos
Sa pitzinna
Sas pitzinnas*
SOS ARTÌCULOS DETERMINATIVOS
In sa letzione de su nùmene est istadu introduidu s'artìculu chi in sardu est:
Maschile sg. Maschile pl. Feminile sg. Feminile pl.
SU SOS SA SAS
SU IS SA IS
De importu: comente si podet bìdere sos artìculos plurales in sardu tenent una
versione dòpia: sos/sas e is. Ambas formas sunt ufitziales e si podent impreare a
issèberu.
A diferèntzia de carchi impreu de s'ispanniolu, de su catalanu e de s'italianu, sos
artìculos non si ponent mai primu de su nùmene in sardu. Si narat: In ue est
Giuanne? e no *In ue est su Giuanne?.
In sardu esistit finas su singulare colletivu chi indicat, a su singulare, una cantidade
indefinida de sas cosas, persones o animales.
esempru: apo comporadu tres chilos de pira; s'arantzu est a 1 èuro su chilu; in
custa butega bendimus tomata, melone e sìndria a preju baratu; in custu riu b'at
pische.
1 Sas paràulas moto e foto cumprint in O ca sunt paràulas truncadas o abbreviatziones de mototzicleta e
fotografia. Sa matessi règula balet pro sa paràula èuro/èuros.