252
WIM BAKKER
60115 °"xixou5 xou, OL ojioioi gEOuv Lie TOOT) (puaixoxryxa xai ajtX6xr|xa 31011 lijxo-oEt xavetg va xoug aixoaxrieiaBi euxoXa (6X. a. 226), xt] 8EQiiöxTixa xai ttjv a|xe-fföxrixa TT]5 ex<ppaax]5, Jiou iiXriaidt,ei xÜTioxe xöao noXv xx| öiaxujxcoaT] ton eX-Xirvixoii ÖT)Lioxixoti xpayou5iou, cooxe ol dv6pü)jxoi va avapooxiouvxai jxoio Ep-XexaL jigraxo.8'
Axixü OL10J5 6ev OT)LiaLv£L ötl o jxoit)xt|5 1105 sivai gva? ajtXö? clvGqcüjxo^ rcou Eyponpe gva EIÖ05 ör]Lioxixf|5 3toiriOT]5 xai rtou Lijiopei xaveiq va avxiXrjcpÖEi xaL va xaxavor]a£i xr|V jxoir|XLxr| xou xöao euxoXa 600 xr| yXwaaa xou Avti9eto)5, sxave xo Epyo xou eqvo r£yyr\c„ (iia CKpiXTGÖELiEVK) xaxaax£iir|, jiod elvai xöao xaXd lieXext]ll£vt|, tbaxE xljioxe öev LinopEi va aqpaigeüEi r| va nExaxoitiöXEi xco-515 va iiEicoöEL xo auvoXixö anoTEXEOLia. 2xo Epyo eyßi Tikeyjü eva oXöxXtiqo ölxxuo EocoxEQLxciiv avacpopwv, xo oJtoLo ax.iiLiaxi^Ei eva oxeöio-xXEiöi, Jtou ajtoxEXelxaL airö eva acopö luxpeg Xejt.xola£P£1£5, öXes auvÖEÖe^evEc iiexa^ij X0115. OpiaLi£V£5 Xe^elc, ippdöEig xai iÖeec £JiavaXa[i6dvovxai |avd xat |avd, ajcö &ia<pop£xixoi)5 olilXitxec xai ae oiaipopEXLx^ reepiordimg, aXXdi^ovxa5 exol awExwc, OT]LiaOLoA.OYix£s aixoxewasig. 'OXe5 at)X£5 ol eixövec;, xa aü|i6oXa xai 01 ujtaiviyiioi cJdyxqotoijv oxrJLiaxa, öXa xoug 6r|Luox)pYf|0r|xav yia va xd-vouv Liia OQiaLiEVTi EvxijjTCüar] axo xolvö x' exol va jtpoxaXeaouv xdBe Xoyr]5 voEQOtig ODVELQLioiJg, ixoxi axo xeXo5 xdvouv xo Epyo aireö itov eLvai: eva apL-axoupyr|Lia.sl)
K£*AAAIO F.NATO
ndvifl o' auxci ou(iqpu>vouv lie 6Xr] toxi; xtjv xugöiä 6X01 ol lleXext|T£5 rtou aaxoXf|-0i]xav (iE xo eqyo: 6X. xov 6i6XiOYQacpix6 ooriyö, evoxrixa 3(ox). Fia jiQtimi so-6agr| jiQooeYYiOT) xt]$ yXüHJoag, xou LteTgou xai xr|s 0(K)ioxaTaXT||iag auxoü xou £@-you, 6k, <J>iAlujil5ou 1986.
H eoeuva jtavoj axo 6e^a auxö [i6Xi^ dgxLae: ^X. xv(v jTgoi]youu.evT] arifLeLLoari. Tlo [lepixd TiagaÖELy^iaxa avxrfe zr\g xexvLxrjg, 6X. Bakker 1978: >CK(f'. 5.3.2., Oi^Ljutihov 1986:195-8, 212-15 xai Bakker 1988.
MuÖLGTOQLa
David Holton
TO EIAO£ THS MYBIJTOPIAZ ANTinPOSßllEYETAI aXX|V XQT|XLXT1 XoyOXEXVLa xt]5 wginrig JtEQiööou (ypgco axa 1580-1669) ajto £va ^övo Epyo, xov Egw-lÖKQixo xou Bixaevx^ou KoQvdpoxi. Qoxdoo, ujxdpxouv oQLaiieva xeLLieva oe eXXi]Vlxt| yXMoaa jxoxj xQovoXoyoiivxai 0x0115 a(.iEatU5 ixpoir|YOULiEvoi)5 ai«VE5, xa oixoia avrrxouv axriv xaxriyoQia xr|5 «iiu0Loxooia5» xai xa ojxolo r|xav aoipaXcüc yvojaxd oxt|V Kprixr] (xai oe xänoiE5 jxeqljixujoeic sixav |avaöo^£t'-x£i oe xqt]xlx£5 jiapaXXayEs). EttliiXeov, xo £1605 exel \iaxga xai aw£xr| laxo-pta oxa EXXr|VLxd- (.na oüvxoiir) £jtio"x6jtr]oii xt]5 0a \iag öthoEi xo anapaLxr|xo itXaioLO yia xr|v E^exaoii xov EqwzÖxqitov.
To ELäog xi-|5 Lix)6ioxopia5, Jtot' xwpa avaip£p£xaL 0X0 xai HEpiooöxepo lle xov mo auyxpovo, EDpiixEpo öpo «LiuOiaiöpriLia» (t| opoXoyia ev jtdov) nepi-ixxcboEL EivaL ^i£xayEV£ox£pi] ajxö xa iöia xa epya), elvol ouaiaaXLxd 8r||.iL0Üp-YU|i.axri5 EXXr|viaxixr|5 ejxoxt)5.' To jtaXaLÖxepo ocü^olievo nu6iaxöpT]na eivaL xo Ta jiegl Xaigeav xai KaXXiQQÖrjv xou Xapixcova, wi6avov xot) lou aitbva jt.X.- xa yviuöxoxEQa 6L1005 xai oixouöaiöxEpa Ö£iy|.iaxa xou döous xpovoXo-youvxai ott]v iioxeot] apxaiöxiqxa, axr|V jtepioöo Jtou EivaL yvcoaxfi a»5 «ÖEuxepr] flocpiaxiBT|», öxav o eXXi]vixÖ5 1x0X1x101165 6oxi[.iaa£ Liia ar||.iavxixr| avavEcoori axa XQÖVLa xt)5 püJLiaLXT|5 auxoxpaxopi,a5. To Aäqiviq xai XXot] xou Aoyyou,
YjI&qx^ t| idöv] va öiaxrieTiStL o öqoc «[ivSiaroowx» (romance) yia to (jeoaicavL>t6 eiÖog, evoj jtoXXoi xÄaaLxoi cpiJ-ö^oyoL crvatpEQOvTca tcoga axo ag^ato «|_iu0Lax6Qi]-|ia» (novel). Tevixti 6i6XioyQatpla y^" tL5 öOXöLeg "X.ai (teaönjjVLxe^ (uiOQcpeg xou zi-hovz, 0£ KX>.rivLXT| ykftiöao. ^Qiöxsrai atov 6L6?vioyQacpiKÖ ofirfyö.
254
DAVID HOLTON
MY0I2TOP1A
255
Tct Eftotaxä xov Eevoqjwvxa xou Ecpeoioti xai Ta xaxd Aevxh&iyv zoi.Kaei-xotfihvxa xov AxiXXea Tdxiov avrpiouv 6Xa, öao Eivai öuvatöv va Jtgoa&iogi-oxei, axov 2o ii.X, aiibva. Kdniog agyöxEga (iaiug tov 4o aiwva), o HXiööiogog eygaijJE xa ar|Liavxixd AiOioxixä xov, xo iisyaXuxEgo xai uffoXoyixd aw8exö-xego agxaio iiu6iaxögriiia. To Egyo xou Aöyyou öiacpegei aitö icLdiXa, xaöiog jtgdxELxai yia itöittEVixä EiSuXXio, ttou öiuöpaLiaxi^Exai e| oXoxXtiqou axr| Ae-060, iis xri cpiiari 0)5 xevxqiko ÖELia xai 6dor| xr|g &gdar|g. Eivai ri loxogia xr|g axaöiaxr|g avaxdXx)i[»T|g xou EQioxa xai xou EpomaLiou ajiö öuo a9wa «jxaiöid xr|g cpuar|g». 2e 6Xa xa dXXa iiuOiaxogriLiaxa, r\ Sgdar) xivEixai ae Eupsieg Jie-QLOXEg xou agxaiou xöaiiov, Evög xöaiiou Jtou EXXEivEtai aitö xr| ZiXEXia 105 tt| Xugia xai xr|v naXaiaxivr| Kai ajtö xt| Mixpd Aaia oiq xiyv Aiyujrxo xai tt|v AiOiosua. To xa|iÖL xai r\ jisputixEia Eivai xupiapx" Sfiiaxa auxröv xojv iaxo-giibv, ot ojtoi.£? exouv wg 6aaixx| xoug wr6ö£or| xov xwqioiiö ovo eoiuxeulievojv curo öldtfoga auu.6dvxa 6iag xai öuoxuxiag. Jiou xogi«p«vovxai axo xEXog he xo 5avaoLii|i[t6 xoug. O 'Egwxag Eivai T| jigioxeuouaa 6£oxr|xa, r\ Tiix'1 d[i«K Hoxel xax' EJtavdXiTi|)ti x.r\v EJiipporj xr\z yia va xpattjaEi xwgioHEvout xoug EgaaxEg iisaa ajto Öidcpogsc JiEpuxEtEiEg, jiou iijiopei. va xoug elijiXe^ow oe eju-OsaEig Xx|axu)v, ajtayioyEg ajtö jtEigaxEg, vaudyia, ujcoxiÖEiiEvouq Oavdxouq xai öoxiiiaoiEq jiiaxr|g xai ayvöxrrxag, ioojtou va ^EixEgaoxouv XEXixd 6Xa xa Eiiitoöia axov Egaixd xoug. H Ogr|oxeia, r) iiayEia xai xa övsiga Eivai Bntomg oxoixeia xov EjtavEgxovxai, oe iiixgöxEgr| r| Li£yaXuxEQr| Exxaar|, a' autd xa eq-ya, xa onoia (\xat,i iie dXXa, xa\n£va xioga r) acü^öiiEva fiövo ajioaixaaLiaxixd) aatpwg eixoiv tiEydXri Xaixii ajiT|xilor| xui uvxanoxgivovxav oe Liia iäiaixEpr| avdyxi) xou avayvtooxixoxi xoivoii xov ouyxExxiiiEvou xdo^ou xiuv wxegaiv eX-Xr]viaxixu)v xai ixgcbxtov xpiaxiavixiüv aicovatv.
2' avxö xo ariiiEio jigEJXEi va avaq)8Q0Ei dXXo Eva Egyo, Xoyio xr]q iitxayEVE-axEQ>iq xx>XTi5 xol' axT|v EDQCüJia'ixr| XoyoxExvia. SuvavxaLiE yia Jigii)xr| ((:ogd xov AjioXXmvio tov Tvqo oe 111a Xaxivixr) 6iaoxEwi xou 5ou r\ 60x1 aiiijva (Historia Apollonü legis Tyii), aXXd xo evöexolievo va ngöxEixai yia jiExd(pga-aii evoc 3taXaidt£0OXi eXXi]vixoii uiu0iOTogr|Liaxoq öev iistogEi va ajXoxXEioxEi. Oi ouoiöxi-|TEq itE ta awtÖLiEva £XXr|vixd Lix'Oiaxogr||.iaxa, i&iaixEga (i£ xa EcpE-ataxd, Eivai EvxwtwoiaxEg, Jtagd xr\v eioÖoxii XQiatiavixcov axoixEiwv xai 110-xi6fuv ajtö Xaixd jcaQa(xiJ6ia. 0a FjiavEXßoviiE oiicug o' at'tö xo Lii)6icn:ößr|iia, öxav xo 5avaawavxf|oouLie axo jtXatoio xijq xgr|xixf|q XoyoxExviaq.
Aev ygd(pxr|xav vea Egya xou xijjxoxi xr|g iixiOiaxogiag, av E^aiQEaouiiE xo BagXadfi xm Iwäoacp ((ua X0tOTiavlM,1 öiaoxEUTi xr|g ^tof|c xov Bouöa, jiod jiaXaioxega anoÖiööxav oxov Io)uvvt| AaiiaoxT|v6), toq xov 12o aiwva.2 MEaa
Yitägxom' oxor/Eia nou öei/vouv öxi xa Liv9iotoQr|naxa xr|; voxeqt|; agxaiöxiit«; otrvEXiouv va &ia6(iuovt(ii xuxd tt| Qx^avnvVi jtegioöo. O icöxiog, oxov 9o aiociva, ^epieXaSe axr] BtßAtotltjxi] xov (ua Jifgi^i|)Ti tujv BaovXioviwMav xov IdjiöXixox'
oe XiY£? ÖExaExiEq, ygdcptt|xav oxo TOgi6dXXov xr)q auXriq xiov Koiivi"|V(bv xeo-oEga |.a'6iaxoQ%iaxa (iE jioXxi ^agö|.ioia ÖOLiii xi]q j"iXoxr|q (iE exeLvüjv xr)q xioxe-915 agxaL°T>1Ta5- Kai iiövoi 01 xixXoi xoxiq iiagxt'goiiv xt) ax'VEi6r|xr| avav£ioar| XK|s n:aXaiöxEgx|q jiagd5oar|g and xouc airyygaqpEtq xoxiq: Ta xard Podävdr/r xai AooixXea xov ©EÖblupol) Iiqoöqoiiot!, Ta xa8' Yofiivqv xai Yoftivlav xov EuaxdOiou MaxgEii6oXixr|, Ta xax' Agioxavögov xai KoJliOiav xov Kiuvoxa-vxivox' Mavaoari (öto^ÖLievo liövo ajioajtaoit.axLxd) xai Ta xard AgoaiXXav xai Xagixlea xov Nixi'ixa EuyEvtavoij. O Maxg£Li6oXixr|g axoXoDÖei xov Td-xio axT| XQr\ai] Jigioxojxgoaojnox' a(pT|yrixii, ovdgwv xai xxOTonoir|(.iev(ov quxoqi-xwv jtEQiygaqicov (EXcpgdoE(ov), Evtö 01 dXXoi xgsig eXxovxai jiEgioaöxEQO aitö xiq xExvixEq axivÖEoriq ton HXiöoojgot'. Kai xa xEooega sgya 6ia6gaiiaxiI;ov-xai axov jtgoxgiaxiavtxo xöaiio xr|g iJaxEgriq agx«i.oxr|xaq, iie xov Eguxa xai tT)v Tv%r\ coq xiq xugiagxE5 öuvdiiEiq axiq JiEpiaEXEiEq xiov TtgcoxayiDviotwv xouq. H yXwaoa xovg ETiiarig Eivai 6aoixd exeLvti xiov itaXaiöxspiov lidOioxoqt)-[.idxiDv, no\i' ajro(.iaxgx'0|iEvr| na ajiö xt|v xa8oiuXouii£vr| £XXr|vixr| xo;v ava-yvuoxwv xovq. 'Eioq jrgöocpaxa, 01 ii£X£xr|X£5 xaxaöixauav auvr|Gü)g xa Egya auxd coq öoi'XiXEq iuiiT|OEiq, XEXvr]XEq xai axoXaaxixEg, x<oqic. Jtgwxoxujiia r| dXXa SEXixd xagaxxi]giaxixd. nagaxr|0Eixai, coaxöao, ar|iiavxixr| avavEwor) XT|q Liog(pr|q: o rigö&QOLiog, o EuyEviavög xai o MavaoaT|g ygdipouv oe elilie-xgo Xöyo, 01 bvo jtg<üxoi otti 6ui;avxivr| u,og(px| xoxi iaii6ixoii xgi(iExgou xai o MavaaaTiq oxov 6£xaiTEvxaoi)XXa6o «JtoXitixo» axixo (jiod da yivEi xo xu-giagxo LiExgo xr|q ör)ii<iiöoug jxoir|ax|g). Kai o MaxgEii6oXi,xrig, evco lievel jxi-axög axT|v jiE^r| iiogcpT] xov iiEvxogd xou AxtXXsa Tdxiou, cpEgvEi xo iicpog xou xEXEX'xaiou tag xo ar)Li£io xr|g naiyviojöoxjg (xai E|iOTVT|g) jxagwöiag. rigöocpa-t£g iigoajidÖELEg avdÖEi^r|g xüjv LiuOioxogr||idxcüv xou 12ov aiwva E&Ei|av dtu jtagd to ajtöiiaxgo agxaio axr|vix6 xoug, jteqiexouv vti^Eiq yia tr| oüyxgovii jtgayLiaxixöxTixa xai öxt 01 ouyygacpstg xoug V]xav, yia xr|v Emoxi toug, dv6gou-jxoi tpxaaiiEvoi xai ixavoi XoyoxExvixd.3
AEi^Ei va avapioxv|OoÜLi£ yiaxi, iiExd ajtö Eva xevö noXXii>v auiviov, ejta-vEiKpaviqovxai |a(pvixd oxt|v sXXr|vixr| yXiiiooa Egya xooiuxr|g iiuOonXaoiag. 'Exel Jtagaxiigi-]BEi 6x1 to Eiöog tr|g LiuOiatogiag exei xt]v xdor) va aXLidtEi oe
(jriBaviög xou 2ou ii.X. aiüva) xai ouvexqive xa ^gotEgtiiiat« xou HXiöömgou xai xou AxiXXea Taxiou, ö.Tiug exavs xai 0 Mr/«iX lI'eXX6c oxov llo auuva. H EJtioi]|jri atdat] tri; exxXr|ai.ag t)xav, (puoixd, agv^xizri, nagaöi5Etai 611105 6x1 xöao o HXiö-Scugog 000 xai o A/iXXeac Tdiiog aojtdaxr|xav xov xpioxiavio|iö xai eyivav Eni-axomoi — (na latogia jiou xuxd Jidoa jci0av6Ti]xa xaxaoxEuäoxrixE yia va fiixaio-Urpißti 1) SiuiotixÖTTfid xoug. Qotöoo, xaxd xr|v icgojxo6ut;avxivT| xai jiEnofiut,ovTi-vii jTsgiooo. ti LX|xi]oi) yia a(jjr|yT]|iaxixr| Xoyoxexvia ixavojioioiivxav oe HeydXo 6«0-|iö ajiö Eva veo E1005, xo ayioygatfxxö nuflioxögri|ia (Beck 1977: 62). 3 BX. M. Alexiou 1977 yia Ta xaB' Yoßivtjv xai Yopiviav xai, yEvixöxEgo, Hunger 196S xai 1978, xai Bealon 1988 xai 1989.
256
DAVID HOLTON
MYOIITOPIA
257
rogioooug yqtjyoqcov aXXaycbv (Beer 1970: 78). H eUrjvioxixT| ejioxti jtou xo 6t|-(HOUoyrioE, *1 raXXia xou 12ou aubva, r\ £Xioa6£xiavr) AyyXta xai o 6i|>i|iog 18og aubvag unr|p|av axgi6cbg XExoiEg m:gi,o6oi. Kai axo BuI;dvxto, o 12og qi-<jbvag r'|xav £jroxf| UEydXrav xoiviovixdrv, oixovoiiixtbv xai jxoXixixcov avaxaxa-xd^ecov. H JvOuixogia. (is xrjv xdax| xr|g va Ei;ioavixEUSi (aXXd xai va Sioci-axet), fie xryv xaxacpuyr] xr|c oe (na n£Qao\ievT\ eteoxti t\ Evav xoivcovixd aroVa-xqo xoofio xai, mdvw ajx' 6Xa, (ie xr|v xdor| (puyr|g xr|g; 6iaax£odt,Ei xai ixavo-jxoiel xo xoivo evog a6£6aiou xoouou. MirogouftE axi'nii| va Xd6ou|i£ uitoi|jt| xt| 5uvaxoxr]xa jioXixi0[iixr]g £TratpT|g avd^iEaa axrrv AvaxoXr| xai rr\ Auar| xaxd xov 12o aicbva. Ol axauoocpogiEg do/xaav yuom axa 1080. 2xa 1150 tisquww, Ej.i(pav[oxr)XE axr| raXXia fiia oiid&a xgiwv |xii6iaxogid)v 6aoi0[.i£vwv oe xXaai-xd OEfiaxa- irgoxEixai 71a xa X£y6|XEva romans d'antiquite. Eivai duaxoXo va 0£(OQf|aoi!ii£ auuirxa^iaxixr) xr|V xavxoxQOVT) Efwpdviari (r\ £jiavfi|.icpdviar|) xou Ei8oug axa ouo dxga xr)g Eugtoiiiqg,
Sxr) Aijai), 01 [iuOiaxogiEg xou xuxXou xov 6aaiXid AgOougou xai 01 unxo-xixeg (.a'OioxoQfcsg Sia&£xxr|xav xa romans d'antiquite. 2 xov eXXttvixo XWQo, (X3toD0ii|xe va avixv£v3aou|i£ uxav d[X£or] o%s.oy\ xou Xoyiou ^uOioxogr||iaxog xou 12ou aiwva xai [nag o(.id6ag 5r|(AC)8eji)v uu9iaxogui)v xou 14ou xai 15ou aiwva. 'OXa auxd xa 6t|ho)6ti xeifieva Eivai ygannEva axov SExanEvxaauXXa-60 noXixixo oxLxo, xov ojioio ax£ xor\oi\ioiioir\on mgarcog o|Ma.Yi?oar|g/axo Xoyio E1605. Oi jtEQioaoTEQoi xlxXoi xoug anoxeXouvxai and xa ov6|xaxa 5uo equoxedhevcov, evoj xa iSia xa ov6|iaxa Bujit^ow evxova exfiiva xtov T]ga)0)v xai T|QO)i6ci)V xurv &uo jiQot]yoi)|ieva)v (pdoEiov xou eXXitvixou |ruOiaxogr||.ia-xog: Ka}Mfia%oc, xai Xgvaoggotj, BsXQavdgog xai XgvodvTi^a, Ai6iargog xai Poddpvr]. Kai ixdXt T] DJt60Eaf| xoug EjriXEVxgiijvexai oxov xwgiO(.i6 xai xig ne-gijtXoxEi; JXEQLHEXEIEC 8ijo £qmx£U|.ievwv 6ia6ga(iaxi£,ovxai o' Evav aogiaxa agxat°> agiaxoxgaxixo xai yEffiygatpixd aaa(pr| xoajio. Yndgxow ^eqlxe-Xves jxEgiygacpEg jiaXaxitbv xai xrimatv. Ta xa^i6ia nai^ovv iieydXo goXo xai 01 ngojxayrovioxEg 6gioxovxai axo eXso; xou 'Egcoxa xai xx|g Tvxtis (t| Moi-gac,). Yjidgxow 6wsk xai vsa axoixsia: Xa'ixd xai jtaganuOiaxd |ioxL6a (i&icog axriv iTEgijixtooiq xov KaXkifia%ov xai Xqvooqqoijz)- xai E(.icpavr) oxind-jHa 6uxixv|5 Efiifigaorig. AgjtxofiEgEiEc xtov ev6-u|jdxcov, xwv xonfiioaEcuv, xcov (pgox)6aQXiXMV oxeoeiov xai x»v xovxagoxxi)itr|j.idx(ov dEixvouv xdnoio 6a0-[i6 £^oix£L(oari5 (ie xa duxixd iixnoxixd )ixi9iaxogT|naxa. Tia 6110 ano auxEc xig nuOiaxogiEC [iitoQoti(i£ va jio-ufis 6x1 jtgoxEixai yLa 6iaaxE^T( yvojaxiav bv-xixcbv jt.got'UJtwv: xo <PXwgiog xai nXart,iacpXioga xou Fleur et Blanchefleur xai xo Ifixegioc; xai Magyagwva xou Pierre de Provence et la Bella Ma-guelonne. Eivai 6|aco; E^aigfixixd 6110x0X0 va Siaxmgioot'HE xa EXXrrvixd ajtd xa 6uxLxd axoixeia, ejxei8t| xai 01 6110 jxagaSoaEig E^agxiuvxai xaxd 6d9os auo xt^v xoivti xXrigovonid xiov xXiae xr|g xXaaixr|c; agxaioxrixag (E. Jeffreys 1981: 117).
