coapplicat, quam sume diligit, pro ea certat et una cum ea fetum sollicite nutriunt, et cum pullificant, cantant suaviter, et postquam a pullificacio-ne cessaverint, cessant et a cantu, donee iterum redeat tempus generacio-nis eorum. 12. [OJVACIO est tempus, quo femina parit avis ova, et ilia avis est mater, que ovo ministrat vitellum, quoniam eo pullus mittitur in ovo, sicut puer sanguine menstruo in ventre materno, ideo rubescit in modům sanguinis. Et ilia avis masculus est pater, qui ovo ministrat albumen, quoniam illud verum est semen, sicut in viro sperma. Avis autem altera, que insidet, non est mater, quoniam nil ministrat, nisi caritatem. Ex albumine igitur concipitur avis in ovo et vitello nutritur et post X dies pullus completur in organa et post XVII aut XX rumpitur testa et exeunt pulli iam vivificati et interdum gemelli, quorum semper primus erit maior, alter vero minor. 13. [N]umerus ovacionum est, quo ostenditur, quod co-lumba decies cubat ova in anno et gallina ferme omni die et aves curvo-rum unguium nisi semel in anno et hirundines bis in anno. Et semper con-sociantur amore mas et femina preter perdicem, ubi masculus consurgit in masculum et femina in feminam, et tunc talia ova fiunt ova venti, id est fetida et levia, et nisi ventus eos concitaret australis in germen, nunquam aliquid ex eis produceretur. 14. [pjroprietates avium sunt proprietates sumptibiles aut ex nátura, aut condicione, aut sexu, aut etate {ex nátura}, quippe quoniam omnes aves sunt purioris substancie et nature quam animalia gradien-cia, reptancia aut natatilia, sunt levioris motus, nobilioris nature, acucio-ris visus, carnis digescibilioris et sapidioris et sanioris, cicius tamen erunt in abhominacione homini, si frequentantur, qu{oni}am carnes pecudum. 15. [0]rdo ponendorum de avibus est, quo ostenditur, quod quidam describunt naturas avium secundum ordinem alfabeti, ego autem hoc tibi volo ponere ordine secundum magnitudinem maiorem et mino- I73ra rem. Itaque primo ponetur avis maxima, post minor I I et sic semper con-sequenter usque in minimam, et sic similiter de volatilibus, ut videatur perfeccio rerum creatarum secundum magnitudines earum. $6. [MJembra avium sunt membra hec forciencia. Nomina liciiicet: rostrum, ala, struma, penna, ovum, pluma, unguis, crista, cauda, 'testa, albugo, vitellum, avinibio (?) (supra scr.: zloudek), sed accidencia \ avium sunt volatus, odos, garritus, nidificacio, preliacio, esculacio (supra scr.: zobanie), nidipulacio, penuletum (supra scr.: holoperz). II 17. [GJrifo (in mg. add.: noři) est avis maxima, quadrupes, corpus habens in similitudinem avium anterius, sed partem posteriorem et caudam habet leonis in similitudinem. Hec avis est ita magna, quod pre-liatur cum armatis hominibus et cum ungulis arma discerpendo corpus di-lacerat. Cuius ungule tam grandes sunt, ut ex eis fiant picaria bibicioni apta. 18. [S]truciO (in mg. add.: pstrus) est avis pedes habens ca- meli, cum ungulis bifurcatis, sed os habet magnum et latum in modum clippei et collum curvum, quo tempore necessitatis totum corpus tegit. |i: Que pro suo nutrimento habet ferrum et pre ceteris avibus in volatu est inpetusior et cursu equo velocior. Que dum parit, ad celum oculos levat et ova in terra fodiendo obliviscitur eorum. Cuius ova sunt ita magna, ut ex eis fiant picaria potacioni apta. 1 19- [FJenix (in mg. add.: ohniaczek) est avis corpus habens jjh similitudinem aquile, habens caput coronatum uti pavo, per totum ni-Kgra, nisi quod habet circulum aureum in collo et in cauda habet pennas purpureas. Trecentis et quadraginta annis vivens, post quos annos solis fer-&ore comburitur et tunc ex verme illius cineris regeneratur et est semper f&nica in mundo. I20- [A]quila (in mg. add.: orlicze) est avis plena plumis va- Ifiis et alis et naso recurvo, omnium avium regina, visu ita acuta, ut aciem polis perfecto intueatur, alciori volatu se cunctis avibus superferrens. Pul-Mos suos quasi degeneres abicit, que solis obtuitum cernere nequeunt. Que llenovat se post senii deposicionem. Et quacumque die aliquis avis videt pquilam, tota die eandem tremescit. Pi. [PJellicanus ( in mg. add.: pellikan) est avis habens ca- |nam pellem et rostrum prelio armatissimum, que pullos importunos occi-[>dit, sed post planctum triduanum rostro se percutit, quos cum sanguine re-pivificat. Semper macra, quia quidquid glutit, totum digerit. 106 latinská edice aves 107