„Ocalić od zapomnienia”… : przywracanie pamięci o walkach w Karpatach w latach 1914/1915 na przykładzie znalezisk na Krąglicy w Maniowie i Kamień nad Jaśliskami

CZARNOWICZ, Marcin, Adam ZAHACKI a Martin VOJTAS. „Ocalić od zapomnienia”… : przywracanie pamięci o walkach w Karpatach w latach 1914/1915 na przykładzie znalezisk na Krąglicy w Maniowie i Kamień nad Jaśliskami. In Kobiałka, Dawid; Marciniak, Arkadiusz; Pawleta, Michał. Archeologia wobec materialnych śladów współczesności. Krakow: TAiWPN UNIVERSITAS, 2023, s. 57-79. ISBN 978-83-242-4015-9.

Základní údaje

• Originální název: „Ocalić od zapomnienia”… : przywracanie pamięci o walkach w Karpatach w latach 1914/1915 na przykładzie znalezisk na Krąglicy w Maniowie i Kamień nad Jaśliskami
• Název česky: "Zachránit před zapomněním"... : obnovení památky o bojích v Karpatech v letech 1914/1915 na příkladu nálezů na Krąglici v Maniówě a Kamieni nad Jaśliskami
• Název anglicky: "To save from oblivion"... : restoring the memory of the fights taking place in the Carpathians in 1914/1915 basing on the example of finds from Krąglica in Maniów and Kamień over Jaśliska
• Autoři: CZARNOWICZ, Marcin (616 Polsko), Adam ZAHACKI (616 Polsko) a Martin VOJTAS (203 Česká republika, garant, domácí).
• Vydání: Krakow, Archeologia wobec materialnych śladów współczesności, od s. 57-79, 23 s. 2023.
• Nakladatel: TAiWPN UNIVERSITAS

Další údaje

• Originální jazyk: polština
• Typ výsledku: Stať ve sborníku
• Obor: 60102 Archaeology
• Stát vydavatele: Polsko
• Utajení: není předmětem státního či obchodního tajemství
• Forma vydání: tištěná verze "print"
• WWW: URL
• Kód RIV: RIV/00216224:14210/23:00133117
• Organizační jednotka: Filozofická fakulta
• ISBN: 978-83-242-4015-9
• Klíčová slova anglicky: Bieszczady; World War I; war cemetery; church; history of Lemko region; excavation research
• Štítky: rivok
• Příznaky: Mezinárodní význam

Anotace

Wielka Wojna odcisnęła swoje piętno na ziemiach obecnej Polski. Armie ścierające się w latach 1914–1915 na terenie Beskidu Niskiego i Bieszczadów pozostawiły po sobie blizny, które w wyniku tragicznych wydarzeń i wyludnień po II wojnie światowej zatarły się w terenie. Dzięki raportom wojskowym, relacjom świadków i mapom możliwe jest odnalezienie pól bitew, cmentarzy i innych pozostałości po działaniach zbrojnych. Jednym z miejsc, gdzie toczono walki i które stało się miejscem ostatniego spoczynku żołnierzy, jest Krąglica – góra w granicach miejscowości Maniów w gminie Komańcza, badana przez Zespół Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w ramach projektu pt. „Zapomniane cmentarze Maniowa”. Wykopaliska, które rozpoczęły się w 2022 r. pozwoliły ustalić, co stało się z żołnierzami walczącymi o to wzgórze na przełomie marca i kwietnia 1915 r. Dzięki badaniom udało się prześledzić przebieg walk, a także odnaleźć mogiły żołnierzy broniących wzgórza. Drugim miejscem, na którym również rozgrywały się walki na przełomie 1914/1915 r., jest Kamień nad Jaśliskami, gdzie również zostały odnalezione mogiły walczących tam żołnierzy i miejsca walk. W tekście zostały zaprezentowane wstępne wyniki naszych badań, jak również rozwiązania metodyczne zastosowane podczas prac terenowych.

Anotace anglicky

The Great War left its mark on the lands of today‘s Poland. The armies that fought in the years 1914–1915 in the Beskid Niski and Bieszczady mountains left behind scars which, as a result of tragic events and depopulation after the Second World War, were erased in the area. Thanks to military reports, eyewitness accounts and maps, it is possible to find battlefields, cemeteries and other remnants of military operations. One of the places where the battles took place and which became the final resting place of the soldiers is Krąglica – a mountain within the boundaries of the village of Maniów in the Komańcza commune, studied by a team from the Institute of Archeology at the Jagiellonian University as part of the „Forgotten Cemeteries of Maniow” project. The excavations, which began in 2022, made it possible to determine what happened to the soldiers who fought for this hill in late March and early April 1915. Thanks to the research, it was possible to trace the course of the fighting and find the graves of the soldiers defending the hill. The second place where fights also took place at the turn of 1914/1915 is Kamień nad Jaśliska, where the graves of soldiers fighting there and places of fighting were also found. The text presents the preliminary results of our research, as well as the methodological solutions used during the field work.