Aev avaipEgOiíxanE axófir| axo jxio yvtooxó acpr|yT|jíaxixó noiripia XT|g Jtgúi-(ít|5 vEoeXXrivixrig Xoyoxexvtag, xov Aiytvr) Akqíxyj, nagóXo jiod auxvd xaga-iTÍHžŠ?ISLÉSP£j ^óy*> TT1S é|.icpaorÍ5 xou oxa r|ocoLxá xaxoQ6ó(.iaxa, xou «eOvi-xioxixou» JtEQi£XO|xévou xou wai xi)5 gaxpiooiaxríg öonr)5 xou, TOgiéxei xai auxó noXXá xaQd-'Trigioxixd xr|5 (juOiaxogíaj. H 6iH£QT]c xaxaoxEur| xou, |íe xd8E x|iT|na xr]5 acpr|yr|OT|5 va xogucpróvExai fiE xtiv évojOT] evóg figma xai |xiag r|gioí-Bag, Oufií^Ei xr| 6uxixt| fiuOioxogia (Beaton 1988: 141)' oxt]v £XXr|vixT| jiuOLaxo-gr||jaxixT| jiul>c>.oooi|. jiagajiÉ(iJiEi arpEvóg axo |iu9ioxógr||ja xr)c óij)i|ir[g ag%ai-óxrixag (löiaixega oxa Kárá Asvxínmjv xai KXtiTocpúwxa) xai aqpExégou 0x15 Sr||iióOEig (.luOioxogÍEg, lóícog oxr)v A%iXXrjíba xou 15ou aitáva, tt\c, ojtoíag o lígioag eívai, xaxá xt|v eúoxoxt| cpgáot] xou Hesseling (1919a: 9), «évag Aiy£vr|g |ie agxaío eXXtjvlxó óvo|ia».
Hjiixxr] yXúooa xmv (iuBiaxogiCDV xou 14ou xat 15ou aicóva éxei 6r||,iioug-y^aei axoug |iEX£xr|xÉg cpaivojiEvixd a^EJtégaaxa jtgoöXrijxaxa.4 H aitouoía ou-oxr|fiaxixr|g XQ7!01!? SiaXEXxixtóv xctgaxxrigiaxixiov T| áXXiov evöei^eiov yia tttv jxgoéXEUOT| xoug arifiaívEi óxi xavéva ajió auxá xa Égya (ue EEaí.QEor| xov Kal-Xífiaxo, nou auvSÉExai jtiOavóv [ie xr|v KiovoxavxivoúmoXri) Sev |j7togEÍ va aitoóoGEÍ lie 0£6aióxr|xa ae xdjtoia ouyxExgi|iévT| jxsgioxx] xou EXXrjvixoú xó-ajiou. H IlEXoJtóvvT]Oog, fie xí]v EXXr]vocpgayxixf) tpuXExixř| xai xoivíovixt| xr]g avdiiit,T|, 0a juiogoúae va eívai Évag noXú ixiOavóg ujioíjjficpiog. Auxég 01 6r|-[itóoeig (,iu9iaxogÍ£g, (og «jigo'iovxa xx|g óiáXuar)g xou laxoú xr|g 6u^avTivř|g xol-vuviag» (E. Jeffreys 1981: 118), EÍvai aaipaXióg reiOavóxEgo va Efitpaviaxrixav xai va áxfiaaav axig jiagucpÉg xou 6uE,avxivoú xoajiou nagd axo xévxgo xou. Exei u7Toaxr|gixxEL 11 xqtixixií jxgoÉX£uar| xajtoiwv aitó auxég, i6íu)g xou AÍ61-argot; xat Pooá^vrf (Mavoúaaxag 1963a: 297-8, or\\i. 6). Mia öiaoxEufi xovzU-yevrj Axgírrj, Exeivr] jxou ow^Exai axo xeiQÓygaqpo xou Escorial, avxiygdcpxr|X£ ano Kgi|xixó ygacpéa (2. AXe^íou 1985y: x6'). Kaxá xov 15o airáva i] xtg agxÉ5 xou 16ou, ogLO|xÉvEg aitó auxég xig (.luOioxogÍEg |avaygáq)xx)xav oe uogipí) ojxoioxaxáXírxxaiv oioxíxtav, yia va avxajroxgiOoúv ae \iia véa jtQoxí(ir)OT|-ujrágxouv agxExá axoixEÍa nou ůeíxvouv óxi r| Kgr|xr| r|xav o xójtog óitou auxf| r| aydjiT] yia xa o|ioioxaxáXr|xxa acpr)yr||.iaxixá Jtoi^taxa (gi^dÖEg) avarcxú-x9t]xe nio Évxova xai (ie xí) (,i£yaXúx£gr| EJiixuxía (6X. xe<p. 3). H noXuxa^iOEfié-vr| H,uOiaxogiojtoiT||.i£vr] 6ioyga<pía xou Bui^avxivoú axgaxriyoú BEXiaágiou,
XQiioijAOJtoieLtai o' auxa [.ita (iřyáXi] jroxiXía Yt?otfi(iaxixcóv tújtwv, jie jrXřiQr] aauvé-itEia' apx^ionot, vcoXoyia(*oí xai óiaXexTixég iomiTEgóxr]TE5 en<paví5ovxát jiXái-itJ.ái. Mia jiiOavr) Xúor| imontixvusxai anó iiqioXoyixé; xai 6o|iixég auyyéveiEg xt\v ngoipopixií jioíX|ijt|: (ioXovóxi xavéva aitó xa a<i)^ó|iEva xs^iEva Sev ojioxeXeí xo í.610 yvr|oia jcpixpoQixři aúvOEOT], oxo aúvoXó xovg avxuigoocoAEÚouv xa ygaitxá xa-táXoirra Evóg vtfovs; nov avaitxéxUTlHE yia .igoipogixoiig axonoúg. H yXiúoaa EÍvai oixjiaaxixá \ua Kunstsprache, jtou 6aoit,exai axuy n:QocpoQixT] o^iXía, aXXá ejtioéxe-xai ulq ewqsícc xU|iaxa JxagaXXaytöV (6X. E. Jeffreys 1981).
258
DAVID HOLTON
MY0IITOPIA
259
oxrrv ojtoia fr/ßi Evaoj[iaTa>9EL uX-tnö OguXixou, Jigocpogixou xaQcmxr)Qa, bta-axeudaxr|X£ 08 onoioxaxdXr)xxr| n.opcpr| anö rvav Kgt}xixö jxqlv aitö xa 1490, tinwoöjqxE axr| Bevexla oxa 1525 r| 1526 xai oxr] auvexaa eJtavex&ö6r|X£ ixoXXeg cpoQEc (Bakker xai van Gemen 1988: 53-7). Köxi avdXoyo ouve6t] xai (iE tr] \iv-Üiaxogia ton AsrolXmviov: r\ xgnjixri oiioioxaTdXr|Xxr| öiaaxeuri eivai xou 1500 xai airoölöexai Eixe oxov ra6giTiX Axovxidvo (ae bvo anö xa y.eigöyga-<pa) eixe oxov Kwvaxavtlvo Te^ievo (axiq Evxujreq (puXXaöeg, r\ jigdtxr) ajxö xig ojioLec LidXXov xuj[tj8r)XE avdtieaa oxa 1524 xai 1526' 6X. KexayiöyXou 1986s). To Ißjiigwc, xm Maoyagaiva oco^Exai, ftagoiioiiog, xai oe o(ioioxaxdXx]XXTi 6tuoxeur| xai oe jxaXaiöxegri avo(xoioxaxdXT)XTT|' r| Liexaxgojtri xou oe onoioxa-xdXr|Xxr| Liogcpr| eyive juOaviug axo npiuxo xexapxo tov 16ou aubva- xujtiüOt]xe yia ixpioxri iropa axa 1543 (Layton 1981: 133-5).
Eivai Xoyixö va ujroöeaouLis öxi xuxXoipogouoav oxrrv Kprrxr) XEtpöypacpa auxcbv xcov öx|Lia>öibv ux'Öiaxogiiuv xouXdxiaxov and xov 15o aiiüva. Ol evxujxeg exööaetg aii^r|aav jxoXu xr|v xuxXoipogia auxcbv xiov laxogiutv, oe ou.oioxaxö-Xr|xxr| txXeov |iO(j<pT|, xaxd xov 16o aiu'jva. Aev ujidgxei aLiipi6oXia öxi o Kgr]xi-xög avayv(uaxi)g xou 15oti xai 16ou aiwva [iitpßOxklE va exei oxt| öia9ear| xov oyiOLieva ELiiiexga eXXrrvixd xetLieva itou avrjxav oxo ei&oq xnc. |ru6iaxogiag.
Exil Atjot], avxx\ xryv ejxoxr), u, iiuOiöxogta eixe öiaxiDpioxet as «agtaxoxga-xixö» xai oe «Xaixö» ximo (Beer 1970: 6). H jxaXaid ijtjroxixii fiuötaxogia Eixe ax6|lT] xdnoio avayvouaxixö xoivd, eixe öueog TCQOXuipet evag veog ximog liuOi-oxogri(,iaxixoij enoug, xou oroiou xo EJiicpaveaxego xai ar|iiavxixöxEpo öeiyiia sivai o Orlando Furioso xo«; Ariostt) (1516). O Ariosto jrr|ge xo uXtxö xov am xa chansons de geste xai anö cxvjXlxeg u,u8iaxogteg xai xo eipege xa itdvai xdxio, öncog Oa exavE evav aiüva agyöxega o Cervantes oxo Livr|Lieiw6£g netpypacpi-xö egyo xod, xov Aov Kiymxn (ÖT|u.ooiEiJXT|xe oxa 1605-15). Av xo egyo xou Ariosto ajxoteXel itia eigatvixrj eitavaoiJvOEori xr|5 iJlüouxTJs (.luOiaxogias, o Aov Kixa>zr/g eivai piia xaOagr| magojöia xox' e|i6avixEX!|xevou xöou,ou xr|g \w-Öioxogiag xai, tavxoxgövoc, o or|(iavxixöxEgoq ngdogojioq xoti oxiyxgovou HDÖioxogriiiaxoc. Avd|.ieoa oxig jtoXAeq «avaxaXui])£iq» xrjc Avayewrjorig T|xav xai xa jiaXaid eXXrivixd nuOiaxogii^axa xod HAiööcogou, xou AxiXXia Taxiou xai xou Aoyyou. 'Exoi, xo aiiyxgovo |at'9ioxögTiua, axr| yev&or] xou, oqpEiXEi jioXXd oxo jtagdÖ8iy(.ia xwv agxaioxEgcuv Egytov acpiiyr|naxixr]q nuOoitXaaiaq.
Ta 6uo auxd |exu)Qioxd g£ii(iaxa XTjg EWirrvixiis xai x.r\c, öuxixr|5 wpjfflpa-xixr|q (iiiOojrXaoiaq auvevtovovxai oxov Eqüjtoxqizo. 'Oniog eiöa^e, xo Jtoir|}ia xou Kogvdgou exei jxioto xov ^iia jiaxgd nagdöooii eXXr]vöyXcüoOT|q atpr|yr|j.ia-xixf|q Xoyoxexviaq, öao ^ifyaXo r\ uixgö nsgoc xr|q xi av rjxav djxeoa yvcoaxd oxov Kgr|xix6 noir)xri.5 Evil) d^tLig o Egwröxgirog (.uxogei va 0eiogr|6e[ ?) xogiu-
H djiotyn, öxi o KoQvdßog ev/p i)ii6i()T| xov ogtoneveg (.luOioxogleq xou uategoa) Mt-oatojva, y.axä n&aa aiOavoTTfto oxr\v o(UHOxaTaX.t|XTi), svxuitT) |ioßq>r| xous, et-
vi6a xr]g eXXr]vixrig |ieoaui)Vixr[g nuOiaxogiaq, r] oxeot| xou [iE tf) öuxixoeugo)-siaixt] XoyoxEXVta eivai 6eu.EAicbör|5, yeyovoq jiou aqiogd xöoo trrv omoxiy.Y\ar\ xov wg egyou xr|g Avayevvr|o»)g öao xai xa axavOii>ö.t| i;r)xi)^axa TT)g xauxior|q xou ;Toir)xr| xou xai xr|g xgovoXöyr|ar)g x»^g ouvOEafjg xou. 0a 6ou|.ie 7xagaxdxiu xd]toieg nXeugeg xr|g oxeorig xou \>z xov Orlando Furioso. ITgoxou öniug aoxoXr|-OoL'UE (je xo ^rjxrina xiig xugiag Jirr/iig xou, aq öou|.ie nia oüvxo|.ir| jieQiXrfipT| xi^q jtXoxr'ig, jiou öiaigeixai oe jievxe [iigr\.
A. Mexd anö no}la xgdvia axcxviaq, o öaaiAidg xr]5 A0r|vag HgdxX^q xai v] 6aoi-Xtaod xou AoxEni] ajioxxoiiv ^iia xögr\, xr\v Aosxoioa. MeyciXiövovxag, exei ouxvä ouvxgo(jpLd xov veagö Pojtöxqixo,6 yio xou 0U(i6oui.ou xou 6aoiXid, xou IletoaxQaxou. O Piaxöxgixoq Egioxeüexai xtjv ngiyxiiiiaoa xai xo EXjjuoxr]yEÜExai oxov cptXo xou flo-ÄuAcogo. Tgayouädei xdxio ccxö xa reagdOuga xiiq Agexouoaq xog'g va a3xoxaXui|)Ei xr|v xaux6xr|xd xou xai, ua^i jie xov rioXu&iugo, OL7xgoüexai (iE öexa avOgiij.-iouq xou fiainXid ^ou eixav axaXei yia va xov radoouv, oxoxiüvovxaq bvo and auxoug. H Agr-xouoa agxi^EL va uaga^wvei yiu xdgr| xou dyviuoxou xgayouöioxii, evu o Puxöxgi-xog, |is xt)V jiQOtgcattj xou rioXÜScogou, xa^iöeuei oxi]v 'Eygi^o (Eu6oia) jrgoojraGo'jv-xa? va lex&ra- xo ^d6og xou. Kaxd xnv areouoia xou, r\ Agexouoa avaxaXiuixei xr|v xauxöxtjxd xou at |iia E3ti.axei|)T| xrjg axov dggmoxo Jtaxega xou. O ProxöxgLxog 6Xejiel ETr.iaxgeifJOvxug öxi Xetnouv anö xo 6co[idxiö xou xa egmxixd xou xgayouöia xai r\ ^u>-ygaqpid xrig Agexoüoag jtou ei^e ipxid^Ei. Aqpou iiövo exeivri eix£ |«tei exei 000 eXeine, xaxaXa6aivEi öxi xo jiuaxixö xou na6Euxr|XE. Exelvt] öxi j.iövo öev 9u|.iu)vei, aXXd <f ai-vt'xoi va avxajroxgivExai oxtiv ayditn xou (iE xgutpEq (laxieg.
B. O HgdxXrig ogyavüjvei eva xovxagoxxunr||ia |iE ölxXö oxöxo, va öiaoxeödaei xi]v xög>] xou xai va xi)g 6gEi KaxdXXi|Xo outuyo. Egxovxai ouxö ixoXXd ^ligi] jigiyxiJiEg
(pgd^exai and xov Holton 19H8a- Evftexexai EJiiang va yv<i>gigE xo nuOiaxdgr||ia xou AdyYOU (6X. jxagaxdxtu, a. 282).
Ixo xeihevo, xo ovona xou rJQioa E^ipavitexai ax.edov jidvto he zr\ Hogipr'i Pojtoxqi-rog x] Pwxqixoq, evoj o xixXoq xt]5 Jigioxnq svxumig £>-.6oor|s (d/.i 6(«ug xai xou xeigo-ygdipou) 6ivei xov ximo jie agxixd (jpiuvi]ev. AiaxtigoujiE auxi] xn, oidxgiaii: Egaird-y.Qixoc, yia xo jroin|ia, Piuxdxgixog yia xov jrgo)xayo)viaxr|. Sxo Oifia xiuv ovo^dxojv H.xogouue va aii(iei(baou!.i£ 6x1 exeiva xou 6aoiXixou gei>/ou; noidi;ouv noXu (ie xa agy.aia HgaxX% xai Agx£|ng, he aXXayii dfiiflg xXLorig xai xovicthou (HgdxXr|g, AgxE^ti) (1x6. 2. A?j!§iou 1980: ou). Zxt|V ixaXixr'i xou |.iogcp^, xo dvo^ia xou daaiXid r|xav agxExd auvr|9ia|jEvo xaxd xrjv AvayEvvr)ay]: (iJiogoujie va OuhiSouhe xov Ereole I d'Este, 6ouxa xr|5 (tEggdgag (1471-1505), 0 onoiog uniig£e OT|navxix6; ngo-oxdxiig xcdv xexvcov o noir|xr|5 Boianlo rrrav au[i6ouXdg xou xai o Ariosto ei%e ctio*|S xr|V jtgoaxaoia xou. Miu xdgr| xou. i) Beatrice. ujtT|g'£E unci xlc mo xaXX1.Egyr1u.EVE5 yuvaixfc xr|g estoxrig xr|g xai r) 161a ar||.iavxixr| jxgooxdxida xaXXLxeyvcov, noiiix(l)v xai biavoouuEviov. TsxoiEg biaauvdfaeig lie xi] ov>yx(Jovr| JTgayiiaTLxdxirca Ou \ino-gouaav va avxaiieirf ouv xr)v negaixEgio egEuva, ndvxaig 0 juGavoxsgog ouoxexi-OLidg xou ovd|.iaxog HgdxXiig sivai, xaxd xn •'.rvroLin uou, iie xov Butavxivo auxoxgd-xoga HgdxXEio (6X. Holton 1992).
6>
260
DAVID HOLTON
MY0IXTOPIA
261
neu dgxovxEg yia va reágouv Liégog- jragouaLátovxaL évag-éva; xai u ELi<pávLar| xoug jiEgLygácpEtai tayrtoiuígóe. TeXsmaíog tpxávei o KgnxLXÓg Xaol5r||rog, o ágxovxag xr|c rógxuvag. Eva reoL|r£VLXo «LvtEgiiEÖLo» EgLaxogeí xov tgayixó tou Égtota yia xr\v KoxéXa reou reavtgEÚxr|XE xai axóxirtOE xaxá XáQog axo xuvriyi. Mókg tov 6ívÉre£i o Kaganavlxi]s 2jueótaovxag, xov xaxr|yog£L óxl ejßi oxtyv xaxoxií xou Éva oreaOÍ nou eCxE xJi£1l>el o reaxégag xou Kguxixou areo xov oljíó xou reaxéga xai tov regoxató ae Hovojtaxía- O Kgnxixog oéxexcu xaL axotévEL tov KagaLiavíxii ae lna 6iaLV| avané-tgr|ar|. 'Otav r| yxLÓoxga agxi^si xeíaxá xuv EreoLiévr), o SaoiXiág ogígEi xpag «jtqüj-xa9Xr|XÉg» —xov Ktotoíůxiho a7l° TTIV Kúngo, tov Kgrruxó Xagí.ór|Lio y.ai xov Pcoxó-xgiro— reou 6a Liovo}iaxř|aouv ÉipLrereoi lie xoug áWioug oéxa LjtreótEg. O PurcoxpLxog ayorvítExai regcóxog xcil vlxó xov í>dág£xo areo xr| Me9(í>vt|, tov Hgáxk] areo xx|v Eygireo xaL xov Agaxóxapoo areo xrrv TTáxga. 2xr| auvÉXEia, o KujtgLcuxrig vlxó rov Ax|Lio(fiávrj ano xr| Muxiiř|vr], tov AvogÓLiaxo areo xo Aváreřa, xov rVuxágExo areo TTfV A?iá (Nágo) xai xov Fhaxóqjogo xou ButavtLou. TÉtag, o Kgr|xixóg reoX£LLLaxí|g vlxó xoug avxLreákrug reou tou ogíaxT|xav: xov Apaxóu.axo areo xt|V Kogá)VT|, tov Nl-xooxgáxT) areo xřj MaxEÓovia xai xov Tgireó?.£[io areo tr| SxAaßouvici, O Ilíaxócpo-gog, reagá xr|v řrrta tod, reaigvei to ÉreaOk) tov xoL«|!ÓXEgou xai cogaLÓXEgou ayrovL-cxú,. TCveTcu x}a'|gu)OT| yia va areocpaaiaxEL reoLOi areo xoug xpELg VLxr|xég 6a avaLiExgr)-6oúv ato xEÍaxó xovtapoxtúrer]Lia. H jiolga xo BéAel va areoxXEiotEÍ o Kgiruxog, reou (psúyEL OupicuLiévoc. O PojxóxgLtog aytoví^EtaL ^le xov Kurepirí)xr|, ureegiaxxM xai realg-vel xo atetpávi tou VLXvyrií areo xa xígia riyz AgExoúaag.
T. H ayárer| xoug xmga exor|kí>v£xaL mo xořiLirigá: ouvavxLoúvtaL xgucpá xig vúxteg xaL [íikovv areo tr) \iia xl areo tr|v á\'kr\ reXEUpá Evóg reagaBúgoit (iE aióegiÉ;. O Pciíxó-xgixog ^eBaggeťiEL xai reagaxaAří xov reaxéga xov va re>.r|oráaei xov 6aaiAiá xol va ^T|tr|aeL xo xégi xy)g AgExoúoag. O IlEÍ;oatgáTi-|5 6žx£xai aregó9u|,ia va 6oT|6r|o£i xov yio tou xai itTjyaívEL oxov ůaoiXiá. O Hgáx^T|g avxiógá 6íaia oe [ua xétota au9á-Óeia: o yá|xos xt)g xógr|g xou \i- évav xolvó 6vr|tó EÍvai evteIíó; areagáÓEXxog xai o Pcotóxgixog xi|xcogeí.xai (iE E^ogia. Msxá areo Évav 0X0 reá8og areoxaigExi,a(TÓ, xaxá xov oreoío xo t;Euyági, avta?t).áaaEL SaxtuUůia xai ogxí^Exai aicóvia reíaxT), o Ptoxó-xgtxoc cpEÍr/Et areo xirv Aßfjva.
A. Avxi^a|j6avó|iEvo5 xr| ouvevoxt| xrig Agetoúaag oxt)v ureó0Eor), o HgáxXvi; xr| gL-XVEL a' éva nreouvxgoú(ii \iaC,í \i£ xr\ véva XT15 í>goaúvr|. MExá areo xgía ygima e^o-gtag, o Pwxóxgixog (laBatvei, 6ti r\ AOTiva ógíOKexat oe nóXífíO [i£ xr\ Bla%íá- acpoú [laugíoEi xo regóouwtó tou yia va |ít|v avayvdigttExai, xávEL a\l£7iá\Xr\kzi; Ern6go|-iÉg axov Exugó rego'|EVQ)vxac tou 6agELÉg areéXeieg. 2e (itot É(poSo aü)t,EL xr| t,<at\ tou Hgá-x^.r|, reou tou regoacpégEi xo (tiaó tou 6aaítei,o (05 avta|ioi.6f]. AgyótEga reo>.ená Kat vixá oe novonaxia to rega)xorea>,Xiixago xeuv B^á/uiv, xov Agiaxo. x' éxol aetßi ta SaaíAEio xr|g A6ř|vag areo toug sxOpoůg tou.
E. O Hgáxl,r|g Selxvei xr|V euyvíuhooíivt) tou regoatpégovxag oxov Pidxóxqlxo (reou Et-vai axónr] |.iExa|.icpi.e(j^Évo5) 0X0 tou xo 6aaí?iEio, EXEÍvog ó^icog i;tixáet uováxa xo xégi Tt|Cj xógíig tou SaaíXiá. H AgExoúaa 6ev tov avayvcogí^Ei oxrjv agxií xol aitoggirexEL
xt|v jtgóxaari xou, ato téXo<; ó^wg, atpoú ĎoxtuáoEi xt|v reíoxt] ti|; E^ioxogcóvTag TT15 xov 1610 tou tov Oávaxo, xiic (pavggrávExai xai. axr] auvéxeia areoxaí-úretExai axov 6a-oiXiá. O Hgáx>tt|q ůev jireogEÍ reagá va Sexxel tov yápio- xaL o Panóxgixog xaL r| Age-Toúoa 6aoikBvovv euxuxia|iévoi yia noXXá xgóvia.
