UZPJ401 Historical Grammar and Dialectology

Faculty of Arts
Autumn 2009
Extent and Intensity
2/1/0. 5 credit(s). Type of Completion: zk (examination).
Teacher(s)
Mgr. Roman Madecki, Ph.D. (lecturer)
Mgr. Roman Madecki, Ph.D. (seminar tutor)
Guaranteed by
Mgr. Roman Madecki, Ph.D.
Department of Slavonic Studies – Faculty of Arts
Contact Person: Mgr. Roman Madecki, Ph.D.
Timetable
Wed 10:50–13:15 A47
Prerequisites (in Czech)
PJA304 Syntax of Contemporary Polish
Course Enrolment Limitations
The course is only offered to the students of the study fields the course is directly associated with.

The capacity limit for the course is 15 student(s).
Current registration and enrolment status: enrolled: 0/15, only registered: 0/15
fields of study / plans the course is directly associated with
Course objectives
Evolution of Polish from the 10th century to the end of the 19th century. Information about relations among Slavonic languages, important historical changes in the phonetics and morphology of Polish, the history of Polish orthographic norms and Polish dialects. Analysis of Old Polish texts.
Syllabus (in Czech)
  • I. Powstanie języka polskiego 1. Język polski wśród innych języków słowiańskich (okreś jedności prasłowiańskiej), główne cechy grupy zachodniosłowiańskiej i grupy lechickiej, główne innowacje języka polskiego 2. Periodyzacja historii języka polskiego, charakterystyka poszczególnych okresów 3. Najważniejsze zabytki staropolskie 4. Rozwój pisowni polskiej, główni reformatorzy i podstawy ich reform II. Głosownia historyczna (najważniejsze zmiany doby przedpiśmiennej, staropolskiej i średniopolskiej) a) rozwój systemu samogłoskowego: 1. Ogólna charakterystyka systemu samogłoskowego j. prasłowiańskiego i staropolskiego 2. Zmiana grupy 'ew na 'ow 3. Przegłos (dyspalatalizacja przednich samogł.), nieregularny przegłos i odstępstwa od przegłosu 4. Przestawka (metateza) w grupach tort, tolt, tert, telt, or, ol 5. Wokalizacja sonantów 6. Zanik i wokalizacja jerów 7. Rozwój iloczasu (długie samogłoski pod nową intonacją rosnącą, wzdłużenie zastępcze, kontrakcja; zmiana jakościowa samogł. długich, samogł. pochylone) 8. Rozwój nosówek 9. Rozwój samogłosek i, y 10. Dostawka (proteza) b) rozwój systemu spółgłoskowego 11. Ogólna charakterystyka systemu spółgłoskowego j. prasłowiańskiego i staropolskiego 12. Rozwój spółgłosek twardych i miękkich 13. Asybilacja 't, 'd 14. Rozwój 'r 15. Powstanie nowych spółgł. - h, f; nowa artykulacja w 16. Rozwój miękkich c', dz', č', dž', š', ž' 17. Rozwój mazurzenia 18. Utrata miękkości wargowych w wygłosie 19. Rozwój twardych tylnojęzykowych w połączeniach ke, ki, ge, gi 20. Rozwój l, ł 21. Uproszczenia w grupach spółgłoskowych 22. Rozwój grup śř, źř 23. Zanik środkowej spółgłoski, wtrącenie spółgłoski III. Fleksja historyczna (najważniejsze zmiany doby przedpiśmiennej, staropolskiej i średniopolskiej) 1. Ogólna charakterystyka fleksji staropolskiej 2. Deklinacja rzeczowników 3. Deklinacja przymiotników 4. Deklinacja zaimków 5. Deklinacja liczebników 6. Koniugacja IV. Rozwój struktur składniowych - zarys V. Rozwój słownictwa - zarys VI. Dialektologia 1. Gwary polskie 2. Wymowa międzywyrazowa 3. Wymowa nosówek 4. Iloczas i samogłoski pochylone 5. Dyftongizacja 6. Rozwój spółgłosek szumiących, ciszących i syczących 7. Rozwój spółgłosek wargowych 8. Rozwój spółgłosek ř, r, l, k', g', ch w wygłosie; rozwój grup spółgłoskowych 9. Fleksja gwarowa 10. Charakterystyka zespołów gwarowych: a) gwary wielkopolskie b) gwary małopolskie c) gwary mazowskie d) gwary śląskie e) gwary kaszubskie 11.Polski język literacki wobec gwar VII. Analiza tekstów staropolskich i gwarowych
Literature
  • KLEMENSIEWICZ, Zenon. Historia języka polskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974. info
  • Gramatyka historyczna języka polskiego. Edited by Stanisław Rospond. Wyd. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971, 391 s. info
  • Kuraszkiewicz, Władysław. Gramatyka historyczna języka polskiego. Podstawowe widomości z wyborem tekstóe staropolskich do ćwiczeń. Warszawa 1972.
  • Walczak, Bogdan. Zarys dziejów języka polskiego. Wrocław 1999.
  • URBAŃCZYK, Stanisław. Prace z dziejów języka polskiego. Wrocław: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1979. ISBN 8304001454. info
  • Wybór tekstów staropolskich : czasy najdawniejsze do roku 1543. Edited by Stefan Vrtel-Wierczyński. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963. info
  • URBAŃCZYK, Stanisław. Zarys dialektologii polskiej. Wyd. 3. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1968. info
  • DEJNA, Karol. Dialekty polskie. Wrocław: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1973. info
Language of instruction
Polish
Further Comments
The course is taught annually.
The course is also listed under the following terms Autumn 2005, Autumn 2006, Autumn 2007, Autumn 2008.
  • Enrolment Statistics (recent)
  • Permalink: https://is.muni.cz/course/phil/autumn2009/UZPJ401