2023
Krzemień jurajski odmiany G - czterdzieści lat później / Jurassic flint, variety G - forty years later
KOPACZ, Jerzy; Andrzej PELISIAK a Antonín PŘICHYSTALZákladní údaje
Originální název
Krzemień jurajski odmiany G - czterdzieści lat później / Jurassic flint, variety G - forty years later
Název česky
Jurský pazourek varieta G - po čtyřiceti letech
Název anglicky
Jurassic flint, variety G - forty years later
Autoři
KOPACZ, Jerzy (616 Polsko); Andrzej PELISIAK (616 Polsko) a Antonín PŘICHYSTAL (203 Česká republika, garant, domácí)
Vydání
1. vyd. Warszawa - Kraków, Krzemień jurajski w pradziejach / Jurassic flint in prehistory, od s. 77-89, 13 s. 2023
Nakladatel
Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
Další údaje
Jazyk
polština
Typ výsledku
Stať ve sborníku
Obor
60102 Archaeology
Stát vydavatele
Polsko
Utajení
není předmětem státního či obchodního tajemství
Forma vydání
tištěná verze "print"
Kód RIV
RIV/00216224:14310/23:00133640
Organizační jednotka
Přírodovědecká fakulta
ISBN
978-83-966030-7-4
Klíčová slova česky
jurský silicit (pazourek); varieta G; Krakovsko-čenstochovská vrchovina; využívání v pravěku
Klíčová slova anglicky
Jurassic silicite (flint); variety G; Kraków-Czestochowa Upland; utilization in prehistory
Příznaky
Mezinárodní význam, Recenzováno
Změněno: 23. 2. 2024 16:37, prof. RNDr. Antonín Přichystal, DSc.
V originále
Krzemień jurajski odmiany G wszedł do obiegu naukowego ponad 40 lat temu. Od tego czasu nasza wiedza o wykorzystywaniu tego surowca niepomiernie wzrosła. Wiemy na pewno, że swoją największą „karierę” zrobił on w społecznościach późnej kultury pucharów lejkowatych i pucharowo-badeńskich, a także kultury badeńskiej. Jego rozpoznane złoża lokują się w środkowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Tam też, w dolinie rzeki Krztyni oraz w okolicach Strzegowej, odkryto zespoły pracowni, w których na masową skalę wykonywano z krzemienia odmiany G siekiery czworościenne. Ponadto, w pobliżu jednej z nich – w miejscowości Huta Szklana, zlokalizowano domniemane miejsce pozyskiwania tego surowca metodą kopalnianą.
Anglicky
The paper reviews the 40-year-long research on the so-called Jurassic flint- -variety G. This specific siliceous rock was first recognized in archaeological assemblages and described in the literature without reference to its natural sources. Its importance as a raw material became evident after the research of the Late Neolithic (Eneolithic) settlement complex at Bronocice, Pińczów district. Surface survey and excavations in 1980s and 1990s determined that artifacts of that rock, especially axes with quadrilateral section and precores for long blades, were being produced on a large scale in specialized workshops in the central part of the Cracow- Częstochowa Upland, mainly in the Krztynia River region. In 2003 there was discovered a probable mining place, located close to the workshop site at Huta Szklana, Zawiercie district. Extraction and processing places in that region were probably seasonally used by people from Bronocice and other sites linked with the Funnel Beaker-Baden horizon on the Lesser Poland Western loess areas. The authors propose a hypothetic model of relation between the settlement at Bronocice and the flint processing site at Huta Szklana. Lithic production, performed both at workshop and on the domestic site, was focused on axes and long blades. A substantial part of the production was intended to export, especially southwards to the milieu of the Baden culture.