Areo ta 1935 yvragt^ouiiE lee cmokmr\ 6e6ai,ÓTT|Ta ÓTl T| Klony] avxr) Saotte-tai oxr] yaXXi-nř] irereoiLXTÍ (iu8iat0QÍ,a Paris et Vienne. H nxj0iaTogí,a auxT), yga|i[j,Évii xov 15o aiwva anó xov Pierre de hiiCypcdc/ ngoegxexm \ie tt) oeigá xr|5 ajtó éva xaxaXavLJió ÉQyo, néaw evóg jrQo6T)yxiavoú. To yaXXim égyo xu-recoOT]xe axa 1487 xai róg xo té>,05 xou 16ou aicóva el^e nexacpoaoxEL, oiixs Xíyo ovxt itoXv, ae évxExa Y^waaeg. 'Eyrve lóiaíxsoa oripiocpiXég ott|V Ixakía xai LireogoúiiE va auLUTEQávoxjire óxl, etpóoov r\ Kqt|tt] i]xav 6evetlkt| areoixia, o Kogvágoi; yvtugi^E xo érjyo oe lílcv aitó XLg LxaXixeg xou óiaaxEuég, reou xuxXo-tpogoiioav ae XELQÓyQaq)T| xaL évximr| iiopcpt).7 Eii^rixouvxai xtigLaig Súo: Liia res^rí 6Laox£ur|, reou jTQ(i}Toxi)jr<íi6r|xe axa 1482, xai Lita ÉiLLisTOr), lte xlxXo In-namovamenlo di due fidelissimi amantí, reou éyLve areo xov Angelo Albani xaL xu-jtcúerixg yia TtQwxr| q»gá axa 1626. Av r) xeJieutcáa elvol r\ á\iíar\ jtriyri xou EgairÓKQiTov, xóxe xo xgr|xixó jioLV)Lia 8a rtQéreei va ygácpxT|XE |j,exá xa 1626.
nQooeyyLÍJovxag xo jtQÓ6íir|(ta areo SiacpogexLxfj axoreiá, ol lleXexuxec reQ00Jtá9r]0av ereLotig va xauxiaouv xov jTOLTytrj xaL va xov otxjxexloouv lie xqo-voXoyŤ|aiLieg agxELaxÉg xcriyÉg. To óvoLia Bixaévxí;og Kogvápog 6ev elvol aauv-r|6Laxo auxrj xirv 3tEgío6o axr]v Kgf(TT). Aq)exr|gLa Liag regéitEi va EÍvaL xa eato-XE4JLXÓ oxoixELa reou jipoa(pÉgEL to égyo. O reoLí|xf|g reaQOi!OLáE,exai ato xéíiog xou Égyou xou, oe é^l regoaEXXixá oiaxureuLLÉvouc; oxí^oug:
BITEENTZOS eív' o jioirjTijg xai azí) yeviá KOPNAPOŽ, nov va ÓQíOrj axgi/Aariaxog, aa 9a tov itágr/ o Xágog. Htt) Steíav EysvvrjOrjxí, arrf Zzsiav evedgácprj, exet 'xafie x' txómaoev exovxa jiov aag ygáfpei. Tto KáaxQov ejiavzgevTrjxe oav agfirjvevyei tj (pvatj, xo réÁog tov é%ei va yEvřj ójiov o &eó$ ogíor/.
'Evag novo Bltoévx[;o5 Kogvágog yvtoaxóg areo aQXEiawég m\y&§ xaipLÓ^Ei. |i' auxá xa 6LoypacpLxá oxoixELa. 'Hxav liéXo; xry; suyEvoúc; 6EvexoxQT|XLXT|g ol-
7 na^aiÓTEgeg areóipELC, axugiYLtevEg oe eXXixt] jiEřixn xr)g reagáňoarig xou xelliévou, óxl o Kogvágog egyáatuxE jle oáai] éva xel(xevo reí^riaiéatEgo axt| yaMLxrj (íuOloto-gía (Kgiagáq 1938) ř| ótl xgt|aL(iojtotr|aE Elte Súo 3tt|yés elxe, reioavóxsga, lllh (xa-^levt]) ixař.ixý| ÖLacrxeuri jlou ěgioxóxav xáreou avájiEaa ato ya^^ixó ^LUOLaxógT(|ta xai xtiv reegií LxaJiLxr| OLaaxEUŤ| (Morgan 1953), regenti, va reaganEQiatoúv ttúga, he-xá xa reoglaLiaxa regoaqpaxoiv auaxu|AaxixóxEgtov Egeuvtóv.
262
DAVID HOLTON
MYSISTOPIA
26.1
»ayivEias tcdv Kogvdpwv (Cornaro ii Corner), yiog xou Iaxiööou xai aSeXigös toi) iotoqlxod xai Xoyotexvxi Avöpra. O Avögeag Kogvdgoc DiiripijE o auy-Ygacpsag utag avExöoTng laragiag TTig Kot|tt|; xai jigÖEÖgog xr|g XoYOX£X"vixf|g U<Tjrr% (accademia) xwv Stravaganti oxo Kdoxgo. O Vicenzo Cornaro (n-E xriv ixa-Xixri piogtpri tod ov6naxog xod) yevvr|6r|7tE axa 1553 xai iteSave axa 1613 rj 1614, yeyovö^ tod ajroxXsiei xdöe oxeot1 to ^0Y° xov Albal»- Kal TOaYn«xi-xd, |j.ia Jtgöa<paxr| ÖLEtoöixf) e|etaar| öXoyv xtav awi;6|JEVttiv öiaaxEDiöv tod Paris et Vienne tod uag evöiaipEpow eöei|e öxi toöxuto rng jrXoxrig tod Eqw-toxßiiov rrtav t| JtEtri iTaXixr) uuOiaxogia.8
To ngoßXrina ipaivExai xwga va exei 6gei ixavoTOirixixr| Mari, |xjTogoiJ[.i£ Xoitov va xoovoXoYi'iaoDUE xr\ rjD-v6ear| xod Eqwtöxqitov yvQW axa 1590-1610." To wgrruxö Jiotrina toXü qjtexei outö xo eivai uia ajtXr| jiETdcpgaoT) xr|g jTEi;r|? ixaXixiig |xu9iaxogiag. Ol 6aaix£g vgeinnes xr|c JtXoxiig irapauivow ai-aürrtd oi i&u=g xai DJtdgxoDv ogianivEq ar|navxix£g £m!.t£goug aDj-ijrxwaEig, tod iiag ejtixqejtodv va 6E6aiw6oD|.iE yia xr\ a%iax] E|dgTT)ar|g. Qaxöoo, o Kopvd-gog EJiEcpEQE ODOiaoxixEg aXXaveg axr) asigd xtov yeyovöxoiv, ajioaiuxrtriae ogi-o(j£va £TOiaö6ia xod tootdtod xod xai 8r|(.iioDgYrlae v^a xai, xo ojtODÖaiöxE-go, aXXoiwaE to öXo f|0og aDxrjg XT]g ii£aai(uvixr|g nD0ioxogi.ag «ü^W«®« Egcoxa xai xo jigoaäg|ioo6 axig avaYEvvnaiaxEg avxiXr|H>£ig tod yia tttv xoiviuvta xai tt|v t|6ixT|. Ecpöoov to TOiri|ia tod KogvdgoD &iaögauaxii;£Tai «oe neQa&fis-vovg xaigovs, jiov oi 'E'/j.tfvec, ogi^a xi oxov dev ei%e tf niaxrj xa>c, Ge/xsXio pfjöe g%a» (A 19-20), o xpioxiavixög xagaxxf|gag ttjs ixaXixr|g (iDBiaxogiag, xaöwg xai T) cowtohie xod (E|iöavix£Dar| xr)g YDvaLxag, ajTODOia aagxixou toüod, \x\)-oTixiojidg), aTOxXEiaxr|xav oDaTruiaxixd. Mia anö xig aUowüaEig tod EJxEifE-q£ oxr| öoht) xri; jtXoxiig o Kogvdgog sivai ti aDYXwvEDori xcov ödo xovxagoxxD-jiT||idxojv xod tooxdtod xod OE Eva, xo ojtoio xotoOexei agYoxEga ott|v laxogia tod. ngooeOsoE xr]v toootoiti_xti aggwaxia xoDJwxoxgiTODHExd tr|Y.EJiioxgo-cpT) tod ax.it tiiv 'Eyqwto xai tiiv ajrooxo)if| xtov od|i6oXixü)v («iXcov iug öfbgoD
' Bk. MavgondTTls 1982. öjiod i\ n\r\qy\z aval\x>\\. Ta noeiaiiatd xou Mavpo|idTr| a(i-tpio6rixoüVTai aito xov Eva^ysKoao (1985«), o onoi.oc e^ö^oueei va u,iooTTigii;Ei to o EQmroxQiiog EEagmtai,, ev ytqe», tobXoxujtov, axo to noirina to« Albani xai jioeuei Ejionivttig va xQovokoynpei |*erd xa 1626. (riEgiaooTEOEg tewro|iEQeie.s yi' avxr\ tt| 5iaq>o»via ÖQioxovtai oxov 6t6UayQ«(pixd oöt)yo.)
9 O 2. Ate^iou (19856: it') Secoeei xropa (oc niBavi) ^egioSo auvOsaiig Ta 1600-10. EuiHjxüva HE xov «EniXoyo» (6k. jtaQamwm). to noir|na oev (uioqei va oXoxXr|Qii)-Ot^xe ,xgiv aiio tov ya^o TOD Kogviigov H£ Ti| Mariela Zen, jtod, oraog yvcoet^ODlie xwqh (6X. riavaYicoTdxris 1994), EYtvt OTa l590' ° Movog aaipaXiic terminus ante quem Eivai ii xQOVoJ.OYia tou OavaTOu xou. YitdgxoDV xdnoiEg EVÖEifeig oxi to 0qt|-oxsi'xtxö öga^ia H 0vaia xov A ßgaäfi Eivai EJiiorjg eqyo xod BitoEvxi;oii Kooväooi! (öev EivaL yvioaxd dUa i^ya tou, extöc aJiö XiYa jtoir||!aTa aia. ixakuä). ZxETixd [iE tv|V anööooii ueitod tod ögci^öxo; oxov Koevdoo. 6k. XE(f. 8.
anö xr|v AgexoDoa, xr|v loxogia tod TiglyMna xr|g Kgritrig (tod 6aoii;ETai. otov HDÖo tod KsqpdXoD xai Tr|g llgöxQi6og) xai Tr)v irlaaTf) lOTogia tod Paixöxgi-tou yia to Jitog r|X0£ aTa %EQia tod to öaxTD^iöi (61. MaDpoLiaTrig 1982, öjiod ExxlÜEvxai JiEJtTO|i£gei£g odtcov xai dXXcov ar||xa-vTixc6v aXXaYuv).
Se oDyxgiari \ie xr\v jte^T] ixaXixr| UDOioxogia, T| ExÖoxn xod KogvdgoD eivai mo XoYixr|, jiio aqjLxxd ogYavoj(i£vr| xai he |xeYaXDTEgi) odvoxt), x«gr| axr) (jel-U)ot| xov agiöiiou xojv XDgiiov toooiüjiüjv xai tt|v ajxo<pDYX| EjiavaXriipEiov. To atinavTixÖTEgo Eivai oxi o Kogvdgo; jtgoodg|Aoo£ xr|v dtoöeoii axr) vooxgo-jciaxr|g AvaYEWT|oiig, EjrixgEjxovxag axoDg rigwEg xod va Xeixodqyodv raioxixd xai &Dvanucd (ojtcag 0a öodjxe jtagaxdxco) xai öiajtoxii;ovxag xo itoirind tod HE OTOixEia avOgmiriaTixoD itgo6XT||xaTio(iOD, £iriaxr|[iovixoD EvÖLacpegovTOg yia xa tpDoixd (paivö(iEva xai öieloödtixt) aväkvar) Tr)g ipDxixrig xaTdoraoTig Twv TOuJTaYOJViaTiüv (to. Z. AXe^iod 1980: oa'-o6').
Sto |iovaftix6 xeipdygacpo xod Eqwtoxqitov, xo xei|.ievo Eivai awExeg, jie-ga aito XLyoDg «TiTXoDg» jiod TOoxdaaovxai axi)v agxx| ogia(j£vwv ejiEiaoöicuv. Qaxöao, o dXXog xXdöog xr|g reagdöoar|g xod xei|xevod, tod avTiirgoaiüTODExai and nia OEigd 6evexixwv (xai agYÖTega a8r|vatxojv) evtdjkjjv exööoeiov, xeo-gi^Ei xo 3toir)(.ia oe jtevte iiEgT).1" 'Exw DJioaTTigL|ei aXXou oxi t| öiaigEar) avxr\ Eivai dggrixxa cdvöeöe^ievti |i£ xr| ODXXr|i|)r| tod EgyoD oto tov TOtr|Tii tov (Holton 19886)- exei Ejriar|g oiiueiojÖei anö dXXoDg axoXiaoTEg (jt./. 2. AXeIiod 1980: irf) oxl DiidgxEi EvaXXayr| «tqötod» axa öiaöoxixd \xeqy\ tod TOirttiaTog. 2to touto, TgiTO xai jiehjtto |it:go: XDgiagx£i xo ODvaiaür||TaTixö xai to 6ga-(iUTixo axoixEio, xaOiog to go^avTixd OEiia jigoxcogEi and tt)v acpDjrviaii xod Egwxa, nEgvd axr|v Exöi)X(i)ar) xod (xai axov ODvaxöXoDÖo xwgio(xö xwv Egu-xedhevojv) xai xaxaXriYEi axrrv avaYvwgiari xai ttjv evü)ot|. To ÖEiixEgo xai xo xExagxo [jEgog acpogoiiv TCEQiaadxEgo xr\ owuaxixt], evojtXt) avyy.Qovmy. xo xovxagoxxojir|(.ia axr|v A0r|va xai xov toXelio he xovc, BXdxoDg. EitwXeov, xai aDTO Eivai lÖLaixEga oinjavxixö, tj KEVxafiegiig 5onfj avxavaxXd xx| iiogi(iT) xod vEoxXaaixoD ogdnuxog: oi ödo n:gd)XEg «jigd'£Eig» nEgiExoDV xriv ex0eot| tou Oehuxo; .xai tu ngtoxa 6r\paxa ym (Jia ixavoTOLr|TixT) Ex6aoii (ajtöÖEi^T] xr|g avögEiag tod PwxdxgixoD)- T) xgixi^ eujtXexei xoDg rigueg oe E|_iTO&ia xai JtEgi-jrXoxEg (E^ogia, tpDXdxiar|)- r| xsxagxn jtagoDaid^Ei xo ^ieogv yia xr|v Ejravög-6tt)OT| (o PiDxöxgixog XEgditEi xr\v EDVoia tod 8aaiXid)- xai xo teXedtoio \iSQot; cpegvEixr| XiiaTixiig oDyxgoDaT|g xai xo aiaio xeXoc (to. Z. AXe|lod 1980: oa').u Q ögapiaTixög xagaxxrjgag axr| ai!XXr|i|tr| xod TOlfjyXdTOg DJtOYgap:f.ii^Exai axö-jiii anö xr\v ExxEvi'i xex|or| tod öiaXöyou xai tou uovoXdyoD, otodc otoiodc oi TOwxaYWvtaTeg otoxuXdjitodv Ta oirvaiaOriuaTä tod? xai [iiXodv yia xa xaXd
SxETinä (iE ttjv jiagdSoar] tod xeihevou, 6X. tov 6i6XioYgacpixö o6>iY'i-
'Exei yivEi avdXuaii ti)s itXoxt)g tod Ta mgi Xaiomv xai KaXXiQQÖnv xou Xaglxco-
voq Enior|5 uk, jTEvrajtgaxxoD &gd(iaTo; (Pcrry 1967: 141 x.e.).
264
DAVID HOLTON
MY9I2T0PIA
265
xai ta xaxd iron xoug 6prjxav.12 riEpi?t:ou to 42%-Xov rairijiaxog öiaxujxtjjvsxai ae eu6ii Xoyo, evio xa ovö",axa xcuv oniXr]xiov arjjiEiiovovxai axig Evximsg ex66-asig, noXXsg <popEg xaL axo XEigOYpaqio, oroug axa opa^axixd XEifiEva. O^tog o Egvndxgixog sivai acpriYTiiiaxixo jioirpa, öxi OEaxpixo egyo, he axöXia yia xrrv e|eXi|t| xi]g &gdar]g xai ouvexxixr| acf)r|Yr]ar| ajio evav a<prrYr)xr|, o oixoiog ovo(,idi",£xai pryid «Tcoir|xr|g». Emxgeirovxag axoug rjpcoEg xou va fiiXouv E-ufle-iog, ^ie eXcixloxo Eiaayor/iYM xai mpr/gacpixö axoXiaa|iö, o noiT]xr|5 örifiioup-Yel xt|v i))EiiöaLaÖTjar| Ofiaxoixoii egyov, av xai 01 svoxvixeg xou xpcwou xai xou Xojqou, <puaixd, 6ev xripouvx-ett.
O SxuJaavög AX£|iou exet yö^el EÜaxoxa yia xryv «xoXLiripri avd|*i|T| xiov eiöwv» axo noir\[t,a (1980: oa'). 2e |xia ejtoxr| Jtou tt|v auaaxoXEi svxova T] ijffiw-öaiaÖTjari xai r| jipaYnaTix6xr|Ta, jxgaYiia jtou auvoxpi^Exai oxo ajxoipOsYl^n tod Shakespeare «öXog o xoa^iog elvol |iia öeaxoixr] axrjvr|», Sev Eivai jxagd^E-vo to dxL öga^aTixd axoixeia xdvouv xt|V e(Wpdviar| xoug oe dXXa elörj. Zxov £ptüX(7>i£>(TO, T| irepr/gacpTi xx|g YXLOaxoaS EXEL xdjtoioug 0£axpixoüg xövoug-Yia nagdÖELYUCi, T| eiooSog xoii atpEvxr) xr|g SxXaöouvidg axov xiigo xou xov-xapoxxujtxiiiaxog auvoösÜExai anö xexvtixt) 6povxr| xai aaxpajtt) (B 259) xai o aqpsvxr]g xr]g Kogiovng öyalvEi ajtö Eva axr|VLx6 jtou napiaxavei [Aia aiiTjXid (B 237-44). Sxo (TQLXo [lEQog, xo ixoaooxö xwv oiaXoycov qpxdvEi oxo ütyrjXöxSpö xou arniEio' jxeqljtou 62% xou auvöXou «ov oxLxcov xou öiaxujiiirvExai öe euOtj Xöyo. 2' auxö xo xgiai^o XEVxgixö aristo xrjg ü3tö0eot|5, EJUTEivgxai T) OEaxpi-xoTT|Tct xou jratf|Ltaxog: euOu Xoyo excrigouv liövo e^i iiQÖouma (t| Agsxouaa, r\ $>qoov\i\, o Pqtökoltos, o riEt,6oxQaxog, o SaaiXidc HgdxXr|5 xai o noWöd)-005, öe <jp8tvowa aELgd xod o.qi6lioii axi%(äv xov ölvovxaL axov xaOeva)- axoug xiiqlod; ÖLaXöyoiig, ava^Eoa axr\v AgEXOwa xai xr\ <I>qooijvt| (ax. 45-360, 423-526,1079-1336, 1617-42), axov ueSooxqcixo xai xov Pwxöxotxo (731-885, 945-1002), axov ne^oaxpaxo xai xov HpaxXri (859-936), axryv ApExoüaa xai xov HQdxXr) (1017-46) xai axov Ptüxöxpuo xat xttv ApExowa (1335-1552), avi-Xveiiovxai xa axäöia xr|5 ejtixäaeojc;, 6r|Xa6r| xr\o, xXi(idxa)OT|5 xric EvxaOT|5 tt|5 jt?iOxr|5. Me ^iia oiaäoxii öpaLiaxixü)v xai aijvaia9r|[j,axixü)v axrivdjv, o6r|YOij-|.iaax£ YQf|Y°(?a a3I° xo aiji;avöp.£vo jtdOoq xr|g ApExoüaag yia xov Piüxöxpixo, 6JTC05 xo exjiDOxx|peiiexai axt)v Tpo(*aY|i£vr] <l>Qoaijvr|, axov E^opLajj.6 xou Pcoxo-xpiTOu xai axri ©Xiijjri nou ngoijevEl avxö oxoug yoveiq xov.
Av o EgojiÖHQtToi; eivai 6aaixd Lua £pcoxixf| laxogia, jtoXXd &XXa ÖE|iaxa 6i.anAixovxai axr|v ujidÖEöT] xai aunSdXXouv axr] örDiiougyia xou nXoiiaioi) xai jioXujiolxlXou xa|i6d xou. Ta xijgia 9Ej.iaxa ExxiOsvxai anö xov jioir|xr| axox>g EiaaycoYixoiig xov oxixo^g ((ae xov xpöjio xtov Eitixwv KOir\xwv ajxö xov '0|.irjpo xai xov BigyiXio cög xov Ariosto xai xov Tasso):
2   rifjEJtEi 6|iO)5 va ai]LiEi.cii0Ei. 6x1 oe r.änowc, ajiö Tic bQa\i.axiKÖXEQsg oxiy^E; ajioqpeu-YETai o euBiig Xöyog- 6X. Holton 19886:162-3.
Tov xvxXov xa yvgiof/aza jiov ave6oHate6aivov
teat rov iQoyov itov d>QEg \pr)Xa xi ojqec; ora SdOrj jir/aivov,
xai rov xaiQov t' aXXdfiara xov avaitarfjxo 6ev e/flv,
fia oxo xaXd x' uc, to xaxd ntQiTimovv Km xqIxov
xai twv agftdrai 01 tagaxeg, eyOQing xai xa 6dg%
xov 'Egnna rj t^Ttdgtar) xai xr/g cpiXidg r) yd.gr),
avxdva 11' exivrjoaoi xr\ or/psgov rjfxiga
v' avaOiSdXa) xai va ma xa xdiiav xai xa cpsga
a' 111a xdgrjx' ivav dyovgo nov iinEgdevxrjxa Ofiddi
at fiia ipiXidv apidXayx] fiE dixojg aaxrj/Aadi.
(A 1-10)
H aaTdOEia xx|g avSpti)jxivr)g [loipag, o reoXEiiog xai r) aydjiri ae 6>.£g xig ex-(pdvaeig.xrig eivai Xoijtov xa xxigiagxa Oeiiaxa. H Tux*), Jtoxi ox>xvd ai]^6oXi£,£-xai (IE tt| ^Eoaiiuvixri Eixova xou xgoxoij, avacpEpExai JtoXXig cpopEg tog xa9o-gLoxixog Jiapdyovxag — xai jttTyr| EXjii6ag. IlpoxEixai yia xoivo xojxo axx) (xe-aaiojvixf| xai avaY£vvr|aiaxTJ eXXt)vixt| jxoiT]ar|, xaOwg xai oxr] &rni.oxixiq jtoLr|-aaq, xai aav XEXoiog exei xov xaOriauxaatixo avxiXaXo xou oixeiou. H Lioiga f| xo pi^ixd (av xai auxd xa 8110 axryv ouaia EvaXXdaaovxai EXEiiOspa) ^jtogEi va EuOiivovxaL yia ajtpoa66xr|X£g aixoxtixisg, dncog yia nagdSEiyixa axr|v yxio-axpa. Sxo xovxagoxximrjLia avaLiEoa axov rXvxdgExo xai xov Kimgi&r|Lio, t| Moipa 6d^si xo xeqi xr)g xai xdvei xo dXoyo xou jigsoxoi) va 3tagajiaxr|oeL:
Ma axovOEZE, to git^ixd ntlig r/gOe va [/.nodiorj, axo Sevteqo xovzdgEfia 6e OeXei va xo' aqrijarj.
(B 1713-4)
H Moipa Exei EJtiorig jioXii va xdvei (xe xig 5iaxii|j,dvo£ig xr|g axear}g xr|g AgE-xoiioag xai xou Ptoxoxgixou. H "PpooiivT) EDxetai va iiJtopoiiaE va xjxo|iEivEi exeivi) xa 6doava xi]g Tiixiig avxi yia xr]v xupia xi^g (T 119-20). O xpovog xai r\ [io[ga aw6sovxai oxa Xoyia ixou Xeel r\ ApExouaa axov Pcoxoxpixo oxav avv-avxioijvxai axo jcapdOugo:
o£ xeqi yij ae (.tdyovXo Ttoti 6e Qegfiov yyi^ei, <iioxE va (pigow 01 xaigoi yXvxvg xaigdg v: avolfyi, va to 0£Xrjorf rj Moiga fiov xi o xvgr/g va x' ogiarj, aXXiwg jioxe 6ev xo Ocogsig, o xdaiiog xi a 6ovXtjor).
(I 683-6)
ApyoxEpa, oxav axom aito xov |i£xaLwpiEa!,iEvo Pwxoxpixo xt]v itXaaxti taxo-pia xou Savdxoii xov ayajtr|Li£vou TrlS, fl ApExoiioa xaxriYopEi xr] Moiga xr|g
266
DAVID HOLTON
MY6I2T0PIA
267
yia xa av.Xr\Qä 6daava jiou djieott) (E 1006 x.e.), xaxaXrryovxaq öxi öev exel ma tt| dvva\ir\ va xr|q nooä;svr|a£i HEyaXüxEoa ÖEivd:
T,i]HZQO aTxöueiva d(po6rj- öev £%m TtXio ivxa 'Xjxi^er xo git,ixö öev xo ynjcpw- rj Moiga de fi' ogi&i. Moiga, de oe (poöovfiai TtXio xi ö,xi xi a OeXrjg xä/ie, xi a jie yvgevyrjg va pis ßgxjg, Xeyco aov jxcvg end '/.tat.
