D 2023

Krzemień jurajski odmiany G - czterdzieści lat później / Jurassic flint, variety G - forty years later

KOPACZ, Jerzy; Andrzej PELISIAK a Antonín PŘICHYSTAL

Základní údaje

Originální název

Krzemień jurajski odmiany G - czterdzieści lat później / Jurassic flint, variety G - forty years later

Název česky

Jurský pazourek varieta G - po čtyřiceti letech

Název anglicky

Jurassic flint, variety G - forty years later

Autoři

KOPACZ, Jerzy (616 Polsko); Andrzej PELISIAK (616 Polsko) a Antonín PŘICHYSTAL (203 Česká republika, garant, domácí)

Vydání

1. vyd. Warszawa - Kraków, Krzemień jurajski w pradziejach / Jurassic flint in prehistory, od s. 77-89, 13 s. 2023

Nakladatel

Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie

Další údaje

Jazyk

polština

Typ výsledku

Stať ve sborníku

Obor

60102 Archaeology

Stát vydavatele

Polsko

Utajení

není předmětem státního či obchodního tajemství

Forma vydání

tištěná verze "print"

Kód RIV

RIV/00216224:14310/23:00133640

Organizační jednotka

Přírodovědecká fakulta

ISBN

978-83-966030-7-4

Klíčová slova česky

jurský silicit (pazourek); varieta G; Krakovsko-čenstochovská vrchovina; využívání v pravěku

Klíčová slova anglicky

Jurassic silicite (flint); variety G; Kraków-Czestochowa Upland; utilization in prehistory

Příznaky

Mezinárodní význam, Recenzováno
Změněno: 23. 2. 2024 16:37, prof. RNDr. Antonín Přichystal, DSc.

Anotace

V originále

Krzemień jurajski odmiany G wszedł do obiegu naukowego ponad 40 lat temu. Od tego czasu nasza wiedza o wykorzystywaniu tego surowca niepomiernie wzrosła. Wiemy na pewno, że swoją największą „karierę” zrobił on w społecznościach późnej kultury pucharów lejkowatych i pucharowo-badeńskich, a także kultury badeńskiej. Jego rozpoznane złoża lokują się w środkowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Tam też, w dolinie rzeki Krztyni oraz w okolicach Strzegowej, odkryto zespoły pracowni, w których na masową skalę wykonywano z krzemienia odmiany G siekiery czworościenne. Ponadto, w pobliżu jednej z nich – w miejscowości Huta Szklana, zlokalizowano domniemane miejsce pozyskiwania tego surowca metodą kopalnianą.

Anglicky

The paper reviews the 40-year-long research on the so-called Jurassic flint- -variety G. This specific siliceous rock was first recognized in archaeological assemblages and described in the literature without reference to its natural sources. Its importance as a raw material became evident after the research of the Late Neolithic (Eneolithic) settlement complex at Bronocice, Pińczów district. Surface survey and excavations in 1980s and 1990s determined that artifacts of that rock, especially axes with quadrilateral section and precores for long blades, were being produced on a large scale in specialized workshops in the central part of the Cracow- Częstochowa Upland, mainly in the Krztynia River region. In 2003 there was discovered a probable mining place, located close to the workshop site at Huta Szklana, Zawiercie district. Extraction and processing places in that region were probably seasonally used by people from Bronocice and other sites linked with the Funnel Beaker-Baden horizon on the Lesser Poland Western loess areas. The authors propose a hypothetic model of relation between the settlement at Bronocice and the flint processing site at Huta Szklana. Lithic production, performed both at workshop and on the domestic site, was focused on axes and long blades. A substantial part of the production was intended to export, especially southwards to the milieu of the Baden culture.