1
Partitipium praesentis
Participium přítomného času
I. Aktivní:
Odvozování:
plný tvar 3. osoby přítomného času + -nt- + #
# = adjektivní koncovky:
pro maskulina -is (adj. vzor geresnis)
pro feminina -i (adj. vzor saldi)
Predikativní tvary: esą; lyją; sningą
Používání ve funkci atributu (tzn. shodného přívlatsku)
kalbantis žmogus, važiuojanti mašina, skaudantis dantis
Lietuvių kalbą studijuojantiems studentams skiriama stipendija.
Dvylika brolių juodvarniais lakstančių.
Používání ve funkci predikátu – volbou participiálních tvarů vyjadřujeme nepřímou řeč:
(m): Pusbrolis važiuojąs dirbti į Airiją.
(f): Ji sakė keliaujanti į Tibetą.
(pred): Šiais metais reikią dukrą leisti į mokslus. Miškuose šiais metais esą daug grybų.
Používání pro vyjadřování vedlejší činnosti subjektu:
Aš nesupratau kalbąs su užsieniečiu (srov.: nesupratau, kad kalbu)
Bibliotekininkė sakė negalinti jai duoti šios knygos (srov.: sakė, kad negali)
Saulius pajuto mylįs tą gražią merginą (srov. pajuto, kad myli)
2
II. Pasivní
Odvozování:
plný tvar 3. osoby přítomného času + -m- + #
# = adjektivní koncovky:
pro maskulina -as (adj. vzor geras)
pro feminina -a (adj. vzor gera)
Predikativní tvary:
vytvářejí se podle adjektivního vzoru: mají koncovku -a, prozodickou charakteristiku přebírají
od maskulinního tvaru: rašoma; kalbama
Používání:
Ve funkci atributu:
skaitoma knyga, rašomas laiškas, planuojama pertrauka
suprantama kalba, neįskaitomas raštas, prieinamos kainos
Vyjádření účelu předmětu:
valgomasis šaukštas, šaunamasis ginklas, rašomoji mašinėlė, stovimoji vieta
Substantivizace: rūkomasis, miegamasis, sėdimoji
Terminologické používání: valgomoji druska, gyvenamas namas,
geriamasis vanduo, mušamieji instrumentai
Ve funkci příslovečného určení (pro vyjádření vedlejší činosti: paralela se semiparticipiem,
jen v „pasivním módu“):
Studentai mokomi lietuvių kalbos išmoko ir latviškai.
Katė glostoma riečia nugarą.
Nelaimė neprašoma ateina.
Petras nesutiko prašomas paskolinti pinigų.
Ve funkci predikátu:
Čia mano senelių gyvenama.
Masaryko universitete esama baltistikos studijų.
Draužiama.
Galima.