(E 1021-4)
LTagd ttg auxvEq avaipoQEc; axr| [lotga xai to qlIIlxo a' oXöxXr|oo to jxoit]-(j.a, o jtoLT)tT|5 Sev teXekovei, öjtioc 0a hjtoqotoe va eixe xdvsi, |ie Enavaipogd Ton B£|iaToq toxi tqoxoii, aXXd |ie [im tteqigooteoo avOocontoTixT] 8kxXt|ot| via \!KO[iovr\ xai eXjti.Sa:
fia xovxo 0710v 'vai qigövifiog, jirföe yaOrj oxa jxäOtj-xo gööo xl öfxogqiog 0.66g yeyväiai fieg ax' ayxdOt [...] Kai xada dg aov ediäßaosv edd xi ag xo xaxiyrj: \xt] ydvexai oxa xivxvva, fta Txdvxa ofoiiöa ag eyr/.
(E 1519-20, 1523-4)
To auvacpsq 8e|ia xou xQÖvou (xaigög) tag jiqo§evov! aXXayr|q £ncpavfct,£xai £xuar)q au/vd. O xQÖvog nExaxQEJiEi oe (pXoyEgö jxdOog auxo jiou rjxav ott|v o.Qxf] \ua \llkqx\ ajxiOa aydjxr|q, öjtüic; jiEQiyodipEi yus jiXoixrisg sixövEg o Pcotö-xgixoe oe |ua [laxgd ojuXia jxgoq. tov cpiXo xou IioXiiöioeo (A 251-346). H 6a-aiKr\ löea öiaxiüiiövExai anXd xai xaöapd:
Agyij rjxove TioXXd uixgy) xi dtpavTt} diyatg dXXo, fia xo fiixgö IA.E zov xmgöv eyiv>]xe ixeydXo.
(A 297-8)
H iSsa E|iitXoiiTL^£TaL [iE TtoXktg 7ia0OH,OL{i'joeiq xai [*E öidtpopa grmaxa r\ emg-0T|tiaxa Jtou ör|Xö)vouv xo axaöiaxd jiEQaajxa xou xaigou: aydXia-aydXia, ejtXrjOaive, fit xov xaigö, x&6' a>ga ueyaXwvei. Ana xrrv äXXr|, o %QÖvog yia-
X0E1IEL XaL [pEQVEl TT) A.rj0|jlOVld- TOllXd^LOTOV ailTT] TT]V X0UCpr| E^niöa E/El T| <tQO(TljVT|:
riovgi o xaigög ag Jtgojcaxrj, ag icijaivr] tu ag xegdvtj, ftrjTtwg xai ^eXr\afxovrjBY] o 71660g, oa yegdorj,
(A 1711-12)
EJari^EL |TEaa xrjg oxi. o Pcütöxqixoc L0W5 6p£i v' ayajxr|oeL xdnoLa dXXr| xojce-hj., öao XeLtel aixo xr|v ABriva, xai xaxaJvV)YEi:
xi 6Xa xa ngdpiaxa o xaigög yaXd. xai fiexaXXdooei.
(A 1732)'3
To 0e|.ia tod xoövou, nov xöoo xio'Kv yor|XEi)E xt|v ejtoxti xov iiixaoöx, Siajio-xt^Ei xo 3toi,T](ia toxi KoQvdgou, ofuog crvanTvooovra; to o Jtoirixrg OeXei va xovLOEL Tic OQEXE5 TT|5 D3io[iovr|5 xai xr]5 EXitiöa^,14 öxl to memento mori xx\g EguxpiXrjg xov XoQTdxor|. npöxEixaL, dÄXuaxE, ym |i.u0LaTOQLa, ÖX1 Yia 1q«'!<:>-6ia, xai o avayvwoxT)q öiaÖESaLmvExai. t|St] ajxö tt|v aoxrj yia xo ai.OLO XEXog:
yiaxi ÖTlowg diywg TtißovXid xov 7t66o xov ^exgeyei, eig xrfv agyy a ßaoaviaxrj, xaXö TO xeXog eyei.
(A 15-6)
Ta dXka öpq.xijQia 86|i.axa noii KOoavayyeXXEi, 0 itoi,Tixr|5, «twv agfiaxat 01 xagayeg» xai «xov 'Egwxa y\ siuxögeari», OT'nödXXouv oe (lEydXo 6a0(iö axii ouvoXixr) ÖLa|iÖQcpcüOTi xou ixoirnxaxog (iE xr| auyxEvxptooi) xovg, oxtac, Ei,6a(i6, oe EvaXXaoaö|.iEva ^lEorj. Qoxdoo. xa OspiaTa xov soraxa xai xov jioXe(iotj Eivai xd.0£_dXXo Tiaoä 6iaxw0ia|.iEva. O go.wxaq Eivai r| xivr)XT|0ia &vva|ir| yia xrj au^ifiETOXTI xou Pimoxqitou aTi-|v yxiÖGXQa xai rj aixia xü)v oeivwv xöao xyyg AQETpwac; oao xai xou Pooxöxgixou axo xExapxo [iEpoc.15 O Ptaxöxgixo? xa-Xeixai vaäei^ei xr\x avögEia toxi ax6fir| xai axo jigaixo (teqoc, öxav o 6aaiXidq ateXvEi aiQaTiwTeq va naga^iovE^JOuv xov (.idoxtioicoöt] XQayoi>6iaxr|. Ta öid-cpooa noXenixd xaxoo6u}|.iaTa xou Pcoxöxgixou axo öeuxeqo xai axo xsxaQTO ^£005 auyiaxov'v xiq 6oxi|.iaai£g jiou jx^ejcei va jiEoäaEi o ligtoag yia va itexiixei xov axoxo xou. Eivai xa fiEaa (iE xa oitoia o PtuToxgixoq aiioxxd xo öixaicona va avE6si oe SaoiXixö EJtLitEÖo xai va itavxQEmEi [iia ngiyximaaa.
13 2tt| q)öXaxr'| tt|c T| Agexoi'aa, x«0(oq o^XXoYitexai TT] noiga xrjg, 9a Tcidusi to LSio W|ia ms Mva|UK tov xgdvou yia aXXayi) scai xatu«uH>i(ut: i:r/.6vi-q /.oW-ovöiiöv nov iia'Qaivovxai, yuaXiot' nov gayi^Ei xai xajrvoü nov xdvexai (A 605-8). Yjidgxei axo jroii][ia (.ua Teodaxia jroLxi/^ia elxövujv jioit oxtii^oviai [ie xov y^gdvo, Öe^ia nov
altaitei ItXT|0Tl &L£Q£1JVIiaTl.
14 H jiXt|0eox£61| exBcai) xoxi ajtavxd öxav r\ $>Qoavvr\ nay^yopei xt]v AgtxoijGa (itovj pöXiq lix*1 xcciyLöxEi aitd xov Pwtöxoito) lis iiia exxevti o^iiXia jrdviD axo 0e|ia «o xaigög xa yiaxgEiiEi öXa» (T 1623-42- jifl, Vitti 1978: 100).
15 Eivai xai itdXi o 'Egcoxaq jioxi 5ivei axov Pioxoxqito xrj öiivaiiri va jtoXejirjoei xai va vixrjaEi xonq 6exa axoaxiioxEs noii siyfi axeiXei o 6aaiXidq va tov mdaouv. O jioi-T|xr|g jtag£[x6dXXEi eöcü Eva gr]xogixö xo^^idxi yia xa vOaßäoßaxa xa xavei» o 'Egcüxaq (A 543-52).
268
DAVID HOLTON
MY0ETOPIA
269
Auxd elvocl ta &£Ör|XüJLi£va 0E[iaxa xou holitct), LiJiopouiie öjuog va evtojii-oouiie xai aXX.Ec EjravEpxöiiEVEg löesc. H ajiou&aiöxEpr]. Loiog, aipopd Tic xoi-vwvrxEg öiaxpioeig, tov Xöyo yia tov ojioLo r) axEor| xi]C AgExoüaag xai xou P üjtöxqltou Ö£v [ijrofjei va ytvEi Sextx| araj tov 6aaiXid HpdxXxi.'6 To 0£[xa xi-ÖETai prycd yia rtpiim) tpood ÖTav o PtuxöxpiTog avoi.yF.Tai otov tpiXo xou rio-Xuöwpo Ki auTÖg Exippd^Ei xr\ cpgixii tou yia Ta «avrjfUiÖQEta xt diioiaoxa» jxpdiiaxa (A 168) Jtou emöiciixEL o Pwxöxgixog- auvfxiil,£i sxipgdtovxag tt| oull-6axtxT| anotyx) öxt jiqejiel xavEig «va |eqel noia eLvocl x| 0ear| tou» (A 187-90). rifjoSXejtEi xaxo teXoc, xai yia tov PtuxöxgiTO xai yia tov jtaxEpa tou, av o PtOTÖxpiTog ejtiLieivEi 0' auxx| xryv TiopEia (A 193-4), xai uuvoi|>i.t,£i:
yiaxc 'vai dimpogö. jzoXXrj otov eva and tov dXXo: eozva Ieolve juxqö, to gtjya Xtv fieydXo.
(A 217-8)
H Ogoauvr] vouOexel lie jxapÖLioio tqöjio xrrv ApEXOuaa, xovitovxac xo LtEydXo XaaLia jiov xropi^Ei Toug öaoiXidöeg aiiö xoug xoivoüg avOpiiOTOug:
xtgä fiov, End öt ßgioxovvxai vjodv saug fieydXoi.
End daoi xaxoixovaivE Eig xa itegiyuga, ovXoi
oxXdßoi tivai xov aqievxdxr] oovx' eae, xegd pov, dovXoi.
(A 682-4)
H 4>fjoaiivv) xai o noXuötopog Exjxpooiojxouv tt) ipiovri xiov xoiviovixobv auii-Ödoeiov jiQEJtEi xaveic va jxavTpeuExai aüvxgorpo tt)c Öixr|c tou tö|t|5. H ApE-xouaa (paivETai ott|v agxi) va biyßxm xr) auLi6axixf| dixovpx| jxou EEjiatirvEi xa uiJ)r|Xd eraxeiiyiiaxa Eie xt]v apiaxoxpaxixii xaxaywyr|, aXXd ujioo-xr|pil;£i ötl xa xyayoüöia xou dyvrooxou xpayouöiaxr| xx|g ajxoÖEixvuouv öxi Eivai «iptjXov ÖEVxgov xXmvdgi»:
yiaxi a' avdgdmovq %afxrikovg xdgeg dev xaxocxovof ndvza axovg iisyaXvxEgovg yvgtvyovoi va iinovai.
(A 659-60)
ApyöxEQa, öxav avaxaXuixxEi xt|V xauxöxr|xa xou Xfjayou6iaxT|, ujioxpemve-xai v' aXXd^Ei yvcüLiT) (jt6. A 1529-30), x|,*poauvr| ÖLiwg, Jtou EvoapxcovEi tt] auvEar) tt|5 jieiqoc; xai xr|5 £U3x@£ixeiag, E^axoXouOEi va xovit,Ei oxr|v AQExoüaa öxl t| ouiijtEQKjpoQd xt]5 6ev aQLiöl,£i OE xöpx| 6aaiXid.
^Jl^qaxgaxoC; o naxeoac xou Pmxöxeixou. Exwpoow^Ei xi auxöc Tig xa-9iE0iULievEg ouLiödaEig, aXXd acprfvexai va jieioOei, itapd tt| fppovinÖTEQr] xpior| tou. va.JiXT|0"ido£i tov öaoiXid ex iiEpouc tou yiou xou. luvTdoaEi Eva öuvaxö EjuXEiOTIiQ (r 899-910): touc naXaioug xaipoüc, xa jxXoutt) xai xa 6aolX£ia 0e-tüpouvxav O.KÖ xouc öuvaxouc aixia jxoXXmv öuoxoXirov eöivav LieyaXuxEori ar\\i.aoi<x oxvjv ap£xr| ixagd axov ixXoüto. 'Etoi, «dvxgEuav xa Jiai6id xou? [xe av0Q(i)T:ouc anö xaxiuxEpEg xoivuvixEg xa^eig, nou Eixav oLiiog yvojor), av-öpeia xai oiioptpid. Ta ^Xouxt| xol xa SaaLXEia xaxaoxpEifiovxai anö xov xpd-vo, ÖLiwg r| yvcoari xai xa aXr|0ivd xapiaiiaxa XT]g euyEVEia; a^i^ouv jiEpioaÖTE-po aJiö-oruTd:
ovo' o TQoypg öev i%u e%dv, o>g OeXsi va yvgiot], Tt] yvcuarj xat rrjv agnTT] jioxe va xaxaXvat).
(f 909-10)
Autt| t| 3xpoacpuyr| a' evav Xpuao Auova, auvöeöe^iEVT) lie Ta OELtaxa xou Xpövou xai Tr\g TÜxr|c, Öev Xfei xijtoxe axov öaaiXid, jiou xcoga ixaipvEl ypr|yo-pa xt|v aitö(paar| va 3iavxpE(|iEi xr]v ApExouoa iie xdnoiov xr|c öixf|g xtjc oei-pdg. To ÖELia eitavepxExai öxav r\ ApExouaa, (puXaxiaLiEvii iiexd ttjv dpvT|ar) xt]g va ujToxurpEi xai va öextel xov ydiio, xaxriyopEi xt| notpa xr|g xai eüxt'xai va fixe yevvr|6Ei. ipxcuxii xai, ejiolievo)?, eXeüOepti va iiavTpEUTEi cfTtoxö. Töte 6ev 6a eix£ va vjiolievel «xöaa xivxvva» xai «xoarj xgiot}» jiov u<pioxaxai tag xöpr| 6aaiXid (A 717-30).
TeXixd, xo xoupdyLO xai t| avöpeia tou PwxöxpiTou oxr\ näyr\ xou öivouv xt|v avayvojpion xou 6aoiXid HpdxXr|, jtou Eivai exotiiog va xov öexxei, anö eu-yv(i)iioouvr), aav yio xat xX^eveiio xou, jxapöXo ixou ayvoei axÖLir) xtjv jipay-LiaxLXT) xou xauxÖT-rixa (A 1201-6). 'Oxav o PcoTÖxpiToc ajioxaXiutTETaL, o HpdxXx|g xx|pEi tt)v UÄÖaxear) xou xai, EuXoydivxac tov ydiio, ixapaÖEXETai:
Aev eivai grjyag aav Efidg, fxa r] ydgr) xov tivai xootj, MOV gr/ya xöve xgd^ovoi oe dvvarirj xat yvaior/.
(E 1423-4)
To i&io 6e|.ia eivai xugiapxo oxr|v EpmipiXt;, av xai exe! o riavapexog eivai aTiiv ^payLiaxixoTiyra aixö 6aaiXixr| yEvicc 6X. xt'tp. 6, i&iüig aa. 162-3 xai 164-5.
2to XEXog, XoiJtöv, yivExai 6exxö öxx..oi 3ipoaij)Äix£g apExeg LiExpouv jcepiaaöxe-po anö xo xuxaio xt]g xaxaycoyr^g,
H eIex0«10 öeot) auxou xou GE^axog Liag xdvet va avapioTT)0ou[ie iiriiiaic 0a ^aopotwe va exei xdjxoia i5iaix£pri ar|[.iaaia auxf| xr)v ehoxi). Ta ysyovöxa xou KuJlptaxouIlQl£lliJl^I5J0=.73.)-Elx.av agoSevr|aEi oo6apeg avr|ouxiEg oxig ÖEVExixEg apxfg axi]v Kprjxri. oi ojioiec jxpE^Ei va Eixav auvEiÖT)xonoir|OEi öxl Liia öuvaiiixr'] EJii0Ear| xüjv Toupxcov oxo VTjoi tjxav liövo ^T|xr|Lia xpövou. H aiiüjXEiu xx|g KuJipou xa0iaxouo£ xr|V Kpr|xr| xr|v xEXEUxaia ajtouöaia xxiior|
270
DAVID HOLTON
MY0IITOPIA
271
xt)c BBVExLag axr|V avaxoXLxfi MEaöyeio, axöiiii jtlo avr|auxnxLxr( öpicog x|Xörv r\ xouoxLxr| ajiö6aar] axt) 6ÖQELa cütxfj xt|c Kgi)xr|g xov Iouvlö xou 1571. O Lieya-Xuxsgog cpöSog rytav jXTJitcog, oe TtEpijixcoar] jtoXeilou, o £XXr|vixög jtXriQuoLiög auvxaaoöxav \m xoug TotJoxoug Evdvxia axoug Bevexouc xugioug xou. riagaxr]-gouiiE Xoijtöv yi' auxö xü:Xöqü>ot| oqicflisviov öoto xoug Jiegiogio>ioug nouEixav £jxi6Xr|8£i oxoug Kgrixixoug xai [ua rcQoojtdöeia avavEioor|g xou jiagr|X|,iaau,£-vou tpEOuSaXixou auo"Tf|Liatog. Av xauxiaouLie xov 6aaiXid xm tt) 6aoiXiaaa xng AÖrpvag [iE xr] 6evexoxor|XLxr| agioxoxgaxla xou /*ro d'oro xai xov Poixö-xgixo lie xt|v avEcjxöf1^1! aaxixf) xd|r|, xo jioir)Lia xou Kogvdgou LixcopEL va l5ü)8el cog exxatiot) 71a LLgyaXuxegri a|LOjroir|or| xwv ixavoxfrxtuv xrjg aoxLxr|g xd£u,g oxt| 6evexixt| öioixr|or| xai, yEvixd, yia Ltld mo avoixxri xai gvextlxt]
OxdoT| EM LIEQOUg XCOV EUyEVlbv.17
To xEXsuxaio Qellcl jiou Jigejtei va ou^t|tt]Öel sivat- auxö xr|g §evtxidg. Asv ELvaL Jtaode£vo jxou a' Eva jtoir|iia to ojxolo avr|XEi oxo Eiöog xirg Liuöiaxogiag ujidgxEL Kiz xaigLog LioxXög xr|g jtXoxrig Mi« EEogta: jtgöxELxai yia Evav eijxo-
Xo XpÖjtO X«JQLOLL0l3 TWV EpCOTEULLEVCOV, UoXovÖXL ÖEV ElVai aWTjGLOLlEVOg .OUTE
axo eXXt|vloxix6 oute axo 6ut",avxivö Liu6iaxögr|U,a. Zxo Paris et Viemie oi öuo EgwxEULLEvoi qjEÜyouv LiaU yia v' ajrocpuyouv xtjv oqjy] xou jraxEoa xr^g xojre-Xag. O Ec:ogiauög cpaiVExat Jtcog Eivai xaivoxoLiia xou Kogvdgou1 oe xauid dXXr| 6iaaxeur| xou Paris ei Vienne Sev öiaxd^Exai o r)g(oag va EyxaxaXEiijiEi xt|v jtöXri xou, (iE Öiopia xEoadgcov r|Li£gu)v (MaupoLidxrig 1982: 167-9). O Pco-xöxpixog (idXiCTxa §evxt£Ü£Tcu öuo cpoQEg, x-rfv jtgcöxri cpogd exouaia, oe u,ia jxpoajidBsia va |ExdcTEi xt|V Agsxoüaa, xai xr] 5euxeqt| Xöyco xr|g jigöxaor|g yöiiou jiou xdvEi o jtaxEpag xou. H irpioxri avacpogd oxo Geiia yivexai axoug ax. A 183-6, öxav o IloXuöcoQog tcqoxei/vel öxov Pwtöxolto sva xa§i6i a£ ^Eva Liegr] cog xo xaXiixEgo ^leoov ajtocpUYTjg xiig EJtLxivöuvr|g oxEoi^g. Atyoug otl-Xoug jxio xdxco, oTIoXuoujgog Xeei öxl r\ E^ogLa elvccl xo evöexölievo ajtoxEXE-oLta xou Liri aitoöExtou xOLVtovijtd EQWTa xou Pcoxöxgixou (A 193-6). EltaVEQ-XExaL a' auxö (.lExd xt]v evonXri ox)yxgouor| lie xoug axQaxLCoxsg xou 6aaiXi.d xaL o Pcoxoxgtxog ejilxeXouc oxiLicpmvEL.1" Qaxöao, o x<.0öLOLiög xtov eqcoxeulle-vojv 6ev xaxacpEQVEL va 6iöasi xo artoxEXEOtia jtou eXjTLiT,ouv xöao o rioXuäw-gog öoo xai u, <I>0OGÜvr|, 6lvel ÖLicug oxryv AgExoüoa xt|v EUxaL.gLa va Lina oxo ScoLiäxLo xou PoixöxQLxou xaL va avaxaXtnJjEi xriv xauxöxT|xa xou xgutjpou Öau-Ltaoxri TT)g. 'OTav auTÖg EjnaxgEcpsL xaL Lia8aivEL öxl t) Agexouaa 6gr|XE xa iroLr|(iaxd toxi, cpo6dxaL va ^avagxi-OEL TLg EitLOXEipELg xou oxo jtaXdxi. Av exel
H drcoipni auxi) uiioaxT|gi.xTT]xe alio xu Rosemary Bancroft-Marcus as avexöoxn ÖLdXe-
nou 560V]X£ ato Carahiidge axa 1985. A^i^ei va Jigocrextet 11 OLiiXta tou IloWödigou |.le tu,v onoia jiagaxwei xov Pcoxö-xgLTO va ipuyEL ajtö xr|v A0t)va (A 1229-78), i6iai.xega cog jcgog xr] gr|xogixr| xr]g ite-gLyga<pr| xug a|lag xcov x(j|l6lü)v ae ^eva fiEgir (A 1233-44).
EVTj^LEpcoGsL 0 6aoLlLdg, 6ev 6a exel dXXin emXoyfi ajxö xo va cpiiyEL xaL xtdXi OTa |£va:
va ^ogiazih, va noQitazd) o' rotj ^evaicig zrj moäxa.
(A 1916)
rtvExaL Exot Evag ar|Liavxix6g aua/EXLOiLog: r\ jtXr|0oq}ÖQr|0r| xou 6aoLXLd .yta xryv aydixri xou r|gcoa yia xtjv AgExotioa 8a cpEgei avayxaaxixd xr)v E^ogLa. Auxö ÖEÖaia auLi6aivEi axryv jigayLtaxLXÖXTixa o"to xgi,xo uegog, axo xevxqo xou 3toiT|uaxog, öxav o IlE^öoTgaTog jtXr]Oidc;Ei xov 6aoLXLa ex LiEgoug xou yLou xou xai, ELQtovixd, acpoü o Ptüxöxgtxog exei arcEiXiioEi öxl 9a avme^oQurzd av o ne^öorgaxog ccgTr(9EL va xov 6oT|8r|0£L (T 837-42). To Belio xr|g ^evLXLdg öi.a-jtoxi^EL xo XExagxo xai xo jtELiJtxo jregog: o LiExaiicpLEOuivog Pcoxöxgixog ava-cpEgexai tog «o |evog» f] «xo |evo jiaXXTjxdgi»- xai t| AgExoxiaa xqiIolliojioiel wg jxgöcpaori yia xr)v agv^ar) xr|g va iravxgEuxsi xov ÜLaxöcpogo xo öxi 5ev 8e-Xei va anoxcogiaxei xoug yovEig xr|g xai va jxaEi axr|v ^Evitid!
TiaxL 6ivEL.xöoo 6dgog o Kogvdgog o" auxö xo Beiia; To Jtoir|Lia 6aaixd aaxoXEixai lie tt]v aXXriXEaiogaari eiel&uhk&v xai ovma&tfpöxm xai lie tt)v elfiXigri itgog xr|v avoxr|, tt|v agLiovia xai xr\v xaxavöriaT]. H avatiixriar| xou Pcoxöxgixou exei oxöxo xi)v itgoaconixti oXoxXfiocoori xai xr|v xoiviovixfj 8eor| jtgu avxgjtoxgi.VExaL axig agexeg xai xi; Lxavöxr|XEg xou. H irvEuiiaxixT| xou xa-xdoxaar] eivai Evxova exelvt] xou av8gcojxou xr]C Avaysvvr|orig, xou E^ogioxou itou EJtiöi<i)XEi xr|v Ejtl0xgO(()T| axrjv jxvEULiaxixT) xou itaxgiSa, xr|v gjiavevcoOT| lie xt|v xXaoLxi) LÖiocputa, Mia aiaeuar| E^ogiag Eivai amagaLXT|Tr| jiqoxoü yivEi öuvaTT) r\oo(.iioi|. Mövo av 6gE8£i, e^ögLaxog, luiogsi o PcoTÖxgixog va evacu-
LiaxoiOei OXT]V XOLVCOVLa xou.
Ta öidcpoga 9e(.iaxa jxou Evxoitiaa|.ie]11 öiajtXExovxaL lie rtoXXoüg xgöitoug o' oXöxXiigo xo noir|Lia. E|Exdtovxag auxd xa 9Eu,axa, eiäafiE £Jtiar|g, ug Eva ar|-lielo, xov ixXoüxo xr|g ÖLaygacprig twv xagaxxTigcuv oxo jroLT|na.20 Aev uixdgxEL aiicpi6oXLa öxi, ajtö xoug öuo ngojxayojvioxEg, y] AgExouoa jtagouoLat;exai lie UEyqXuxEgri JtXr)göxr|xa xaiau(ijtd8Eia: 29% xou ouvöXou xcov öiaXöycov xou TcoiXjLLaxog öivovxat er' auxr|v, evw o Pcoxöxgixog jraigvEi llövo xo 19% (Holton
O xaxdXoyog 0a ^irogouae va ErtExxaOEi' yia itagdÖELyiia, o Kogvdgog avarpEgExai xoao auxvd oxt| cpiiön xai xov cpuaixö xöolio, oxeSöv Jidvxa aitä uxa ogSoXoyixr|, avayevvriaiaxT] ojtxixir| ycovia, rtou 9a LiitogouaaciE va itoüm.e öxi jtgoxEiTai yia dX-Xo Eva «9ehü» tou 11011)^0x05. 'Eva jtagdÖEiyjia agxEi: 0 LToWöorgog 6uLiigEi axav PüjTCixgiTO 6x1 auxd jiou SiacpogorroiEi tov dvögcojto aird tov gioixö xöolio sivai r\ Xoyixi) (o XoynQiaajioq) (A 1161-84, löicog 1175-6). Tia xr|v xdan| xou Kogvdgou va «£|t]yEi» ejtiaxr]Liovixd xa cpuaixd cpaivÖLisva, 6X. 1. AXe^lou 1980: 06'. To Oejia exei ax0*-LaoxEL Exxevcog oe jtgöocpaxEg lleXexes, aXXd xdÖE dXXo jiagd exel £^avtXr]0Ei. BX. 16111)5 X15 (ieXete5 xou 2Eq)Egr| 1981 xai xou Sherrard 1978.
272
DAVID HOLTON
MY0I2TOPIA
273
19886: 163- jt6. SstpeoTi; 1981: 502 xai Sherrard 1978). Mgaa ano toug öiaXö-youg öiaypdcpExai 1 i|'i>X0^0Ylx1i e|eXi§t| tüjv riguxov, xaXujrrovxag öXi) xiqv xXiiiaxa xwv auvaiaOr|Lidxiov. anö xryv au.(pi6oXia ibg tt| 6Edaiöxr|xa. aitö xov qjöiSo xai xr|v aytovia tilg xryv jtEiaLiaxixii öuvaiir|, ajiö xrrv araXitioia cbg xv) ai-yougt] £Xjiiöa.:l
Iui2.r|xujvxag lie xr| Ogoauvri,, T| AgExouoa xovl^el öxi öev Eivai ma jiaiöi: EXEi a(pr)OEL xa Jiaixviöia xai aaxoXEixai. lie xo pöi]>iLio xai xa 6i6Xia, ouxe öiuug XL auxö xrig öivouv ma £uxagiaxr|ar|- yiaxi exel EpioxEuxei. xov dyvmaxo xQayoxjÖLOXT) (A 975-1026). Yjiooxrioi<;£i Xoyixd öxi xa xpayotiöia xai r\ £«-ygaipid jtou avaxdXuips oxo öcoiiaxio xou Pcuxöxqixod ajtoöaxvuouv öxi xt|v ayand, oiioXoyEL lie EvxiLiöxr|xa dxi exel yiva axXd6a xou Egiota (A 1613 x.e.), EXEi öiicog xttv jtEJioi0r)OT| öxi öXa xa Eiutööia 0a agOouv axo xsXog:
Ki ddgwjiog, aav xov 6ovXr/drj va xd^tj xo ^tTgcyei, önoiog ötaxäaaei, djioiog fiiXei, otpxaigo xöjtov eyec-Qujgw mog fie xov xvgr) ftov o' fidyjj pieydXij tfuudvm, /uu Eygoixijou xa» cfgövi/itai xai tu) ygaufiaTiofiEvixi
x üjtaoi xi agßirvEvyovoi Jimg aav teXeiwoi] tj fidyt], ayänr] xai yaXijvwor) oxo xiXog xrjg de va 'yv
xi a (pegrvrj r] /tdytj avdjiaiprj, tj öyßgrjxa xaXoovvij, etoi x' X) fidxv tov xvgov piEgujVExai n' exeivi].
(r 163-70)
2' öXr) xT) öidgxEia xr|g ipuXaxiarig xrig, jtagöXo itou ögiaxEtai jioXu xovxd oxrrv ajieXjtiaLa, öev aiicpi6dXX£i ouxe axLyiiii yia xryv aydnx| xr|g -/ia xov Ptoxö-xgixo xai öryXibvEi jigoxXr|XLxd axov jxaxEga xr|g öxi xljioxe öev 9a xr|v xdvEi va ujioxüiyfEi axov ydiio jtou EXEivog BeXel:
fia ovöe tfXaxij ovöe oiöega ovo' exax6 Baväxoi OeXovoi xdfiEi va fiE nag oa vvcprj oto jtaXdri. ö,ti xgiTTjgia ßgioxovvxai ööxe xa oxo xogpiftov xi ag xd£,m Jiatg 6s fi' Eomigeg xai xexvo oov öev rjftov.
(A 491-4)
Kai t) AgExoiioa jtDEJtEi jtgayLiaxixd va uitocpEpEi, noXu jrepiacöxEgo an- ö,xi o Pwxöxgixog, xai öxl (iövo ajcö xov itaxEga x-qg aXXd xai axa xsgia xou lSiou
H xevxqixv( (>Eor| xrig AgExoiiouc, ujioyga[.iuii;Exai ajtö to yEyovög öxi. SLvExai oxr| *QoaiJvTi xo 18,3% xou auvöXou xi»v SiaXöyiov, xuoiiüg ae ouvoiuXiEg lie xr|v AgExoiioa, evtu o (fiXo; xou Pioxöxqixou, o rioXuöcogog. JtaigvEi iiövo Eva jToaoaxo 8,1%.
xou Püjxdxgixau. AoxiLid!;ovxag Itfv niaxi) xr|g, yivExai ajiioxEuxa oxXr|gög-dxav xi^g Xeei xr)v irXaoLtaxixr| laxogia xou Bavdxou xov, exelv») xaxr|yogEL xt| iioiga xrig. 0gr|VEi öxi öev xr|g Etietvg xijioxe yia xo onoio atitt'i va £;ei xai xa-xaXriyEi xcapaxaXcüvxag va eixe neödvei axo jtXexjqö xoxj:
yia va oov xdfia) ovvTgoqitd, va mjaivca/iev o/idöi, xo öev Exdpav tu xog/Eid, va xd/iov oi feg oxov Abu).
(E 1047-8)
H AgEXOltaa öev eivai Eva ajtXö oxili6oXo Egwxixf|g niaxrig, aXXd Eva 0Epiiö avOguujtivo jiXdaiia, aixLidXcuxo Evög elillovov irdOoxig. Oljxe Eivai jtaOTixixö OxiLia: avaxaXiJjtxEi liövt) xr\g xr\v xauxöxr|xa xou xgayouSioxri, avxixtOExai axr\ 0EXtpr| xou iiaxEga xr|g aj-togginxovxag xov niaxdcpogo xai agvEixai xig jtgo-xdoEig xou iiExaiicpiEOLtEvou Puxöxgixou. H öoxiiiaoia xx|g Eivai E^iaou Jtgay-liaxixri )ie xoug ocoiiaxixoiig dOXoug jtou xaXsixai va exteXeoei o Pcoxöxgixog. oao xi av o göXog xi)g Lurogsi va cpaivsxai Jta0r|xixöx£0og.
S£_oüyx0Lai] ii" oiuxtjv, o Pcoxöxgixog Eivai ouLi6axixötEgog ligiuag. jxou ejxi-öelxvuei avÖQEia xai texvx) oxov jiöXelio xai xeXixo xEQÖitei xo xsgi xr|g aya-jTx)Li£vr|g xou. Oi jtgd^Eig xou öiiiog aatpaXcbg xati.ÖEv Eivai ^dvxox£/a|i£jraivEg-, ajTExa iioXii ajiö xo va sivai Evag xujxojtoir|(.iEvog rigcoag. H eqojtixti xou jE-XuyxoXla yivExai xäjroxe-EXv&ugiaxixd Liiij;gr|:
Taigi va xd4.ua szoia xtgdv sfiTCÖgear) öev exoj: to BeXovv dXXoi va jiov nov yvwgi^ü) xai xaxEyiiy xi amiTig o' jigd/iaTa xprjXa de (fxdvei rj fijrdgeotj ftov, oxiag he to xatiaioovdia rmj ag Ogeifco to xogpiifiov.
(B 75-8)
IlgoajtaOijbvxag va tieloei xov itattga xou, xaxatpEuyEi oe ouvaio0r|)iaxixö EX&aoiiö (ajiEiXcbvxag va (pir/Ei iiaxgid, av o FlE^ooxgaxog öev iliXt|081 axov 6aoiXid yia xov ydiio) xai siöaLiE öxi cpxdvEi oxa dxga 6oxiLidL>vxag xrrv jtioxT) xi)g AgExoüoag. Qaxöao, o xagaxxrigag xou exei noXXig OsxixEg jtXEugsg: öia-XLvöuvEiiiiL xr) tuni xou xax' mavaKr\\\tr\ ujiE.gaajtil;ovxag xr| %<i)oa xov aitö Evav '£evo ExOgö- aitavxd Lie euyeveia axig aJtEiXeg xou Agaxöxagöou axr|v yxiöoxga-xai öeixvEi LiEydXri axogyi) axoug yovELg xou. Av exei XiyöxEgo 6d0og aitö xr)v ApEXOuoa, Eivai yiaxi o Kogvdgog öev EitXaoE (.na auvT]6iaLi£v^ rigaitöa.22
Oi jioXXeg o(ioiöxt|tec |ie xr|v Egcuif IXi] xai xov riavdgexo oxirv Tgayw&ia xou Xog-xdxor) exouv auxvd oxoXiaaxei (eivai 1)611 a§ioar|iiEicoxr| u ipavEgi) o(.ioiöxi]xa xwv Ovo|iäTG>v). H Egiutf 1X11 xugiagxei xi auxr| oxo t,£Uyog (jiagöXo jiou o riavdgETog exei xo LiEyaXuxtgo [isgiöio xiov öiaXöywv), evco o llavdgExog Eivai aöuvajiog xai
274
DAVID HOLTON
MY0I2TOPIA
275
Ta ÖEVXEQEUOvxa jTgöaiojra ax£Öidi;ovxai |.i£ jtoXü |xiXQÖX£gr| jiXTjqÖTTyxa xai, ysvixd, exouv va itat|pw auii6axixöxeooug göXoug. H ögdar] xou rioXi)-öcogou ouyxEvxqwvExai xuqiiug oxo jipcbxo fiEgog xai auviaxaxai, oe jXEvdXo 6aönö, axig jigooitdOEisg xou va ajxoxgsxpEi xov Pcoxöxgixo aixö xo jiagdxoX|io jxdOog xou- looxöao, xov auvo&euei axig vuxxEgiveg xoxi E|oQ|iT|aEis öxav xga-youöaEi xdxa> aitö xo jtagdGugo xi|g Aqsxoüoag xai 6ox|0d£i ue yEvvaiöxrixa oxr| auujtXoxri |xs xoug axgaxiwxEg xou 6aaiXid. üxo öbüxeqo (XEQog, aipou jtgoajtaBr|aEL fidxaia va jieiaEi xov Pwxöxgixo va |at|v JidgEi fiEgog oxo xovxa-goxxLOT»i|ia, nai^EL xov göXo xou axoXouOou, qjqovxi^ovxag yia xr\ <fogEoid xoxi Pcoxöxgixou. 'Oxav o Pcoxöxgixog eEjoQil^Tai, o noXu&mgog uevei oxr|v AOrrva, yta va EVT|(j.£g<.üVEL (je yqduxiaxa T0V tyi-Xo TOV yia Tt5 e|8Xi§st§ oxo jtaXdxi. (Evag E(Xiuaxog uirrjqExtjg, o niaxEVxr|g, |iexaq)EQ£l xig ejuoxoXe;.) ApyöxEga. o rioXu&ojgog ouvoöeuei xov 6aaiXid HgdxXr| axr| \i&xr\ xai 01 öuo xou? aiij^ov-xai ajtö xov |xExan<piEö|iEvo Pwxöxgixo. Mexd xov xgauuaxiafiö xou Pioxöxgi-xou axx| [lovo^iaxia \ie xov Agioxo. o IloXuöojqog xov EjriaxeirxExai auxvd xai auvöEExai ax£vd u.at;i xou:
Mta xäjtota aydjttj exivnat \xe xgdico xovgcfE/xEvo axo aitjdog xov IJoXvdmQOV jxgog xov aggwoxrjfAEVo-x' sgeyeTO va xov ygoixa x' eovxviai^e va mjaivtj £ig io naXdxi va Bwgtj 71(0$ ndei xai Jtöxsg yiaivst. K' etpaivowxö xov o Pdmgixog rjxov, ovxe xov SfiiÄEtE, xai onÄaxvixä ovyyiä avyyid oxo oxd/ia xov e<piXsie...
(E 113-8)
H EigiovEia ei? 6dgo? xou IIoXijöiüqou napaxeivExai wojtou va aixoxaXutpöet o Po)xöxpixog axTrv Apsxoüaa- o noXu&wgog (JEvel xaxdTiXrptxog nov r\ AgExoüaa 6£Xxr|x£ va jravxgEUXEi «xdjxoiov dXXo» xai oxevoxiüQiExai jiou yta jiEQiaaö-xeqo ajtö ovo lErjvEg &ev EXEi udOEi vria xou tpiXou xou (E 1167-78). 'Oxav o Pw-xöxoixog E^ou6EX£g<rjV£L xsXixd xo fiayixö tpiXxpo |1E xo ojiolo elxe |.iBxa[Mpi£axEi, o noXu&wgog ÖuaxoXEUExai axöfiri va jtiax£\|)£i öxi eivai ox' aXx|6Eta o cpiXog xou (E 1449-54). O ÖEo^iög jiou Eixe avajixuxGEi ava^Ead xoug v|xav yaa evoxi-xx(,i)öt|g eX|t| auyyEvixcbv xpuxwv, itou öev elxe xuioxe va xövel xt| acjuaxixr| E(.i(pdvior|. 2' oXöxXngo xo noinuct, r| ayear\ xou Ptüxöxgixou xai xou IloXuöai-gou Eivai oxEori axogyfig xai En.maxoauvr|g- pi avxiÖExeg öuvd(i£ig x-ng Xoyixrig, xiig auxoouyxgdxr|ar]g xai xi|g xoi.V(juvixf|g aii(j-6aor|g, ajtö xt] (Xia irXEugd, xai xou Exxög eXeyxou Jtdöoug, ano xt]v dXXr|, EvujvovxaL xeXixd. ELvai auxrj r| axE.ar] jtdvco aix' öXa Jtou avxiaxoiXEi axo itgoavayyEXuEvo OEfia «xr/g ipikiac, ij xagt]>>.
ava.xocpäoioxöq. Fi« t»| axeot) xiov 6uo Egyiov, 6X. Eavöouöiöiig 1915: CXXIV-CXXVI xai Kgiaedg 1938: 15-6.
H ax£ar| xr]g AgExouaag \ie xr\v xgocpö xr|g, xn <l>gooüvT|, Eivai agxsxd öiatpo-g£xixr|. 'OJtwg el6a|.ie, r| «tgoativri ExngoacDJiEi EJiioT]c xig xoiv«)vix£g ouiiödasig, r| (.lEyaXüxEgri ^Xixia xr|g dfiiug xt|g EJiixgsjiEi va (iiXaEi \i£ xt) ooqjia xx|g JKigag:
Eym yvcDgi^u), Eyöj Bmgri) x' Eyai ygoixw ivxa t,akr} i%ov ovxe jxgdoaovv oi uixQot exeitzov 'vai oi fieyäXoi.
(r 111-12)
Xgiiai|ionoiEi jxoXXEg itagoixiiaxEg ExtpgdaEig, 6eixvel auuTOvia, a£6aanö xai axogyr] oxt|v xitgia xr)g, aXXd öev [uxoqeL va airyxgaxT]aEi xdjioia Evxova Se-ojido(iaxa ayavdxxT|ar)g:
rgoixa avooxiä, ygoixa aggwoxtd, ygoixa öatfiövov oövvr)!
(A 968)
nag' ÖXa auxd, j,ievbi aqpooioJHEvr| oe ö,xi Eivai xaXuxEpo yia xx|v ApEXOUoa, gu9|iit£i xx| (luaxixri auvdvxr)OTi xojv EgcoxEUUEVcüv axo jtagdBugo xai, agyöxE-ga, ix«X£Ü£i xov 6aaiXid yia x<iQ1 xr|g AgExouaag. üagd xr| oufi6axix6xt|xa xou göXou xi)g, jxagouaidi^Exai gEaXiaxixd xai jXEiaxixd, i.öitjg axig jtoXXig ex-XEVEig aui;Tixr|aELg xr|g u£ xt|v AgExoüaa.
O 6aaLXLdg itaii;Ei Jtagö(xoio göXo tog EXJigöawrtog xiqg aocpiag xai xr|g »d-^x|g, o xagaxxx|gag xou öfiiug jiagouaidl;Ei iiEydXEg 6iaxi>ndva£ig oxr|V nogEia xou jxoifinaxog: ajiö xr|v 3iaxgixr| ayditT) xai Eyvoia, oxiqv Jtgoa6e6Xr|(iEvr| a|iojxg£ji£ia öaov atpogd xr|v AgExoüaa, ajtö xr|v ujitgr](pdvELa xai axogyr'), ax^v-xuenwixf) Ex6g6xT)xa yia xov Pcnxöxgixo xai, fiExd, (oe avxiÜEor) u,E xov ^iXöyovo axx|v EgaxpiXt]) naXi oxt]v naxgixr| xgixp£göxx|xa yia xo ^Euydgi. Sxo xsXog, eivai agxsxd uEyaXdi(iuxog waxs va iragaöexxEi öxi iocog EocpaXfi:
rte ßov, ag ndtyovoiv öXa xa jregaofieva, yrj eyib 'ocfaXa ytj eov 'atpaXEg, ag eiv' ov/xjxa9t]ueva.
(E 1391-2)
To-ngöoiojio xou Il£i;doxgaxou, xou naxega xou Pojxöxgixou, jxagouoid^E-xai fi£ XiyoxEgT] jiXr|gdxr|xa, widgxEi öjjiog xai eöcü uia 6uvaiiiXT|. Eivai a|iooxi-[.lEiioxo öxi o riE^öaxgaxog Eivai o xEXeuxaiog nou naigvEi xov Xöyo axo rtoirina. $axvow*vixd, axoiiög xou Eivai va tgrfirpxi xr\ auyyvio|,ir| xou 6aoiXid, xdvovxag ö|itüg auxö, xov EJiiJiXr|xxEi öioxyixixd yia ö.xi eijie xai Exavs axo jxuqeXOÖv:
OtooEig xa sdd xa Xdyta fiov xo Jiwg Eßsöatmaa; 0aggd> va xa [lExdviuJosg xa ptov 'jze avxeivij ij yXcbooa.
(E 1469-70)
27h
DAVID HOLTON
MY0IZTOPIA
277
'Oiiwg r) auYXü)0Tlor) Eivai t] XEvxgixfj loea. O Ii£i;daTgaTog xaXürrxEi u' sva jie-jtXo xa itEgaoLiEva, he Xdyia jtou Öiijjil^ow xrrv aoyj] xov jiotf|iiaTog:
Ma exovxa 6Xa neqdaaai xi ag ra|a> jiag öev rjoa, aixeig öaioä) xai ra xaxä a' xöaa xaXd eyvgioa x' oi fi&VTjreg exdipaai x' r\ öyßgrßa exeleiwOn xat to 11.avTO.TO To itgixv ft' aXXo yXvxvv eXeiwOi].
(E 1479-82)
H yxiöaxga sivai aixö xa LiEgn, xou Eqojtöxqitov jtou exouv ovljförfteir-uai ava'KvQü jiEgiaadxEgo. H avdXuor) [lag 6a ouit6dXEi £juar|g axr) &i£ugtivar| xng Eixdvag Jtou exoulie yra xo OEiiaxixd jtEpi£xö|.i£vo xou jioir)(.iaTog xai xo uxtoqi-xö, jtoXitixö xaL jtoXltioluxo xou jiXaiaio. fiaii acpiEgobvExai xoot] Exxaar) a' auxd to EJTEtaööio; 2xo yaXXixö TcpoTUJTO ujidgxouv Suo xovxagoxxujxr|iiaTa, xaTaXaii6dvouv o^iojg o/Eimä Liixgd uipog xou auvöXou xai exouv SiacpogEU-xö xivnxgo (o r|gcoag, yia va xegSiaEi xrjv xapÖid xrjg ayajxr[ii£vr|g xou, jtpEJiei ixguTa va jroXELiriaEi yi" avxr\v MaugoiidTiig 1982: 186). To LiovaSixd xovxa-goxxujxriixa xou Kogvdgou, xojxoÖETr)ii£vo agyöxega axriv e|eai,^t) xr|g 11X0x1)5, EJiexxdvExai xai xaxaXaLiödvEi oXdxXngo xo OEuxEgo UEgog, 6r]Xa6r| 2.454 axi-xoug, axsoöv xo sva xexagxo tcoy 9.982 oxi^rov xou jtoir)iiaxog. f3oxöao, r\ yxid-oxga öev jxgEJiei va 9£o>gr|0£i cog itagEx6aar| r) ivxegLiESio oxov Eqwxöxqixo, aXXd log avajxööjiaaxo T|,if|Lia. jtou auLiödXXEi oxt|v xaxavdnari ex iiigoug \xag icov o^eoecov icov jigcoxayiDviaxcbv xaL o6r|y£l xai' BuOsiav axa ögatiaxixd ys-yovöxa xou xEvxgixoü 616X10U xou jt.oir|Liaiog.
Auo lö'iaixEpoi rcagdyoviEg u.ag oöriyouv axr|v ava£,t|XT|ar| xdnoiag au[i6o-Xixiis EgiinvEiag xt|c yxidaxgag, xcsga areö xr| ygacpixoTriTa xou cpavxaaiiayo-gixou OEdLiaigg xai xryv jigoa)9r|OT| xou egamxou OEiiaxog: Jtgtuxov, xo 6x1 ogi-l,£xaL yia xig 25 AjipiXiou, xt]v eOvixtj yiogxr) xr|g BEvsiiag,23 (öjicog &%ei r\br\ 6r|Xi!)OEi o 6aaiXidg axr|v jigoxf|guifj xou: A 1337-44)- ÖEiixsgov, xo oil xq.xe.v-xgixp EiiEiööoio xou ÖEuxEgpi! (iegouc, (.lExd tt|v dcpi|t] iiov aycovLoxdiv aXXd Jtgiv and titv £vag|r| xou (,6iou xou xovxagoxTUTiiiixaxoq, Eivai r) |.iovo(.iaxia xou Kgt)xixou TcoXEjiioxri Xagi6r|iiou xai xou Kagaiiavixr| SjtlSÖXiovxa- (B 987-1180). Eipöaov t) Kaga(.iavia 6glaxExai axr] Mixgd Aaia xai o SjxiOö-Xiovxag aatpwg jXEgitpgovEixai wg d^Eaxoc. «6dg6ago5» Tougxog, ^iJcaivEi xa-VEig axov jr£igao|j,ö va avai;r|xr)o£i xdixoio aXXriYogixö vöri^a o' auxr) xr| auv-dvtr|OT| xwv exJtgooconiDV xr|c oöa)[iavixr|g auioxgaxopiag xai xr|C naxgiöag
IlgöxEixai 6£6aia yia xn_yiooxr| xou Ayiau Mdgxov, xou itoXiou/ou xr|5 Bevettag. 'Iaioc £XEi oi]|.iaoia xai xo 6x1 t| Evag^t] z-qg ibiag xr\g yxiöaxgac avayyfXXExai lie odXniana and eikooi jievxe adXniyyEc (B 1303- BE Danielsen 1985: 93).
xou rcoir|xr], xt|5 Kgf|xt|5.24 AxoXouOcovxac auxfic xig xaxeuOuvaEig, xdnoioi ptt-X£ir|i£g CTi7vFi(w)ohv vu Egfir]v£uaouv cv.dx>.i|go xo xovxugoxxi'.Tii|.tu wz utto-gixi), «£0vixrj» aXXriyogia. Ev Xoyw xr|c a6E6ai6xr)Tag wg jxgog xr|v
axgi6r| xgovoX6yr|or| xou jroL%iaxog, ev (.ieqel Xoyto (iiag «E9voxEvxgixf|g» 0e-cbgr]ar|g, auxou xou xuitou 01 EixaaiEg 8ev xaxdgOcoaav va ouoxf|aouv (iia evxe-Xdig jteiotlxt) d^ov)iT| yia xr| 6a6ux£gr| aT||Taoia jtou jiiaxEUExai otl exel r) yxto-gxga. Ag 6ou(ie oiicug jxgcoTa auxoug jtou ixaigvouv |iEgog xai Toug xditoug jrgoEX£uai)g xoug.
LToXXoi and xoug jxgLyxwxeg xai xoug dgxovxsg jiou ixaigvouv ^lEgog axo 6e-a^a ngoEgxovxai aixo xonoug jtou oe xdnoia axiyjiT] Eixav ouv&eGel laxogixd [i£ xr|v ajcoixioxgaxLxr) auxoxgaxopia xr|g BfVExiag. H ME6divr| (r) MoGiuvri) xai t| Kogtiivr), xa «6i6u(ia» Xijidvia axr| voxio6uxixr| ytovtd xr|g IlEXojiovvf]-aou, xaxEixav xaigia 6£ar| axa 6£v£xixd Eiinogixd 6gonoX6yia yia xgEig oxe-66v awdvEg. Me tt|v xaTdXr|iJJi) Toug ^Exd TT|v xExagxT) axaugocpogia xai xr|v la/ugr) oxugcoat) xoug, t| Modon xai t| Coron, 6na)g xig EXeyav ot Bevexoi, Eyivav xa «6uo [xdxia TT|g Ar|jioxgaxLag» (Lane 1973: 43), oxa onoia slxav 6iaxayr| va axa|iaxouv xai va avxaXXdaaouv JtXrigocpogiEg yia JtEigaxEg xai vr|0jxo(iji£g dXa xa uXoia jiou EJtEaxgEcpav and xr|v AvaxoXi). H ajioudaidxi-|xd xoug, a»g oxaOiicbv xr|g 6ia6po|,ii)g xai qk Xi^aviibv onou tpogxcovovTav to jxgoidvxa xiqg ji£pioxr|g. 6iaxiigr)0T|xe cog xryv xaxdX^t|!r| xoug and xoug Tougxoug oxa 1500. Oi Bevexoi avaxcXrigiooav cog Eva OT|LtEio auxt) xr|v ajtobXELa laxugojioicbvxag xi]v xaxoxr) xr]g ZaxuvOou xai xr|g KscpaXXovidc (McNeill 1974: 136), dncog 01 auLicpogsg xou BEVEioxougxixou IIoXeliou xou ;1499-1503" auvtoxouv ar||XEio xaLi-JTfjg oxr| 6evexixt| laxogia (Lane 1973: 242). LlagdXo jiou xa Suo Xt|xdvia Eixav xoivi) iaxogixf| iioiga, o Kogvdgog cpaivExai va xa OEcogsi. xugioxd xai diacpo-.•gsnxd: o OiXdgExog ajto xr| MeOcovti jiagouoid^Exai Evxifiog xai ysvvaiog (B 187-200), e-vco o Agaxd^iaxog and xx|v Kogcovn, Evag Evxuiwoaiaxdg xai xgoiiE-gog xcoXEiiioxTig (to ovojxd xou or|i(aiv£i auxdv jtou LidxExai xoug dgdxovxeg- o dpdxovxag f|iav Eva auvr(BiO(CEvo au[i6oXo yia xov Tougxo — 6X. Danielsen 1985: 105), aitEiXEi xov Kgr|xixd Xapidr|Cio xoHJtdgovxag xaxd6ouXa ixgiv ajid Tiyv avaiiEipriarj xou; oxr\v yxidoxga (6X. idicog B 1839-54), rtaxi, auxr| n 6id-xqioti; TivExai yia xaGagd XoyoxExvixoug Xdyoug ^6r|Lii,ougyia acpT|yr||.iaxixr|g JtoixiXiag— fj eixe ujtdupTi xou o Kogvdgog xdnoia diatpogd oxr| oxdor| xcov av-OgcbjTcov TT|g EJtoxr|g xou xtgog xig Suo jtgaiT|v anoixiEg: Av ioxuei to &£UTEpo, tote (TJtogEi va ar|[.iEico0Ei 6x1, evco ME6d)vr| aya>viaTT|XE oe (,11a itoXuaiiiaxxr| |.idxr| ii£xgi Oavaxou, r\ Kogcovri jiaga669r|XE Exouoiaig oxoug Tougxoug |xia EfSdo^dfta iiexd xtjv Jixcbar] xou adEXcpou Xiiiaviou (Danielsen 1985: 104).
H Kagajiavia T|xav xouoxoiiavixd jiQiyxindTG and xa 1390 tug xa 1468, ojioxe tv-ooj^axcuerixi; oxo o0co|.iavixd xgdxo;, aXXd to ovoLia auvexioE va xgiiainojioieixai yia Tnv jx£qioxt| xai xoug xaToixouc Ti^g (6X. E. AXe^tou 1980: o0' xai Zaxai)i.aftou 1995).
:7s
DAVID HOLTON
MYeirropiA
279
To AvditXi (Natotko) Eivai dXXn, iiia Jtpuriv 6£vexixr| xzr\ay\, nov raifele xditoxE ar||xavxixög öxa9|iög oxa ELutogixö &go|xoXöyia xrjg Ar||xoxgaxiag. AjtoxTT|6r)XE axa 1388, uxii;! |xe to Agyog, xai aJtoxEXeaE ouxvd axö^o xou xougxixou EJiExxaxiaLioü axo Aiyaio, ibonov xeXixü jtaga8ö9r|XE oxa 1540 |xe-xd anö uaxgd itoXiogxia (Mallett xai Haie 1984; 228-32). H aJEtoXsid xou ouve-6aXe oT|u.avxixd oxt| oxaöiaxr| ujtox<öpr|OTi xr]g 6evexixtjc £jtiggor|g axirv ava-xoXixf| Meoöyeio. O aqjevxrig xou AvajxXiou, o AvxgÖLiaxog, ^EXtooi^Ei a-nyv yxiöoxga yia xov xo(AJtaoHÖ xai xr)v ajtEiXr|xixTi xou oxdori Jigog xov Kwigio avxiJiaXö xou (B 1589-96). Sxrrv iigcbxn, avauixpn,ary, yovaiit",ouv xa dXoya xai xcov öüo- oqhoiiv |avd, xi auxr| xr| ipopd Ttecpxei o Avxpö(xaxog xai ejiOLievmg, OTJuqpcova (je xoug xavovia(ioüg TT); Yxidoxgag, ajioxXeiExai, jiapöXo jtou BeXei va ayiüviaxEi xai jxdXi. Eivm--ev6iacpepov xo öxi oi AOryvaloi Scatc; ciwoouv auxftvxai dxi xov Ktingto-,- o ojtolog i%ei 6r|Xioaei öxtelvai ExOgög xou 'Egcuxa, i'-Toi to JtXrjOog ajtsuÖEi va xov 6oii6rjaet otäv SEiftei anö to «Xoyö xov. Avv EXEi froOei ixavojioiT|Tixr| ££r|Yr|ar| ytr auxT| xr|v aiupiggoji>| u,Exaxeigian, xou uc-iioxri ano xo AvöjtXi.
H Eypijiog (t| xügia n6Xr\ xr|g agxatag Eu6oiag), yviooxri oxoug BEVExoüg log Negroponte, eivai dXXti uxa xaixevr| xxr|ar| xrjg 6evexixT|g auxoxgaxogiag: ajtoxxr|Br|XE xttv ejioxt) xr|g XExapxrig axaupocpopiag xai wiegle axa9|xög yia Tig yaXspeg jiou yupi^av anö xnv KwvaxavxivoikoXii,. 2xa 1470, o aouXxdvog Mexliex ejxixeOtixe eie ejiixuxia oxt)v Eu6oia, xr|v xüpia 6äar) xcov Bevexwv axo 6ögeio AiYaio, ev |xEpei xag*l oe XdOog xaxxixiig xou Bevexou vuv&Qypv. O xougxixög axöXog ajtoaüp9n,x£ axr| ouvEXEta, aXXd oxa 1479 r\ Bevexio itape-öiooe £mar||xa>g xt)v Eü6oia oxoug O6co|xavoug (Lane 1973: 236 xai 358-9). O HgdxXrig, o acpEvxxjg xr|g 'Eyputog, exei va avTiLiexwmaEi axr|v yxiöoxga xov PcoTÖxgiTo. A<pou xauxriOei yia wfv avöpEia xou, aycovi^exai öuo (popeg |xe xov avxtJtaXö xou xai Eivai etoi(.ioi v' apxioouv xai xgixr> avai^tTgriaii, dxav oi xgEig yegovxEg jtou exouv ogioxei tag öiaixr|XEg oxaM.axouv xov ayujva, xa6<bg o HgdxXrig eixe xaXavxEuxti axr| oeXo xou ^aXiaiisvog aixö xtj auvaLiiijou öeuxe-gou xtuit)inaxog (B 1429-42). A^Lcei va aT|HEi(fl6ouv dXXa Öiio axinEia: ixgwtov, o Pwxöxgixog jiriYaLvEi oxryv 'Eye1310 h®1 Tl? ^vo fogsg jtou levixBÜExac o Kogvdgog xtjv jiagouotdi;Ei ae ajuöaxaar] Xiyuv rinsgcov ajtö njli A8r|va {A 785) xai exei ÖiaxuncoOEi r\ uitöOEan, öxi. öev yvtbgi^E öxi itgöxEixai yia vT|ai. (SaveouöiÖTig 1915: 372). Eivai, üotxöoo, aöiavörixo va rrxav xoao laxvsg oi yewygacpixEg xou yvwaEig, evw ^oüoe o' Eva ajiouöaio Xip,dvi (iiag vauxixr|g auxoxgaxogiag (2. AXe^iou 1952: 367). AeuxEpov. xo övoiia xou atpEVXT] xn,g 'EygiTiog <TB(titi,3CTEl |xe xo övo|ia xou 6aaiXid xr)g AOiivag. npöxeixai yia sXdx-xw\ia xT|g auvOEarig f| (irprojc; xguöexai eöiö xditoiog aöieuxgivioxog fiExgi axiy-(iT|g aun6oXixög oxojtög;
'OXa xa (iig?) jiou egexüaaLie wg xtiiga um'ig?av ar)|javxixd Xmdvia axoug E(imogixoug 8gö|ioug xr|g BsvExiag, he oxugiooT) xai cppoupd, avixava öniog ev
xeXei va avxiaxaOoüv axi^v xougxixr] jigoeXaaii. Mia mo itgöacpaxr] xaL axö-|it) ao6agoxEgr| aawXEia xT)g BsvExiag rjxav r] Kragog. H Bevexio eixe ixgöo-6aax| axa xungiaxd Xi|idvia ajxö xov 12o aiwva, aXXd (lövo axa 1489 ejtexxei-ve exelxr)v xugiagxL« xr|g, öxav t) xr|ga xou xEXsuxaiou 6aaiXLd xcov Lusignan. T| 6evEXixiig xaxayojyrig Caterina Cornaro, uagaixr)erixE ujisg xr)g Ar|(joxgaxiag (Lane 1973: 298). Tia oyöövxa xgdvia i] Kumgog iragEUEivE (ua ^oXuxi(ir| oi-xovo(.uxd xxiioT| xx]Q BEVExiag- r\ ajwüXEid xt|g axa 1571, axo jtXaioio Evög xpie-xoüg jioXejiou \t£ xoug O9w|iavoüc, r)xav 6agu nXx)y[t.a yia xo t)0ixö xcuv Beve-tcov, yia xoug oitoioug t| vixt] axr| Naüjtaxxo unrig^E Liixgf| liövo ajxo^ii(jiioaTi. O KuJtgi(i)xr|g Kujigiöi)(iog Eivai Evag aito xoug xgsig «Jtgwxa6XT|TEg» jtou ejxi-XEyovxai yia va ayioviaxouv (te xoug dXXoug ÖExa xai auxög nou xsXixd t]xxd-xai ajxö xov xeXixö vixt^ttj "(rnTV-yxiöoxga, xov Puxöxgixo. AvxL(iExcojti.i;Ei xEoasgEig avxaywviaxEg, jtegiaoöxEgoug anö xoug dXXoug 6üo jioXsjxiaxEg, ö|.i«ig r} axdoT) xou ngog xov'Egcuxa, öncog xr|v ajxoxaXimxEi xo £|x6XT|(id xou (B 511-16), xai t| öiacpwvia xou \is xov Ar)(iocpdvT| aicö xr| MuxiXr)VT| (B 1533-56) xov xdvouv xd9£ dXXo jtagd 6r]uo(piXr|. Sxt] 6iaiT) auyxgouar) xou ^.e xov Avxgd(iaxo aixö xo AvdnXi, xt) auLiJtdOsia xojv Gfaxiov exei o ÖEUXEgog (B 1645-6).
O Ku.-xgiojxrig naitEi aTi(iavxLxö göXo oTr|v yxiöoxga, dreuig 9a xaipiatE axr| ajtou6ai6xr|xa nov eixe r) Ktogog avdn£oa axig (.lEaoyeiaxEg xxt|aEig xiqg Bevexiag, djicog r\ jr£gitpgovi]xixii axdor] xou jipog xov egaixa (nagd xo yEyovög öti sivai ano xo vr\oi öjiou yEvviiOiixE o 'Eptoxag, öjxtug Qxyzä avayvojgi^Ei oxoug ox. B 1549) jtgoxaXEi xt) öuaapeoxEia xou xoivou."
YjtdgxEi dXXog syag aycaviaxiig oxt)v yxiöoxga, jiou o xönog xaxaycoyrjg xou ujiogEi va 9emgr|8£i öxi auvÖEexai he x?) Bevexio- jtgöxEixai yia xov atpEv-xi] XT|g MaxEÖoviag, xov Nixoaxgdxn, (r) Nixöoxgaxo). 'Exei U7ioaxr|gixxEi öxi, EÖw, T| MaxEÖovia or|Liaiv£i xr\v xugiöxsgr) jiöXr| xr]g, xr\ €>EoaaXovixr|, nou 6gE9r|XE yia Xiyo axa XEgia xcov Bevexcöv, avdfiEaa axa 1423 xai xa 1430 (Danielsen 1985: 106). Eivai aXtiÖEia öxi oi Bevetoi e|axoXouOouaav va exouv E(in;opixd au(*q.'Egovxa axr| 0E0oaXovtxr| JtoXu xaigö |iexd xt| uvvxo\ir\ xaxoxr| xoug (Thiriet 1975a: 4), x] xaüxiar] ö|iiog xr|g jiöXr|g ^e oXöxXr|gii xt|v n£Qio%r) XT|g MaxEÖoviag öuaxoXa yivexai öexxr). LTio EuXoyog Eivai o aucxfixiafiög xr|g Ma-xEÖoviag ixe xo jtgoaiono xou MeydXou AXe^dvogou, iftiaixEga yvcoaxou ajxö xig jtoXudgiOixeg Öiaaxeueg xr|g jxuOiaxogiag tov AXE'5dv6gou, Jtou xuxXocpo-gouae ae jxoXXeg yXcoaaeg aitö xov Meaaiiova. To veoEXXrivixö itoii)(ia xou AXetdvögou. jiou xujicö9t)XE yLa Jtpcaxr| cpopd oxn, BEvexia axa 1529, evöexexai va ryxav [Lia ano xig eXXrrvixEg cpuXXci6eg Jtou Eixe öiaödoEi o Kogvdgog (Holton 1988a: 150-2). 'Ojtcog xai va 'xsi xo Jtpdyiia, o auax£xian.ög iie xov AXi-
25  Tio uia Oecoqiioii xou Kujtqiiüxti »g xpayixou ligioa. 6X. KouguovXr|c 1961/2.
280
DAVID HOLTON
MYeilTOPIA
281
§avöpo f|Tctv xaTÚ náaa niOavÓTnxa o xupiog Xóyog yia xr]v EniXoyii Tipg Ma-xsóovíag (jt6. Hav9ouóíór|g 1915: 373-4 xai 2. AXeEíou 1952: 386). ügtv anó xnv avanÉX0i]oti xou ue tov Kpr|xtxó noXsptioxri Xagíór|i.io, o NixooTgáxrig ajTEX'öuvExai a' auTÓv [iE pt£yáXr| EuyévEia xai OEÖaapio (B 1947-54). O Xapión-uog [iE tt] crEigá tou anoxaXEt xov MaxE&óva «oaviXiov xaidi, ij'ijXov óevxgov xXvjvaoi» (B 1961). Acpou ócóaouv a|ioi6ai,oug ópxoug cpiXíag, ay(i)víí;ovTai 6iio ipopég x^JQÍS anoTeXeapta, aXXá tyvv xqíxt| cpogá o Kpr|Tixóg píxv£t xov Ni-xoaxgáxri anó xo áXoyó xou, xwQtS ótuog va xov xgauiiaxíaEi. upiv va cpiiyEi anó xo JTEÖLO, o NixoOTgáXi|5 piiXáei yia xov ae6aa|.ió nou eL/e o jraxépag xou yta xov jraxéga xou Kprixixoú: f|xav nagejv oxo Ensiaóoio pi£ tov jtciTÉga tou KapapiavÍTrp Ti autinégaaiia pmopoúfie va 6yáXoupte anó auxf] xr|v iöiaix£gr| axÉar| xutv Exjrgooióncuv xr|g Kgrrxrig xai xr|g MaxEÖoviag; Av unágxei il ngó-9£ar| va \iac, 0U|.iít,Ei o MaxEOóvag xov AXé|avč>go, ygáipEi o Mavrogordato (1929: 24). «r\ loxogía xiuv tpiXixojv aia9r|jiáxa>v xou MaxEÓóva yia xov naxé-ga xou Kgr|Tixoú yívETai (ua ajTXřj aXXr|yogia xr|c agxaíag eXXtívixtíq oósag xai xwv eXní&iov yia to pieXXov». O Danielsen éxei unoaTT)pLŽ;£i óti tj 6iapiáxr| yia to onaOí tou naTÉga tou Sm9óXiovxa avacpépETat otii vauuaxia tt|g Nau-náxTou (1985: 107-8). Av EÍvai étoi, agpiótEi a' évav MaxEOóva, co? anóyovo tou AXE^áv&gou, va avaXáČEi tov góXo xou uhvt|xt] tcuv xaTogOiupiáTcuv xtov Xgioxiavixcóv Suváueiuv oxt) Naímaxxo.
Auo vr|oiá tou Aiyaíou, r| Ná^oc (A§iá) xai i| MuTiXVrvt], ExnpoaiDnoúvTai ott]v yxióaTga anó Tic nugouaiaapiÉVEg pte aupiná9Eia piogipég tou TXuxágE-tou xai xou Ar|u,ocpávrp H Náijoc £Íx£ oxevéc axÉaEig \xe tí)v Kqtjxt|. pioXovóxi aitoxEXoúaE aTryv ngay|.iaxixóxr|Ta, ónojg xai áXXa vr|Oiá Tiov vótiujv KuxXá-öcov, avE^ágxr)to öouxcito, 5toixoúpi£vo anó tt)v oixoysvEia tujv Sanuto xai, agyóxEga, xov Crispo. ItapóXo jtou 6ev r|xav unoxaypiévo otti Aripioxgaxía, xo vi-jai eíxe evteXiÍ); oevetixó xagaxxr|ga. MáXiaxa, xánoia |jÉXr| xr|c 6evetixíÍ5 agioxoxgaxíag nagépiEtvav otti NáSo jtoXú uxxá xrpv ujioTayrj xr\c oxovc 09uj-piavoúg OTa 1564.26 Tia tttv avíxvEuaii (luOoXoyixoú ouoxetiohoú Kgř|Tr)c xai Ná|ou agxEÍ va 0u),ir|0oú|,iĚ xr|v loxogía xou ©r|aéa xai xr|g Agiáovrig: r| Agiá&vri, Ó7iu»g EÍvai yvaioxó, EyxaTaXEÍcp8r|xe anó tov 0r|aÉa ott] Ná|o jjETá TT) ocpayř| tou MívcoTaúpou. 2tt|v yxióaxga, o acpévTrig tt|g A|iág avTLJiaga-TáooETai otov Kúirgio Kungíór|jio. Flgiv xai \i£%á xo xovxagoxximiipiá xoug, aixEuoúvovxai o évaq oxov áXXo ue ipiXixá Xóyia. H ř\xxa xov Na^iróxri, itou ocpeíXETai OE 3tagajtáxr||.ia xou aXóyou xou, ajtoöiÖETai ött) pi°Í9a HWL óxi 0£ xaTioxegóxr]Tá tou OTr|v Téxvr) tou xovTagoxxujtf|uaTog x' éxol xu>piíouv (xe a^oiöaio 0E6aap.o xai axogy1) (P 1737-48). H jtgóa<paxíi xóxe loxogía irnogEÍ va eXfiyE oxouc ouyxgóvoug xou Kogvágou óti oi axÉOEiq Kúngou xai Ná|ou
BJi. Danielsen 1985: 100-2. ó.xou 6ÍVETai \iia (ó%i evteXÓKj Jl6lOtlxt|) EÍrÍYloi Yia x*lv EuyÉvEia tou rXuxáeETOU.
ř|Tav xóOe áXXo napa EyxápóiEg. Meto xt]v xaTÓXTriaxi tv|c Ná^ou anó xoug O0o)|.iavoúc, avÉXaĎE ovoiiaoxixá to oouxáto o E6gaíoq x£(paXaiot)xog Joseph Nasi, oi efuropixég EmxEigř|aEic; tou onoiou auvioToúoav ao6agřj anEi-Xr| yia to Sevetixó Epnógm (Lane 1973: 301). Ynr|gxE Sióxtrnt] n EVTÚniDori óti o Nasi V|Tav o xúgiog wioxivT|tŤ|g TT|g T0ugxixf|g EJTÍ9Eor]g ott)v Kúngo OTa 1571. Tóte yiaTÍ va EJiipiEivEt o Kogvágog oxr\ tpiXía tou Na|L0JTr) xai tou Ku-nguÓTT); Ev6éx£Tai xouXáxioTov va ťiOeXe, Toví^ovxag tt|v agioToxgaTixÓTi)-Ta. tt) jxETgioipgoaiivri xai tt)v EuyévEia xou rXuxágExox', va anoauvňéaEi xr\ Ná|o anó xa ngoaojnixá aupiq)égovxa xai xig avxiÓEvgxixÉg 6gaaxr|gióxr|XEg xou Nasi.
H MuxiXř|vr| óěv 6gÉ0T|XE noxe axr] ocpaípa Emppotíg xr|g BEVEXÍag. Aioi,xf|-0t|xe yia nEpiaaóxEpo anó évav auúva anó xr| yEvouaTixřj oixoyÉVELa xiov Gattilusi, irgoToú nápouv tov ÉXEyxo oi Toúgxoi ara 1462. MoXovóxi áXXa vt|-aiá tou éógEiou Aiyaíou (ti Ar|uvog. r| 'I[i6gog, r| Sa|.io8gáxr|), nou bioixoúv-Tav naXaiÓTEga anó tou? Gattilusi. 6gE9r|xav yia Xíyo ott|v xugiagxia tcov Be-vetujv. to yEyovóc auTÓ 6ev iinogEÍ va E|r)yr|aEi xx\v nagouoía oxí]v yxióaxga Evóg aipEvxónouXou xr)g MuxiXt)vr|g — av xa auuipégovxa xtig BEVEXiag EÍvai xo ngwxapxixó xpixripio £mXoyř|g.27 npínei va avaurixt]9EÍ xánoia áXXr| E|i)yr|ar| (n6. !Eav9ou6í6r|g 1915: 373). 2xr|v nagéXaar] xcov ayiovioxojv xr]g yxióaxgag, o Ar|[io(pávr|g anó xt| MutiXiívti EÍvai o ngióxog nou EHcpaví^sxai. H nsgiyga-tpr| xou íóiou, tou aXóyou tou, tr|g cpogEaiág xai xou ě|i6Xr|n.axóg xou sívat aúv-tout|, aXXá Béxei xo ax%ia yia xr\v napouaíaati tíov unoXotniuv. Eívai «ófiog-(pog, ašatyfiEvog x' Ega>roóuu)iaráQ^c:» (B 146). To Éjj,6Xr||.iá xou óeíxvei éva nXTiyuj piévo eXáipi nou oxéxExai ott|v xogucprí Evóg 6ouvoú xai aycůvt^Exai va 6yáXEi xo ptotgaío 6ÉXog.JS H Eixóva Eivai Tgayixr|, óntog unoygapipií^Ei r| Em-ygacptí:
zlÉre y.at kimrjQr)Z£ fie £ig ra 'x<t> naOuiftéva-
IdQuiaa y.' ejragádeiga tzat xji^Xú va awato
xi ú>g ýoLůaa, čÁaóúOr/xa, otíxo) va Tcagaóúoa).
(B 154-6)
'Oj-tok aupi6aiv£i pi£ Ta nEgiaaóxfga £|.i6XT|piaxa nou (pégouv oi mnÓTEg, ujrágxouv Ejtiar|g go|iavxixég auvór|Xo)OEig. Oniog EÍSapiE, o MuxiXr|vióg auva-yoiví^Exai piE xov Kungióripio, xov ogxtapiévo ExOgó tou 'Epioxa- Xoyopiaxoúv
" O Danielsen iKt.O0Tr)QÍ'c£i, piá?,Xov «Silvana, óti o MuTiXr|vióc sívat r\ npoo(j)nonoiri-ot) Tiov 6evetix(Í)v aumpepóvTiov otitv eíao&o tfljv AagöaveX/iituv. xaQabéycxm óu<i>s ntog to ytyovóc óti aupuTt-giXaLiSáveTat axuv yxióoxga «ngoxaXEÍ xánoia u".nxavío» (1985:108-9).
:K   EvoexÓj.ievous oi'a/ETiOLioi'c [iť T>]v Kgi'iTTi jTijoTřívEi o Morgan 1967: 246-7.
282
DAVID HOLTON
MY6I2TOPIA
283
óxctv o Ar||ioipávr|g emnXr|tt£i xov Kungtóitri yta tt) oxXt|qt) tou uetcí}(Elcjlot| tou 'Eptoxa (ónwg EX(ppá£etai axo é[x6Jvr)Liá tou). H &gáor| tou Ar||ioq)ávr| ott|v yxióoTga tpatvexai va ouvóeExai nepiaaoxego ne to Oéjia Tt)g «unoöoiiXcj-ar|g anó epcoxa» naga Lie laxogixá fj jtoXiTtxá í;t|xr|iiaTa. KaOwg r| MuxiXrp/r| eívat xo vt|oi xou Aácpvri xai xr|c XXór|g, LinogoÚLie va ujxojxxeuSoijLie iua öia-oúvoeaiq lie xo eXXrrviaxixó iiu6ioxópT|iia, nou lutogei va xytav yvwaxo oxov Kogvápo.29
IÖLaLxegti 0éar| axr|v yxióoxpa óívexai oxov exngóaeono xy|g 6ut;avxivř|g au-xoxgaxopíag. O 7105 xou grrya xou Butavxíou, alliflióipogog, negiypácpexai iie LiEyaXongeneia. H qx)peaiá xou eívai 6aaiXixr|, |inpoaxá xou nrryaívei ^iia lae-yáXr| ouvoóeía axoXoúOtuv xai mnécnv xai óXot xou tpégovxai iie xiiir| xai ae-6aajxó. O 6aaiXiág xr|g A0ř|vag avaoinxojVExai anó xov Opovo xou xai xXível xo xecpáXL lie oe6aaiió (ot|[ieío xiirrfg itou 8ev Seíxvei oe xavávav áXXo öiayujvi-i;óf.ievo) (B 421-6). EnmXéov, óxl lióvo ögaöeuexai o Flioxócpogog |xe xt|v xt,ó-Yia nou itgoogí^exai yia xov aycovLaxú lie xr| HEyaXuxegr] emSetióxi|xa xai xá-gr|, aXXá xai xaxá xr| oiágxeia xou xovxagoxxunř||iaxog xov éxei oxov vou xou o ťiaaiXiág ojg ya^ngó xaxáXXuXo yta xí]v AgExoúoa (B 1826). To óvow,á xou, iliaxótrjogog, ujio6t)Xiovei xt]v xaúxior| OprjoxEÍag xai xgáxoug nou xagaxxrigL-l,e to Bugávxio. H Bevsxta elxe, tpuaixá, auntpÉgovxa axr| 6utavxivt) auxoxga-xogía xai loiaíxega axryv repiúxeúouaá xr)g, xr|v Ku)voxavxLvoúitoXr|, aitó na-Xiá. Ta eiorxá £(inoptxá npovó[j,ia xcov Bevexúv exeí xpovoXoyoúvTai anó xa 1082- iiexá xt|v AXaiar), rj jtaXaiá óuílavTivr| nptuxeúouaa nagéjieivE éva lótaí-Tega or|LiavTixó t^tř|na xou eiinopixoú óixtúou Tr|g Bevexíag. H eíaooog tou rUoxócpoQou égxeTai ae évxovri avtíOeari ite xrjv eLupáviari xou Kagaiiavixri, nou (pxávei aLiéowg jtgiv anó auxóv. Avxingoaaineúouv avxíoexoug nóloug jxoXixloiioú xai 6a@6agóxircag, av xai ngénei va Ouiióiiaoxe óxi r| ex9yóxr|xa xou Kagaiiavixri éxei oxóxo xov Kpiyrixó.3'1
Anonévouv 6úo ayojvioxég, xai 01 oúo nagouoiaotiévoi tog exOpLxoí xai á|eoxoi: o TpmóXenog anó tí| 2xXa6ouviá xai o ApaxóxagSog anó xr|v ná-xga. H «SxXaoouvia» unoör|Xii)vei |xia negioxř| xaxoixT][i£vr| anó SXá6oug xai, |xéoa oxT) oepaíga emgpor|g xug BEvexLag, ngoxeixai nioavóxaxa yia xig AaX-ixaxixég axxég. Eívai yvcuoxó óxi i] aXa&ixr] xoivóxr|xa xr|g í&iag xr|g BtvETÍag ngoegxóxav xugíeog anó tt) AaXp.axLa. O TgmóXE|.ioc EÍvai xauxx|aiágr|g xai
A|íí;£i va jiagaxnQuOEÍ r| oiioióxrixa xtuv ovoLiáxujv Aácpvic xai Ar|LLOtpávr|g xai xo óxl o utjtóxr)g anó rt\ MvnXrpri) TOyiygáipExaL iog «r' uyévsio jialh]HÚQi» (B 159). O naxégac xou Aácpvu ovo^ágeTaL ALOvuaoipávng. BX. jTEQLaoóxega oxov Holton 19886: 164, auii. 25.
Auxó yivExai aacpég aixó xr| onyin'' nou ELicpaví^exai o KagaLiavíxiig («o?roú '%i.v é~/0QVTa xoXaýj iie to vnoítrjg Koynig», B 320), jragóXo nou Sev éxei avaqKoöeL axó-iiT] t| Kgf|xi] ř| Kgr|xixóg ayo^vLoxiig axuv Yxióaxga.
iptovaxXág xai éxel xajiEiviuTtxr| xaxáXri^r] óxav o Kgrjxixóg gíxvEi xáxio xov ÍOio xai xo aXoyo xou, ngog \.ityá\r\ xaxánXx|l;t| xai euxagi.oxr|ar] xcov Oeaxcov (B 2155-8). O SxXa6oúvoc ngénei iiáXXov va 8ecopr]8eL xúnog öaveioiievog anó xt| 6evexixt] xtoLiro&ía (o AaX^axog iiiaOocpogog schiavone V| esclavon- 6X. 2. AXe^lou 1980: na'), 6ev |.mogeí ójiiog va anoxXeioxeí xai xo evóexó|,Levo xá-noitov áXXtov unaiviYHtóv oxí] ouyxgovri ngaY(-iaTlxóx'1Ta-31 h Tláxga, xéXog, 0a éipegve oxov vou xou xoivoú xí|g enoxr|g xo xougxixó naaaXíxi xr|g FIeXo-novvř|oou, nou eLxe xi|v éóga tou ott|v náxga ixstó Ta 1571 (ji6. 2. AXe^lou 1980: o0' xai Danielsen 1985: 105).32 O Agaxóxagóog tx]g náxgag eívai Xomóv Toúgxog. ngayua nou e^xiyeí tt| cpiXLa xou ^ie tov KagaiiavlxT) xai Trpv ajKuÖTj-xixt| yEvixá eixóva nou 6ívei yi' auxóv o Kogvágog.
Mexó anó auxr| xryv emoxónrjar] twv aycDviaxcöv, eívai xaigóg va ava^r|xř]-oouiie (.na ouvoXlxú Egnr|veía xr|g yxióaxgag. To 6aoixó [tag egiúxr||xa ngénei va ELvai av nagouaLaoxi xx|g yxióaxgag anoxaXúnxei Liia ouyxgoxr|[iévr| áno--ipv] xou xóoiiou xai, av vai, av ngóxeixai yta eXXx|vixf| ř| 6evexixř| — xaOióg au-xég eívai 01 6110 xúqiec Oéaetg nou éxouv uio6£xř|OEi ol |jeXexi]xéc.33 'OXa xa xo-jtojvú^ua nou avacpégovxai oxo xovxagoxxúnr|(ia —[ís eíjaígeori xr^v Kagajia-via— Sgíoxovxai oxt] vóxia BaXxavLxr) Xegoóvr|ao f| oxx]v avaxoXixf| Meaó-yeio. To yeyovóg óxi auxr) x| neQiovrj OUfinÍJtTSL oe LLeyáXo 6a0|xó ^ie xo Éóacpog xr|g OTtiiegivfig EXXá&ag EÍvai x<JJQÍg ar|Liaoía. noXXoí, óxi ópicog ÓX01, anó xoug xónoug nou avaqiégovxaL unTjg^av oe xánoia cpáori 6ev£uxÉg xxrioELg,3,1 tí]v
31 AuyOTEpö itELOXixri ELvai u ájtOipT) óxi o SxXaSoúvog nooEgxExai anó xt] aXaoócpco-vtx naXaióxEga, voTioavaxoXixv| ytoviá xug IlEXojtovvf|aou xai, ouyxexgL|iéva, óxl ouvioxá ngoaai3ionoÍT(i7T| xug oxugiíg nóX-nc xr|g MovEL.L6uoiág. nou f|xav oxa xÉQia xiDV Bevexóv anó xa 1464 úg xa 1540 (Danielsen 1985: 102-3).
3- Mlö áXXr| ánoi|.'r| etvai óxl o a<fiévxr]g xi]g náxgag ouij.6oXí5ei xo aX6avixó axoiyeío ítf^n xt|g rlEXonovvT|aou (Hutchinson 1956).
vií) ^aoáoELyLia, o S. AXeSlou (1952: 363) OetügEL óxl o xóoLiog xou Eqojtókqitov eí-vai Évag «iSaviuog xóafiog, onoiov 9a naúvaxo va ouXXá6n eig 'EXXnv xou IZ' mái-voc, eíg lóuvixóg eXXí)VLXÓg KÓOLiog*1 mo ngóacpaxa éygai|)E óxi o nou]xř|g «anooxo-JTOÚOE Gxov anagxioLió evóg iSaviKoú noLT|xixoú xóoliou, auaxuLiaTLKU unegxgovi-xoú, xonoOEXULievou oxi]v eXXr|vixr| Avoxolrf» (19856: x6'). Kaxá xov Kgiagá (1965: 8). «log ngog xir|v nagouaía eGvlxoú aiaGr)Liaxog oxov Kogvctgo 5e ÓLxaioÚLtaoxE, voulgio, va autpioáXXoj^iE. To Eneioóňio xou KaguLiavíxi] lie xov Kqtixlxó Xagicniuo anoxEXEi xo ngtbxo qxexlxó t£xlO]Qlo.» Awóni] mo xax^yog'nfiaTLxa, o Embiricos (1960: 225-6) La/ugítexai óxl o xóoLiog xou Eqúítóxqliov «c'est le monde grec. [...] Son poéme est dejä —on pen s'en fant— le repertoire de lxrredentisme hellenique.» Anó xt]v áXXn, JtXeugá, o Danielsen (1985: 112-13) ovxixtOexai oxx]v xaOiegwiievri «eXXr]vi-xi]» ánoi|n] xai xaxaXx[yEL: «il nous semble logiqne d'admeLtre que Tunivers tel quxl nous paraít dans "le Itvre de la joute'" de Kornaros reflěte le monde venitien.» 34 To í5lo loxúei xai yta xi]v A0r|Vct, 11 onoia 6ioLxV]Üt]x£ anó xr| BevEtia anó xa 1394 (í)c xa 1402 (Miller 1908: 354-62). O Xóyoc ó[Lwg nou eniXÉxxr|xe ri A8ř(va <og X"'pog Sgáorig xou Hoirpaxog EÍvai r\ aQxaía iprpr] xr|g yia tt) «irá0r]ori» (jt6. A 25-6). H
284
DAVID HOLTON
MYSIITOPIA
2S5
ejtoyji ÖLiuig jiou Eygaips o Kogvdgog Ltovo 11 iota r] Kqt|tt| r|xav axÖLtr| crtr|v xugiaQxi.fi Tng AiiLtoxgaxtag. Av r| yxiöaxga e^ulivei xi] 6£VETixr| auxoxgaxo-gia, öev luioqel jxagd va Eivai evag uiivog xov ji£Qaof.i£vov £5aqpixoü LiEyaXeiou xr];. AXXd yiaxi va «e^dlivel» otiöt]ixot£; ITgoxEixaL yia Eva QOLiavxLxö Jtolr|Lia jiOD jxXd0£i auaxtiiiaxixd svav löeiü&t] xöaito, axov onoio r\ EtöüAoXaxglxu, AOrrva, xo Bugdvxto xai xa qjgayxtxd 6aaiX£ia xai 5ouxdxa auvujtdgx°uv q'ic öuaagLioma (3x6. 2. AXe^Lou 1980: o5'-oe'). H evöxrrta jrgoxujxxei ajxö xryv EötoxEgixri ouvoxr) xou itouiLiaxog xai töiaixEga tt|c yxLÖaxgag, t) oiioia öt|lil-oxigyEi Eva eiöog Liixgoxöaiiou ttjc öXrig ixXoxt|c. 'Exai 6Xejioulie öxl axa xovxa-goxTwtT)[.iaxd xou o Pioxöxpixog exei va vlxxjoei avxuxdXoug 01 ojtotoi avxiixgo-acimeuouv xa xgia LtEydXa Etijxööra jxou avxiLiExtojiitei axr|v ejiiöicd^t] xr\c 0X0-xXiptoaric lie tv|v AgETouaa: o OiXagETog ajxö xr) Me6ü)vt| (jiou xo e|i6Xr)Lid xou xov öelxvel va uixocpEgEi yLa xa xdXXr| ttiag VEgdiöag1 B 192) avxiiigoo«-jxsusi xo Oejia toxi avixavojxoir|xou Egcoxa, xr|v ixpci)xr| (pdax] xrrg jxopsiag xou PcuxdxQLTOxi- o HgdxXrrg ajxö xt]v 'EygiJio (lie ELi6Xr|ita jiou Öelxvel Eva öevxpo ijEgaLEEVo ajxö Ti)v eXXeiiJit] veqoit B 208-10) auLi6oXiil£t xov-xögtöL±ö-ajTQ-.iq avXLXELLiEvo xou Jiööou — xaL, jxgayiiaxixd, r\ EixtxgdxEid xou eivat xo Liegoc axgLÖwc öjtou o PtoxöxoLxoc ^EVLXEUExat xaL TLc 5uo cpogEC' o Agaxöxagöog ajx6 xrrv ITdxga, ajxioOrixixog, noXeLtoxagfic xai dygtog xai, ejxljxXsov, cptXog xou Kagaiiavixri, Eivai svag aXr|6ivög ExOgög jxou, yLa va xov vlxtjcei. axgi.6cbg 61x105 0a ixgEJxei va Ogia^SeuaEi a' Evav aXr|0ivö jioXelio lie Toug BXdxoug, o PiuxöxpiTog Oa xoeiaoTEi va EjnaxgaTEuaEL 6Xx| xou XT|v T£xvr| xai xo 0dggog.35 OLicog o jigayLiaxixog irjgrjjorc xrrg yxtöaTgag Eivai o Kg^Tixö;,36 eoxco xai av t| xüxt| xov ajxoxXELEi aitö xo xeXlxö xovxaooxxüjxiina,37 'Exto ujtoaxrigi^Ei aXXou öxl o KgT|XLxög XagioriLtog eivai xo alter ego xou Pcoxöxgtxou, sxovxag vno\pr\ xa jxoXXd or|Li£ia Ejxacprig (olioiött)xe5 t| d^eaeg avxiöeoeig) axov xgoixo lie xov ojioi.0 Jiagouaiatovxai ol öuo aywvtaxEg (Holton 19886: 166). O Kgr]xixög el-vai Eva eiöog jiEgutXaviiiLiEvou ijxjxöxri (ix6. B 739-44), xdxi itou Lioid^Et itoXu lie xov gdXo jxou avaXaiiodvei o Ptoxoxgixog oxav ajxotpaoigEi, eviü ogtaxexaL
cptXoaoipLXiq xai xaXXixexvixi) avtoxegoxiixa xr^c A0t]vag r]xav. cpuaixd, xoivo^ xo-irog xr|g Avayevviriatig. Qoxdao, 6ev undox^i tireoxe dXXo ato jioirifia itou va oei/vel oxl itooxELxat yia xr|v <XQ%aia ABrrva/ raoiaooxEpo iiac eqxetal crov vou r| A9V|vii xou uoxegou MeoaiLDva, 6ioixou[ievr) ajto ^gdyxoug ftouxec oe ^iiav axiioo<paipa ijuioxia|xou (1:6. Kgiagdg 1965: 6).
35 Tia xoug BXdxoug axov Eqwioy-Qixo, 6X. VincenL 1994a.
36 'Exel JiEgiaaoTEgtc; ojaiXlec; xai jiEgiaaoxegouc axixaug a?td ojioiovoT|jtoxE dXXo axo Seuxeqo ^lEpoc, eivai o rjgtKag xou jiOL[iEVLy.ou «ivx£g^E6iou» xai i] ftovo^axia xou \\z xov KagaLiavixri xaxaXan6dvsi xEvxgixrj Oeoi) a' auxo xo Litgog (Holton 19886: 165-
37 Auxo civai, cpuaixd, avayxaio yia xr|v jxXoxt|, Etfoaov itgejiei va vixr|aeL o LoLog o Pajxoxpixo-;' o^itDg a' eva xguxixd Tcotr|Lia 6ev 9a dg[Aog& va irxxr|6ei ajto ojtoiov5i]-jioxe 0 KpT)xixdg.
axr|v e|ogia, va 6or|6r|aEL xov 6aoLXLd xr)g A9r|vag axov jxoXeliö xou [iE xoug BXdxoug (A 873 x.£.). 'Oao yLa xov Kungwuxr], xov xgixo and xoug ayuviatEg, dXot tou 01 avxiixaXoL exouv xdnoLa axear) lie tov Egcoxa xai xo 0e[ia xou Egtuxa xugiagxEi axig ava(.i£xgr|a£Lg xoug.38 O Kungiör|Liog, jxou sivai ajxo to vr\oi xx|g Acpgo^ixrig, öivel etol Excpgaai] axo 0r]Xuxd axoixfiio (rtagd xig öixeg xou agvT|Tix£g ajcöi|)£ig). MjtogoujtE va 6ou(iE xr|v xgidöa xtov «nQwxa0Xr|xujv», jxou xa6evag xoug exel va exxeXeaei ^iia aeigd öüaxoXtov dGXwv ajx' oiiou llovo öuo 0a avaÖEixöouv yia xr|v xeXixi] avaiiexgriari, ojg jxagdXXr)XTi \ie xt] öoiir] xxjg xugitog jiXoxrig.3' riEgioaöxEgeg 6vöei|£ig öxi exoulie va xdvouitE lie (Jia ngto-xagxixd xaXXixexvixri Xoyixri oxt| öditriar] xiqg yxtdoxgag eldyovxai and xv\ aui!iiExoxr| xou acpEvxr] xr\Q MuxiXr|vr|g (Evdg vt|aioü jxou auvÖEExai oxr| XoyoxE-Xvia lie xo 0£iia xou vEavixou Egcoxa), ajxd xo jxolllevlxö ivxegiiEOio jxou jtgoEg-XExai ajxö xov liuOo xou KEcpdXou xai xr|g rigöxQiöog xat ajxd xvjv jxoXXaitXr| EJiiöpaari xou Orlando Furioso xou Ariosto xai dXXtov Xoyoxexvixcöv Egycov xx|g lxaXixrig AvayEWT|axig. Auxo 6ev ar|iiaLV£l öxl 6ev ujidgxouv avatpogsg axr) auyxgovr) r] xrrv jxgöacpaxr| iaxogixf| jxgayLiaxLxoxrixa. Ta jtegr| Jtou ejilXextii-xav yia va jxagouaiaaxoüv axirv yxiöaxga auyxgoxouv, tig Eva gt|lielo, evav yaQxr] xcov jxoXixtxcbv xai eiuiogixuv auLicpEQÖvxwv xr]g BevExiag axr|v avaxo-Xlxtj MeaoyELO, lie £Litpaor| oe jxöXEig jxou ELxav ar|itavxixd oxugd (jx6. 2. AXe-|lou 1980: og'-oi;').* Eivai jtoXü ixiQavöv va ujidgxei iua uixaivLxxixri avacpogd ött| vauLtaxia xr|g Naujxdxxou axo ejxeioööio xou xXellllevou anaOiou xai, avaLitpi6oXa, r\ öXv] avxiJxagd0Ear| K.agaiiavLTr|-Kpr|xixoü avTiJxgoawjxEuei ilia ouyxgovx] xaxdaxaar|. Qoxoao, jtgEJiEL va eiiiaaxE EixicpuXaxTixoi ae orxOLaÖT|jiox£ £giir|VELa xr|g yxiöaxgag lie &aar\ eOvixi^, xaOtbg UJtdgXEi xivöu-vog £(pagLioyr|5 ai7XQovcüv avxiXfjujiEtov jxEgi EOvixfjg xauxöxr)xag ae ouiicpga-toiiEva xx|g 6i|iiLir]g Avay£vvr|Ox|g. H yxLÖoxga axov Eqwxoxqixo eivai ^iia ttor]-gr^aL-xp-x^-avdjixulrj xtov xugiagxcav ÖELidxtuv xou egtaxa xai xatv dOXtov oxa
O ArmoqjdVT]c; ajto tt] MuxlXk|VT) xov EjtixgiA'EL yia tu oxdox] xou jigog xov Egojxa" o AvxgÖLiaxoc aixö xo AvdjxXi exei yia ELi6?,Ti|.id xou Liia 6iiogq3r| xojieXa jiou Xdnnei ,"llo noXu ajio xov r)XiO' xo e|i6Xx|uo: xou rXuxdgexou xax' ouaiav jx£piXaii6äv£i tov 'Egtoxa' 0 niaxocfogoq airo xo Bugdvxio eXjil^ei dxi 6a y.Eg6ia£i |.ua xoxceXa xat, 6e-6aia, agyoxego 8a gx|xrJ0Et xo xepi xijg Agsxouaag.
£xt]v xupicog rtXoxr|, 01 xgeig jigcuxaytovtaxEg eivai u Agexouoa, o Pu)xoxgixog xai o [Luatr|gLU)6r|5 «|evug» (6r)Xa6f| o n£taa<pt£a(L£voq Pcutoxgttoq). H ä]ioi|ir| avxx) ava-jcxxiaaExaL jxXngeaxega ajto tov Holton 19886' 6X. löLujq oa. 163-7. Yitdgxo"v, aioxoao, xditoteg öriiiavxixeg jtapaXEL\|iei;: 5ev avatpegexai xavsva a^ö xa EnxdvT|aa, jtagdXo Ttou r| Ksgxuga, r\ KEtpaXXovid, i] ZdxuvOog xai xa Ku0r|0a tjxav 8svexLXEg anoixicg tov xaigo jiou ygdtpxr]xe o Epcoxoxgixog, 6110)5 xai 1 Tt']vog axo Aiyaio. ©a juiogouae va öuniougyuöei T] ujtovoia 0x1 01 auyxgoveg Ssvexixeg 7.Ti'|oi'ig. |ie f;</iorai| ti|v Koi'|ti], ajtoxXeiovxai iKaimfiu. yi« va artoqetyOotn' 01 au7X0°vEg avaq:og£q r\ eva tpaivottevixci «^ovtEpvo» ji?,aLaLO 6gdar)g.
286
DAVID HOLTON
MY0IZTOPIA
287
ójtXa- ejtexteívei it|v xupíwg jiXoxt) eitixpibiovxag oxov Pwxóxgixo va cpaveí avxá|ioš xr\g jtQiyxtmaaá? xou xai, Jtpo navxóg, Eioáyei tojtixó ev&iatpÉgov ue xo Jipóacono xou Xapí6r|pou xai xr"| oupjtXoxr) xou p,E xov KagapavixTr.41
Aev pjrogá va JtepáoEi a;iapaxv)pr)TT| cmó xavévav avayvtóaxr) xou Egtuxó-xgnov r) acpOovía xojv axóvcov, nou ötvouv axr|v jxoí,r|or| xr|v Hex<opiaxrí xpoiá xr;g. Ol exxeveíg, opr|gixoú xújxou jtapopoieoaEig eívai loiaíxega EvxuraoaiaxÉg. AxoXou9eí éva xagaxxx]giaxixó Jtagáfteiypa aicó xt] povopaxía xou Pcoxóxgi-xou p« xov Agiaxo:
Qaáv avOóg xat XovXovdo nóyEt OLtogtptá xat xáXXtj jí' eíyai oxov xáfiiro ňgooegó, (ie ftvgoiótá fiEyáXr], x' égdrj z' aXéxgi aXvnrjxa, 6a9iá, xo ^egi^óat], rjrvyi; fyfiió xai tmgaQrj x' t] oitogqiá xov Xeuóoy]-yXumaivEt av eívai xóxxivo, xi áongov av ev, )iavgít,£i xai fiTxXaßo av eívai, Xeicúvexai £ifiió xat xixgivítfii-yávti ofiogcpiá xai twgcuótá, xáXXr/ xat ógooegóx?}, yegá č~í^[o xai ipvyexai xat nXto óev éyet vióxrr exot řjxo xat oxov 'Agwxov, óvxev rj tpr\ xov eóyrjxe, lie óíymg aíiia, áoTtgo, yXwfxó, ipvfíévo xov atprjxE.
(A 1889-98)
H jragopoíojaii, órccog xai jxoXXÉg áXXsg, EÍvai jragpÉvr| areo xov Orlando Furioso xai, páXiaxa, auxr| x\ ouyx£xgipévr| JtpoégxExaL Btsté xov Opr|po pÉaco BigyiXíou (Hav9ouöiör|g 1915: CX1II xai Trypanis 1981: 571). Auxr) r| reagopoí-o)ot) ELvai oxExixá ápEar) xai aacpr|g: o uxxripévog Ljijróxr|g jTagopoiáí;e.xai XouXoúoi §egii;cop£vo aitó xo aXéxgi, p£ eptpaar] axr|v aitcóXEia xou xgiópaxog, xi\g cpgeaxáoag xai xou veavixoú ocpgiyoug.42 AXXeg jtagopoicóaEig EÍvai itoXú jtio aúvOexeg, xa9ú>g reegixXeiouv xapiá (pogá áXXeg ixagopoioOTEig x\ p£xa(po-gég, itgoxoú ereavéXOouv oxo agxixó aripeío auyxgiatig:
H Rosemary Bancroťt-Marcus é%a Excpyáoxa xr|v ájtoijiri óxi oi ayiovioxég axny yxió-oxga anoxEXoúv auyxaXuupéva jTogxgaíxa ueXcuv tti^ Axaoippíag xutv Stravaganti. Ecpóaov xapirt ano xig ĎEiupleg nov éxouv \>íxqi axiy\iř\g 6iamjio>Bpi buv oívěl piav ajtoKixcog ixavoitoirixiKií Epur|V£[a yia xiyv EJuXoyii xcov aycaviaxióv oxtiv yxióoxof!, aEíí;ei va XáŘouiiE vnói|>i| <wrf| Tr|v ifiéu. (116. Bancrofl-Marcus 1992.) BX., nexa^ú áXXiov, xic s'%i\q exteveI; iragouoLÚOEic: A 1535-44 (i] Agexoijoa .xago-[loiácexai ne xixpXó), A 2123-32 (o Ptuxóxgixog Jtagojioiagexai he Ta|iSiu)xri jto« ěuSo^Eigeí éva gé^ia), A 1810-6 (o ProtóxgiTOg, óXéreovxag óxi XeiJtEi r| gioygacpiá xoi:, nago|joi.ái;ETai \ie n']xÉga Jtou avaxaXÍOTXEi óxi xo nu>gó xr|s ELvat VExgó), A 1165-76 (o Pcotóxqitoc ogLiá <xxr\ \iáxx\ aav ysgáxi nou gi-/VExai, axo 6t>na tov), E 1107-16 (r| ApExoúaa |ava6glaxei xr|v rtgiíjxii xr|c onogtpiá oav XouXoúói nou xo avaQiDoyoveí t] gEOxaaui xou Ť|Xiou )iExá xr\v nayojviá).
Qaáv zo vavztj óvtev lóý\ xaxó xatgó xi agyjoij
n OáXaaoa v' agiiazwßi) va tóve jtoXEuriarj,
x' Éytj ávEfiov eig x' ágfteva áygto xat Ov/xmfiévo [...]
xai itoXEftovv xa xvftaxa xat óídovoí xov t,áXn,
fixaívovxag an' tyjßia fxtgá, axogjiúvxag etg trpí áXXr\,
xi ógeg oxo vécpog t' ovgavov fi£ xo xaxágxí yyíty)
xi wgsg oxa 6á9rj xov o yuxXóg va 9e va xov govcpr/šl [■■■]
xat xo xitióvt novayág óyt áXXi] oXnída va 'yri,
ajiáva) xáxcu va ňovnBá, oav ó.vxgag va ptaXávri,
xat va 'gßri xvfia he ßgovTrj, va nági) xo tifióvt,
v' ajiogtyjrí xi oXníóa 71X10 xtafitá va [ir/dév éyrj,
va yáor] ó,zi xi av ij/.ta&£ x' exeívu oicov xaxeyEf
ÉXOt Xt ó,tl EÍIXE rj AgEXlj...
(A 651-67)
Ze ogio(jéva or|LiEÍa rj oúvxa|ri |ioiát£i oxeóóv avE^ÉXEyxxr|, avxavaxXtúvxag xr|v úoxaxr] arxEXjtioia xr|g ApExoúaag óxav xr) gíxvEi oxr] cpuXaxr| o Jtaxegag xr|g- 01 Jiuxvég EixóvEg auu.6áXXouv ajroxEXea|.iaxixá oxr|v ÄEgiygatpr) xíig aúy-Xuorjg xou (luaXoú xrig.4'
noXXÉg airó xig Eixóveg xou Jtoiríjiaxog oxexígovxai Li£ xov égcoxa, jiou Jta-goiioiát;Exai xax' EitaváXr|xiiT] lie cpuxó itou LieyaXtbvei v| Lte cpioxiá. O Jtoir|xr|g XEipí^Exai auxég xig LiáXXov xoivóxoitEg Eixóveg jje p,EyáXri jtoixiXía xai eixi-vorixixáxr]xa. YjtápxEi xánou éva Jtexgagx^ó oxoixeío, 6iaioGávExai ÓLiajg xavEÍg xai xr|v nagouaía evóc xpójtou axéx|)r]g óixiog oxo 6t|iioxlxó xpayoúói, av óxl xtjv á|i£oT) ejitöpaoT] xa»v eXXr|Vixióv 5r||ioxix(úv xpayouoio'iv. Ol eixó-veg xou égcoxa eivai xauxóxpova anXég xai évxexva eite|EgyaaiiÉvEg, lie xáGe jiXeugá xr|g jxago(.ioíioar)g avuj:xuy|.iévr| tie 3iaiyvití)6r| xgÓTio. AXXeg evÓEÍ^eig yia x»)v j-ioXuoúvOext] xéxvt) xou jioir|xr| Sível i] XÖ^o'l £Li6Xr|Liaxixiúv eixóviov, xcov embkmata amaioria, nov r)xuv xóoo oriiiocpLXii oxt| Aúar) aitó xov 16o ai-wva-. O Egcuxag itapouoiát^Exai óxi iióvo oav jraixvióiápixo ayógí (fiixóva oixEÍa řjOT) ano xr\v agxaióxi)xa), apiiaxoipÉvo lie xóSo xai 6éXt) ř\ (.<e oep.éva xa páxia, aXXá xai p' Éva jxXr|9og áXXtov .TgoocújxEÍujv: 'Egcuxag o Máyetgog, 'Epwxag o BaoiXiág, 'Epwxag r| Apáxvr|, 'Egcoxag o Siotigoupyóg. Ogiopéveg ajxó auxÉg xig EixóvEg (ígioxovxai oxa epoXi^paxa xcov aycovioxcúv cíxt|v yxió-oxga (yia jxapáófiypa, o 'Egcoxag o ZL&ripougyóg eívaL xo Ép6Xr|pa xou acpévxx| xT)g ME9tóvr]g)- ajxavxoúv ópcog xugíwg oxo xtpióxo xai axo xgíxo pé-pog, ójtou ytvEXai r| jiXr|pÉaxEgr| OLEpEÚvr|Oi] xcov auvaiaQripáxojv xcov Jtgioxa-
'Eva áXXo <TÚvfiExo ox>Hia eívai i} pEtacpogri jtou EjiExxelvexai y& jiagopoicMEig, A 175-80. (Tia pia jxXr|gr| eséxaar xoív OaXaaaivojv clxóvcov oxov Eqojxóxqixo, 6X. Bakker xai Philippides 1988- jx6. 2a6SLorig 1994.)
288
DAVID HOLTON
MYeilTOPIA
2S'J
yamoxüw. Ana xtrv äXXr\ irXEupd. t| Jtapo|roi,toar| cxjioteXel xov xuqiapx° xu-jio Eixövag axo XExapxo xai axo jieujtxo ueqo;. H uvayvu'jpiari xr|c £}i6Ä.r)|.ia-xixr|g cpvox|c rtoXAwv eixövmv jipoaGEXEt Uta etcijiXeov öicioxaoi] axrrv xaxa-vdrioT] ex uEQoug jxag xou noXuauvOexou rtXouxou xou Egwxdxgixov. Exei na-paxr]qt)9£i öxi o Kopvdpoc «axECpxExai Eu6Xr|iiaxixd xcu ypdtpEi yia Eva xoi-vö nou Eivai oe Q£ar\ va exxiutioel xig Eu,6Xr|[(axix£g xot' Eixövsg» (Morgan 1967: 262).44
Mia dXXr| nXEupd xou Egwxdxgixov kqv öev exei jipoaEXxei apxfxd Eivai r| XGfla,l xrjg Eiqtovriag axo xov Kopvdqo. KdjtoiEg JiEgiJixtbatig öpaiiaxixr|g ei-ptovEtag sxoxiv r|8r| £jtiar|u,avO£i.45 O Vitti (1978: 100 x.e.) sxst ETciaxT|a£L xr|v jxpoooxTi axo «xExvaaua» xou Kopvdpou va auvöud^Ei xov E^töavixEuuivo. jtapafiuOEvio xöcjiio xxjg jiu9iaxopiag xou piE \ua oxculxt) oxdoT] npog xov xqövo xai xt|v ajiaxr]Äöxr]xa xorv npay^idxcov. O avayv(t>oxr|g uriopEi va 0u|ruEX£x£i o' auxo xov ipavxaoxixö xöopio xai xauxöxQova va exei jiXxipr] axivEt6r)0t| xou xt'xvdo(.iaxog Jtou XÖV^wtölElxat. «H X£jxxöxaxr| auxr| FipcovEia», xaxaXrjya. o Vitti, «ajtoxE>.£i UEQog xr|g docta ignorgrftia jiov 6piaxExai axr| pLir,a xou &r)ui-oupyixoü EpE9i.au.axoc [xou Kopvdgou] xai xdvEt Euxdpiaxa aitoÖEXxig xig tjOtxEg ajiXouaxEUOEic xrjg XEXeiag xotvwviag Jtou etuvoel yia xa jipöacojid tou.» O Egcoxdxgixog Eivai Epyo uuöoitXaaiag' xo acprryEixai Evag jravxoyvcb-axr|g atpr|yr|xVig, o onoiog, and xt| axtyuri nou avayyt'XXEi xa 9£u.axd xou xat xov jtapaÖEiyptaxtxö xou axöxo, apxiuEi niav avotxxr| ax£or| ue xo xotvo xou. H n>£uöo'iaxopix>i xojtoÖExrioii xn,g öpdar|g xou xroitinaxog (A 19-26) xat xa b|i-öavixEU(.i£va ouvaiaOf||.iaxa xorv TtpojxaycuviaxiiVv öripnoupyoüv uiav axj.iö-atpatpa icapa^uOtou xtou öev au|i6aöü;£i \ie xrrv eipiovixr] oxdor] xou a<pT]yr|xii Jipog auxf|. Auxd 9a yivEt aacpEoxEpo pi£ Xiya Ttapaöayiiaxa. MExd and uxa OEtpd E^UKppEvtxojv eixövüiv jtou jtEpiypdcpouv xr|v £jtiöpaar| Jtou exei ndvco xr|g o 'Epctfxag, r\ Apexouoa ouvöeei xt|v aixLa xa>v öelviuv xr|g ue xov iöio xov Pioxdxpixo:
O Pcoxgixog siv' 'Egtorag xi av xai cpzegd öev dyti, fit]Ö£ Oaggrjg x' Eyaat xa, xov Sgiaxovxai xaxi:%Ei-
J4 O Morgan, woxoao, ujtEg6dXX£i oxav em%SiQei va xpovoXoytiaEi, xo Jtoirma 6d<rei xnc iTapouaiac auyxexpijievwv E[i6Xr|Lidxcuv. BX. Ejriq.uXdSetc; xai jTEpaixEpoj axoXia axic or|UEiii)aEi5 xov navayuoxaxn oxnv eXXr|Vixr| xov UExdcppaar] toi> dpOgou ton Morgan (Morgan 1971). xaGibq xai axov 2. AXE^ioi) 1980: 7s'-7r|'.
45 Bl. jrapajtdviu aa. 271 xai 274. Mia iSiaitEQU EvximuMJiaxfj rapinxwaii eivai r\ «.xpoipiixfc'ia» now Xeel o Pwrdxpixog oxtiv ApExouou. oxi 0a tidOei mug itE6av£ ae §eva \ukgr] (r 1365-6), oiaog jrpdyjiaxi Ba xo jidOEi, ajro xa ioia xou xa XEiXn., oxav yupi^Ei a^o x*]v t|opia. acpou vixr|OEi xov jio?j:uioxr| xiov BXdxiov. xaL 6oxi(.id^Et xny nioxT| xx\g. O Pioxdxpixog 6ev ujiopei va «yviopii;Ei» dxi Ga ou|j6ei auxo.
Big zip xagbia fiov xa 'jiEipt x' exei 'vai xa (pxegd xov, yiavxog MExa xai (psvyEi fiov, fia Eyd> '/tiai EXEi xovxd xov.
(T 253-6)
AuxV] i] 7iap«6o*Sr| Eio6oXr) faag <faivouEvixr|g Xoyixr|g oxr|v xooo (fjopxioui-vt| ouyxtvrjoiaxd ApExouaa oiyoupa jipextEi va Epfir|v£u9Ei Etpo)vtxd. Kai nd->a, oxav o Pojxoxpixog ExoifidtExai va ujro6dXEi xt|v ApExouaa oxc|v uoxaxr] doxijiaoia, o Jtoii]xr|g ariEuBiJvExai EuGfiiog a' exeivov:
Abixov eiv', PundxgixE, Exovxa va xa xdvng, SXejie fi' avxdva exo' ddixa va fir/v xnv aitoBdvyjg. 6ojg£ig xt} xmg svgioxE.xat, pi' axdfiij dev maxEvytig-ivx' dXXa fieyaXvxEga av^iddia xarj yvgevyeig;
(E 723-6)
Yitdoxouv ErcioT|g Eipcovtxd axoiX£ia axr|v jrapaxExa(iEV7] oxr]vii xr|g ava-yvibpian,g (jx.x- E 1063-8, 1078-80, 1103-6), Exxdg and xtrv Evxovri EvoidOExri ei-puvEta oX6x\i|pou xou EitEioo6iou.46 TdXog, o xtoir|xr|g apvsixai naixvi8idpixa va jiEptypdxJ'Ei xa xaOExaaxa xt|c Ttpibxrig vuxxag xou yd^ou xou tEuyapiou:
Eya> Of OeXvj xat dsiXiai va ados jtw pis ygd/tfia xtj vvxxa niog Edid^aoiv, ivxd 'xa x' ivxa exd/ia. MxogsixE axd xa xagoptxgdg xov 'jexe ygoixtj/iEva EGEig va xa XoytdoEXE xai pit] gojxdxe spieva. Ta 'xaat, xa paXrjoaoi x' Eig 6,xi xt av tyivrp xiavtig dev ^Evget va xo xrj pwvov oi dvo xojg xtivoi.
(E 1497-1502)
O u<pTryr|xt|g e6q) ii£ipdt,Ei vxponaXd xov avayviboxi] (xe xqojxo nou piotdtEi jcoXu \i£ xov Ariosto oxov Orlando Furioso.41 AvxiOExa he xov Ariosto, o Kopvd-pog 6sv-avacpEpExai suGEtng axov Eauxo xou48 t| axov dfisao xuxXo xou (<3ev ypd-(jpei yia xdiioiov jxpoaxaxt])- 6nwg o avayviijoxiqg tya nag' 6Xa auxd auvEt6r|ar| xx|g reapouaiag Evdg arpr|yr|xt|, o onoiog xov jcapaxivE.i va auv(0fioxr|o£i [xa^i. xou, auxvd Etg 6dpog xojv v)pcbtt)v xou. Evoi oe Eva ejujxeSo tpaivExai va Jtapou-
*   AXka irapaÖEiyfiaxa xn.c npcoveCa; xou Kopvdgon onutuovovxai ami tov Vitti 1978:
100-4 xai xov 2. Ate^ion 1986: 271. onu. 2. 47   Ado jxapaÖEiyuaxa Jtou Ey.ouv löiaixEori oxeoi] u' auxd xa ouuippatOHEva 6pia>iov-
xai otovc ox. 7,29-30 xai 14.63 xou Orlando Furioso' xo (taivduEvo ouxuc nov ua;
ajtaaxoAEi eoii) Eivai jtoäu yevLxdrepo. 4(1   Exxog 6t"6aia a.xd xov «ETuXoyo».
290
DAVID HOLTON
MYBI2TOP1A
291
oxd^a iiia jteiaiutq, g£aXiaxixr| laxogia aydjtrig xai avög£i,cov xaxopQtoiidxurv, xdÖe xöoo anooxaoLOjtoLELxai anö auxr] yie emöe^ioug xovoug Eigcrjveiag,
2i)YxqlvÖ|ievt| lie xov Xaöüpivöo xryg jxXoxr]g xox) Orlando Furioso,jj-Soli.x] xou Eqwkoxqitov ELvca axsxixd ajtXrp Aev ujrdgxouv ol iiaxgeg xai auvÖExeg jiagExödaEig xou Ariosto, lie E^aigEOT] xryv loxopia xou Kpr|xixou axo öeuxeqo LiEpog (t| ojtoia dXXüiaxE e%ei axEvr) axear| lie: xryv xuguog jr.Xoxf|). Qaxöao, r| jr,oXXajrXr| ocpEiXf) xou Kogvdgou axov Ariosto eivai £i«pavr|g45 öxi Liövo oe auy-XEXpiyiEVEg EtxövEg xai löfeg aXXd xai axr| aüXXr|ipr| xr|g a(prY/(ryar]c. H (paivoyiE-vlxt] ajtXöxryra xr|g jxXoxr|g xai xou ücpoug xr|g acprryriar|g öiatpeüÖExai anö tr|v uxpT)Xr( ogydvu)or| xr|g Eaioxepixryg «6oiir]g» xai xr|v jiEpijiXoxri oxeoti avdyieaa axov acprjYr|xt| xai xo xellievö xou.
Hxq xeXog xou jtoiT|iLaxog, axov «eixiXoyo», o aipryyr|xr|g xauxi^exai ipavspd lie xov jtg&)xaycrjvioxY| tou: axgi6ii)g öncog o Pujxoxpixog jtEgaoe lle ejuxuxia oXsg xig ÖoxiiiaaiEg xou Egtoxa (ag OuLnyöOTJLLE xl ar||iaiv£i xo övoyia xou)-xaL 6gr|xe xryv Euxuxia xai xryv oXoxXripcoar], sxai xai xo jiXolo xou auyyparpEa yXü-xüjoe ait' öXoug xoug xiv5üvoug xou xa^iöiou xai ecpxaae ocbo oxo XLLidvi, Ttpog iiEydXr] üuyxuar] xa>v Emxpixcov xou:
S' 6äßtj jieXdyov agfievi^a, ita eöä 'gßa oxo Xuivuuva,
jiXto de tpotjovjucu xagayjj ovöe fiävt/xa yeißmva.
@a>qu} .xoXXoi eyagrjxaoi x' exovgqoxaiiagwoa
xi daoi exXovöovaa 0.716 fiaxgd, eäd xovxd eoifimoa.
H yrjq eßydvei ty] 6or), o aegat; xai /.wvyxgi&i
xoa /ua ßgovxr) oxov ovgavö xo' oydgovg fiov (poßegi^er
exeivovc, xovg xaxöyXojoaovg tzov ipeyovv ö,tl öovai
xi anoxeig dev xaxeyovoi xr\v dXcpa oxtag va xovai.
(E 1531-8)'°
Kai axgi6o)g öncog 0 Ptoxöxpixog eivai EmxsXoug oe Oear] va ajroxaXuxjJEi xr|V jtgayiiaxixT] xou xauxöxr|xa xai va 6iexÖLxr|a£i xr|v xlilt| jiou xou a^iilEi yia xa xaxogOtdiiaxd xou, exai xai p Kopvdgog LiJiopEi ev xeXei va avaxoiviöoei xo övoiia xai xr| yeviö xou (E 1543-8).
Ms xov Egmxdxgixo, xo sXXryvixö Eiöog xr|g LiuOioxopLag/iiuOiaxopr|LLaxog cpxdvEi a' £va veo xai löiaixEpa itEpixExvo axdÖLO avditxu^xjg xt)v ejcoxt) xt)g AvaY£wx|OTig. Aitö xtg agx£g xou orr]v agxaLÖxtyta, itEpaaE LiEaa ajto jtoixiXEg iieaaiojvixEg exöoxeg Yia va cxva6u0£i, aval;ii)0YOvr|LiEvo aitö xryv ejtaiprj lie xt| Aüar|, axr|v avayevvr|aiaxr| Kpr)xr|. Tauxöxpova «auyxpovog» xai jtagaöoaia-xdg, o Egojxöxgixog e§axoXou6si va 6ia6dL,Exai xai va OauiidgExai anö xoug aJiXoug avayviiiaxeg, aXXd xai va oxioteXeI nriYi) ELUtveuor|g yia xov Xöyio hol-r]xr). H Öiaxpovixf) a|ia xou exei auxvd avaYva)glax£L■ aXXd iiövo xig xEXEuxai-Eg ÖExasxiEg ry xpixixri Liaxid xr|g xgixixr']g xai xr|g cpiXoXoyixi)g Epeuvag aveXu-OE xai avEÖEits xry Xejixi) xe%vr\ lie xiyv oitoia i-iExaiiöpipcoaE 0 Kopvdpog Liia LiEoaLüavixi yaXXixr| LtuOiaxopia öe eXXt|vlxö Xoyoxsxvixö livx]lle[o x-ryg AvayEV-vr|Or|5.
4'' O H(Iv0oijölöt]5 1915: CV-CX1V (6aoi.gönevog oe nXrigotpogieg xou K. ©eoxöxri) xai 0 Koiapdg 1938: 107-34 nagaÖEXoiiv xai ayoXidtouv orinEia xa onoia o Kogvägog tpaiVexai va ocpBiXEi oxov Ariosto. H OXEör] tujv bvo jroirmdxüjv axoXid^Exai auvo-jTTLxd anö xov S. AXe^iou 1980: £0'.
50 IlgEnEi dgayE va xo 5oulie auxö o)c Xoiöogia xaxd xcuv lieXcov exeiviüv xt]g 6£v£xixr|g agioxoxgaxiag rcou agvoiivxav va iidOouv xr| yXcaooa xmv Kgr|xiüv unr|xöu)v xoug; (Mia xexoia Egiir|VEta 8ev 9a lixav aav\i6i6aaxr\ ue xr]v diioi|>r| öxi 01 axixoi auxoi TigoegxovTai anö xoivö XoyoxEyvixö xöjio' 6X. 2. AAe|iou 1986: 279, ar](i. 1.)